Opis: Cel raportu jest ambitny: przedstawić zróżnicowanie przemysłów kulturowych i kreatywnych na całym świecie, przede wszystkim w wymiarze ich wpływu na gospodarkę i społeczeństwo (w tym szczególnie na zyski i zatrudnienie). Autorzy przyglądają się jedenastu dziedzinom kultury, od architektury do gier wideo, przy czym informacje czerpią z odpowiednio przetworzonych danych zastanych (statystyk narodowych, analiz rynkowych, wcześniejszych badań o podobnej problematyce, raportów branżowych) oraz 150 własnych wywiadów z ekspertami. Sama lista najważniejszych opracowań, z których skorzystano, liczy dwie strony. Wykorzystana metodologia nie pozwala przy tym na pełen opis ilościowy poszczególnych państw, a jedynie pięciu wielkich regionów, w przybliżeniu odpowiadających kontynentom.

W głównych wnioskach autorzy podkreślają rozmiary rynku przemysłów kulturowych i kreatywnych, jego regionalne zróżnicowanie (od Azji i Pacyfiku, przez Europę, Amerykę Północną, po Amerykę Łacińską i Karaiby oraz Afrykę z Bliskim Wschodem) i znaczenie dla ekonomii świata cyfrowego, stosunkowo młody wiek pracowników, inkluzywność i przedsiębiorczy charakter pola produkcji kulturowej, wpływ kultury na atrakcyjność miast, a także liczbę miejsc pracy w ekonomii nieformalnej. Zdecydowanie dominują spostrzeżenia optymistyczne, a pojedynczych obserwacji krytycznych trzeba się doszukiwać w sekcji Leveraging a more creative world. Taki ton jest obecny w całym raporcie (choćby w sformułowaniach z nagłówków: a complex and colorful canvas; young, gifted and entrepreneurial; fuel the whole economy) i nadaje mu dość jednoznaczny rys ideowy. Do wyjątków należą fragmenty zwracające uwagę np. na trudną sytuację kobiet w niektórych sektorach kreatywnych i niektórych zawodach (s. 18). Bodaj jedynym wątkiem krytycznym, który pojawia się w wielu miejscach tekstu, jest tzw. piractwo komputerowe – niewątpliwie istotne ekonomicznie, ale czy na pewno ważniejsze społecznie niż np. warunki pracy w sektorze kultury?

Zastrzeżenia względem tonacji ideowej raportu nie zmieniają tego, że jest on bardzo ważnym źródłem danych na temat globalnych przemysłów kulturowych i kreatywnych. Lektura może też wpłynąć na kategorie, w których postrzegamy kulturę na świecie (na przykład na s. 22 przeczytamy, że w 2009 roku w obszarze Azji i Pacyfiku żyła niemal 1/3 światowej klasy średniej, a w roku 2030 będą to już 2/3). Raport wykracza poza suchą prezentację danych, i to nie tylko dzięki atrakcyjnej stronie graficznej, lecz także dzięki zamieszczonym na końcu wypowiedziom twórców z wielu krajów (jest tutaj i polski akcent w postaci komentarza Andrzeja Wajdy). Warto zachować pewien sceptycyzm wobec różowych barw, którymi autorzy malują świat, ale też zdecydowanie warto zapoznać się z opracowaniem.

Stanisław Krawczyk

Zasięg: światowy

Język: angielski

Słowa kluczowe: mapowanie, sektor kreatywny, przemysł kreatywny, CCI, rozwój, ewaluacja, sztuki performatywne, architektura, film, literatura, prasa, reklama, telewizja, radio