Kulturoznawstwo - szanse i zagrożenia. Interpretacje współczesnych praktyk artystycznych. Filozoficzno-kulturowe konteksty polityki

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 2(20)/1999
Kulturoznawstwo - szanse i zagrożenia. Interpretacje współczesnych praktyk artystycznych. Filozoficzno-kulturowe konteksty polityki

Wersja elektroniczna numerów archiwalnych powstała w wyniku współpracy z Biblioteką Elbląską im. Cypriana Norwida (http://www.bibliotekaelblaska.pl/).

Kulturoznawstwo - szanse i zagrożenia

Źródła refleksji kulturoznawczej - Jacek Sójka
Kulturoznawstwo a cultural studies. Pytania w perspektywie refleksji nad audiowizualnością - Eugeniusz Wilk

Autor opiera swoje tytułowe stwierdzenie na myśli Floriana Znanieckiego na temat socjologii i kultury. Przedstawia jego poglądy na temat tożsamości tych dwóch pojęć. Sam autor wprowadza pojęcie ‘humanistyki zintegrowanej’ jako synonimu słowa ‘kulturoznawstwo’. Wypowiada się także na temat ‘narcystycznej koncepcji interpretacji’, która ściera się z kulturoznawstwem, pojmowanym jako próba syntezy różnych odrębnych dziedzin kultury.

Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym jest kulturoznawczy punkt widzenia, w kontekście różnorodności podejmowanych w Polsce działań badawczych, wielości dyscyplin humanistycznych zajmujących się kulturą oraz tradycji i koncepcji kultury. Nie nakłania do ich ujednolicenia, lecz do współpracy i wymiany poglądów.

Kulturoznawstwo – pojęcie i problem - Sław Krzemień-Ojak
Czy kulturoznawstwo jest do życia koniecznie potrzebne? - Stefan Bednarek

Artykuł stanowi charakterystykę Instytutu Kultury Polskiej przekształconego z Katedry Kultury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, jego główne cele i założenia. Autor przedstawia zespół naukowy Instytutu oraz jego program ‘wiedzy o kulturze’ zawarty w czterotomowej serii podręczników. Porusza także kwestię kierunku „Kulturoznawstwo” oraz program specjalizacji „Animacja kultury”.

Artykuł zawiera podstawowe informacje dotyczące studiów kulturoznawczych Uniwersytetu Łódzkiego: dostępne specjalizacje, pracownicy, prace naukowe oraz charakterystyka przedmiotów ogólnych i specjalizacyjnych do wyboru dla studentów.

Polityka kulturalna a badania Instytutu Kultury - Jan Stanisław Wojciechowski

Interpretacje współczesnych praktyk artystycznych

Artykuł prezentuje kierunki rozwoju współczesnej sztuki słoweńskiej. Przedstawia aktywności kulturową Słowenii w latach osiemdziesiątych na przykładzie pięcioosobowego zespołu malarzy Irwin, analizując jego inspiracje oraz dając charakterystykę twórczości. Autor wprowadza pojęcie kodów wizualnych, których wyszukiwanie jest sposobem na wyrwanie sztuki z zastoju. Posługiwanie się wyłącznie ustanowionymi wcześniej kodami prowadzi do manieryzmu. Autor posługując się twórczością artystów słoweńskich tj. Metka Krašovec, Marco Jakše, Bojan Gorenc, Mojca Osojnik i Jože Slak przedstawia różne obszary manierystycznej ekspresji. Wymienia także twórców instalacji, tj. Alen Ožbolt, Marjectic Potrč oraz artystkę najściślej związaną z transcendentalnym manieryzmem, zajmującą się semantycznym i syntaktycznym system artystycznej reprezentacji, Mojcę Oblak.

Toy story - Jacek Zydorowicz, Katarzyna Przerwa
O anestetyzacyjnych akcentach w tak zwanej sztuce publicznej - Anna Zeidler-Janiszewska

Filozoficzno-kulturowe konteksty polityki

Zdziwienie a wolność - Roman Kubicki
Człowiek, kultura i polityka w warunkach nowoczesności (część 1) - Jan P. Hudzik

Wyjściowym zagadnieniem artykułu jest zbudowanie definicji obywatela oraz ukazanie jak jego status zmieniał się na przestrzeni wieków. Autor podkreśla w tym miejscu stosunek jednostki do zbiorowości. W artykule przedstawione są podstawowe założenia Traktatu z Maastricht, które odnoszą się do ustanowienia obywatelstwa Unii Europejskiej, uwzględniające poszanowanie praw i swobód człowieka. Pod znakiem zapytania stawia autor realizację postulatów w niej zawartych. Pokazuje trudną sytuację emigrantów oraz nasilające się objawy rasizmu w krajach unijnych. Podejmuje także kwestie ograniczania prawa osiedlania się oraz praw wyborczych obywateli Unii. Na tej podstawie rozwój obywatelstwa europejskiego kształtuje się według autora przez wykluczenie Innego. Konkludując autor stwierdza, że jednoczeniu Europy, które opiera się na kategorii obywatelstwa narodowego, zawsze towarzyszyło „wielkie zamknięcie” (M. Foucault).

Dyskusje, omówienia i recenzje

Wszechobecna wielość - Justyna Ryczek
O czym śni "maszyna widzenia" - Marianna Michałowska
Archeologia multimedialna - Jacek Zydorowicz
Edukacja ponowocześnie opisana - Anna Zeidler-Janiszewska