Rewolucja uważności

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 3(110)/2020
Rewolucja uważności

Rewolucja uważności to zjawisko, któremu warto przyjrzeć się poprzez współczesne tendencje kontestacji kultury hałasu, nadmiaru i pośpiechu, opartej na imperatywie konsumpcjonizmu. Uważność została spopularyzowana w czasach kontrkultury lat 60. i 70., będąc elementem transferu buddyzmu zen, w latach 90. natomiast znalazła zastosowanie w terapii bólu czy radzeniu sobie ze stresem. W refleksji nad rewolucją uważności kluczowa jest próba odpowiedzi na pytanie, na ile miałaby ona kontestować logikę późnego kapitalizmu, a na ile ją podtrzymywać. Czy idea uważności i powiązana z nią rewolucja uważności zachowują jeszcze odniesienie do orientalnego kulturowego kontekstu, czy zostają z niego odarte i jako zsekularyzowane odsyłają do świeckiego społeczeństwa późnego kapitalizmu? A może na styku orientalnego i europejskiego kontekstu rodzi się nowa wartość, a idei i praktyce uważności nadane zostają nowe znaczenia? (ze wstępu dr. hab. Andrzeja Kasperka, prof. UŚ)

Spis treści

Rewolucja uważności

Wstęp. „Rewolucja uważności” w kulturze i życiu społecznym. Modne czy autentyczne? - Andrzej Kasperek
Upodobanie do ciszy. Sytuowanie uważności we współczesnym kontekście - Stella M. Čapek
„Rewolucja uważności” i instytucjonalizacja refleksyjności w praktykach społeczno-kulturowych - Andrii Melnikov
Duane Elgin i ruch dobrowolnej prostoty, czyli pochwała uważnego życia. Rekonstrukcja projektu edukacyjnego - Andrzej Kasperek
Uważność a kulturowe zachwyty w edukacji - Agata Cabała
Uwaga i uważność w muzeum - Filip Skowron

Uważne spojrzenia

Uważność jako społeczna powinność. Humanistyka publiczna Richarda Sennetta i Tima Ingolda - Magdalena Matysek-Imielińska
Uważność jako kategoria egzystencjalna. Idea i praktyka uważności w kontekście wybranych wątków filozofii egzystencji - Marta A. Chojnacka
Ruch degrowth – zmiana społeczna? Pytania o sukces życiowy (studia przypadków) - Aneta Duda
Narodziny mindfulness z ducha (an)estetyki - Kajetan Mojsak
„co jest między kto i gdzie…”. Z fenomenologii krajobrazu - Andrzej Wójtowicz
Uważna kamera - Katarzyna Taras
Uważne spojrzenie – nowy paradygmat poznawczy dla europejskiego kina slow - Anna M. Piskorska
Poronienie – porażka reprodukcyjna czy różnorodnie przeżywane doświadczenie? Optyka uważnego i kategoryzującego dyskursu - Marcela Kościańczuk, Aleksandra Bawolska-Piszczatowska

Omówienia

Apokalipsa kulturowa według Adorna - Urszula Jarecka