O swoistości badań nad kulturą

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 1(51)/2007
O swoistości badań nad kulturą

Drogi i bezdroża refleksji kulturoznawczej

Wojny metakulturowe i metakultura nowości - Wojciech Józef Burszta
O niebezpiecznym użyciu pojęcia kultura: przykład kultury etnicznej - Michał Buchowski

Przekaz werbalny, ulokowany w przestrzeni komunikacji audiowizualnej, zdecydowanie różni się od przekazu werbalnego, który pojawia się w komunikacji bezpośredniej. W obrębie audiowizualności słowa poddawane są działaniu wielorakich, zróżnicowanych czynników zmieniających w zasadniczy sposób ich sensy. Działają tutaj swoiste „interfejsy”: przede wszystkim instytucjonalne (w rozumieniu Metzowskim) oraz technologiczne, które sprawiają, że przekaz słowny stając się częścią złożonych procesów leżących u podstaw praktyk komunikacyjnych audiowizualności, równocześnie generuje zmiany charakterystyczne dla innego, odmiennego porządku samej kultury. Na odmienność komunikacji werbalnej w mediach audiowizualnych zwracali uwagę przedstawiciele tzw. krytycznej lingwistyki: Roger Flower, Bob Hodge, Gunter Kress, Tony Trew i przede wszystkim Norma Fairclough. To Fairclough właśnie wprowadza (jako kluczowe) pojęcie dyskursu i odnosi je do zjawisk interakcji społecznej, których częścią jest tekst. Chodzi tutaj o określenie społecznych warunków produkcji oraz społecznych warunków interpretacji i w konsekwencji o odpowiedź na pytanie: czym jest praktyka dyskursywna i praktyka socjokulturowa na poziomie medialnej komunikacji werbalnej.

Dyskurs kulturoznawczy a kultury współczesnych społeczności - Andrzej Radomski

Media kultury - kultura mediów

Medioznawstwo - dyskurs czy paradygmat badań kulturoznawczych - Andrzej Gwóźdź

Klasyczny językowo-symboliczny model komunikacji przechodzi praktycznie na globalną skalę do modelu komunikacji jako zestawiennictwa wiecznie na nowo zestawiającego mikrofizyczne dane jawiące naszym zmysłom to, co naturalne z siebie, a więc ze swej ewolucji, nieobecne. Szkic analizuje tego liczne i ważne konsekwencje.

Badania nad kulturą zmiediatyzowaną w optyce kulturoznawczej: czy skazani na interdyscyplinarność? - Magdalena Kamińska, Marta Kosińska, Piotr Kędziora
Antropologia cyberprzestrzeni - Radosław Bomba

Inspiracje antropologiczne

Antropologia widowisk: subdyscyplina czy nowa perspektywa antropologii kulturowej? - Leszek Kolankiewicz
Antropologia kultury: układ rozkwitania - Grzegorz Godlewski
Klasyfikacja kultury a dyskurs antropologiczny - Ewa Kosowska

Zmiany w rozumieniu kultury i w samej kulturze mają, zdaniem autora, skutki dla prawa, dla jego działania w zmienionym otoczeniu, ale i dla tego, co rozumiemy przez samo prawo, czym ono jest i czym być powinno. Autor postuluje wykorzystanie osiągnięć teoretycznych m. in. C. Geetrza i J. Kmity, przyjrzenie się prawu w najbardziej ogólnej perspektywie, co może nam pomóc lepiej rozumieć charakter zjawisk prawnych i powiedzieć co nieco o samej kulturze, gdy dyskurs prawny potraktujemy jako jeden z dyskursów kultury, jedną z kulturowych praktyk o kilku istotnych cechach: silnej normatywności, decydowaniu co prawdziwe i dobre, ale przede wszystkim o bardzo poważnych konsekwencjach praktycznych, praktyki w ramach której decydujemy często o życiu innych. Praktyka prawna może być uznana za najbardziej „bezpośredni” przykład oddziaływania kultury.

Autorytety polskiej humanistyki

Bronisław Malinowski (1884 - 1942) - Sław Krzemień-Ojak

Recenzje, omówienia

Nomos, ethos i odpowiedzialność (Andrzej Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006) - Ewa Kosowska
Nowoczesność jako doświadczenie. Część II - Dagmara Jaszewska
O swoistości badań kulturoznawczych - Jacek Sójka