Fotokultura/fotokultury

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 2(82)/2014
Fotokultura/fotokultury

Jeden z teoretyków fotografii, Stephen Edwards, pyta, czy możliwe jest wyobrażenie sobie współczesności bez fotografii. Każda z takich prób oznaczałaby istnienie świata bez systemów rejestracji podstawowych dla medycyny, astronomii, a także bez fotograficznych albumów rodzinnych. Żyjemy w fotokulturze/fotokulturach – od codziennego monitoringu po kulturę artystyczną, nie zdając sobie nawet z tego sprawy. Po dostrzeżeniu olbrzymiego, krytycznego potencjału fotografii w latach 80. ubiegłego wieku, kolejne pokolenie badaczy różnych specjalności – od historyków sztuki po badaczy technologii medialnych analizuje na nowo najróżniejsze aspekty fotografii. Zaletą współczesnych interpretacji jest przekonanie, że nie istnieje jeden, uniwersalny model technologii ani kultury fotograficznej. W numerze, nie odmawiając wagi klasycznym, Barthesowsko-Sontagowskim odczytaniom obrazu, pragniemy wyjść poza ich pole i pokazać współczesną wielość użytków płynących z fotografii, a także bogactwo dziedzin badawczych do fotografii się odnoszących. Autorzy zebranych w tomie tekstów przedstawiają różne aspekty kulturowego funkcjonowania obrazów fotograficznych – fotografię jako przedmiot i narzędzie interpretacyjne, metody badań wizualnych, praktyki i technologii codzienności, elementy i obiekty sztuki. Badają relacje tekstu i obrazu, nowe spojrzenie na tradycję interpretacji fotografii, jej społeczną rolę i popularne praktyki wykorzystywania. Proponują teksty, które poszerzają spojrzenie na fotografię z perspektywy pamięci tożsamościowej, zagadnień społecznych czy problemów wystawienniczych (dr hab. Marianna Michałowska i dr Justyna Ryczek).

Spis treści

Fotokultura/fotokultury

Obraz i jego konteksty – o metodach badań fotokultur - Marianna Michałowska
Pionierki fotografii początku XX wieku - Małgorzata Radkiewicz
Fotografia w nieuporządkowanym ruchu. O użyciu fotografii w instalacjach interaktywnych lat dziewięćdziesiątych XX w. - Małgorzata Jankowska
Pomiędzy muzeum a white cube’em Fotografia jako przestrzeń ekspozycyjna - Witold Kanicki
Sens przenoszony drogą wzrokową – w ikonotekstach W.G. Sebalda i J.S. Foera - Katarzyna Kończal
Martwy przedmiot fotografii. Woskowane ciała - Patrycja Cembrzyńska
Gdzie jest miejsce chłopów w pamięci zbiorowej współczesnych Polaków? Przypatrując się pewnej starej fotografii - Jan Wasiewicz
Esej wizualny jako eksperymentalna forma badań kulturowych – o pracy Magdaleny Birkenmayer - Magdalena Birkenmayer, Marianna Michałowska
"Sweet focia" jako gatunek foto-folkloru i formuła komunikacyjna - Piotr Grochowski

Z warsztatów kulturoznawców

In revenge we trust, czyli rzecz o ideologii we "Wrogu numer jeden" - Piotr Piskozub
Od pieśni masowych do korporacyjnych hymnów. Muzyka, ciało i praca w kontekście transformacji systemów władzy - Artur Szarecki
Vilém Flusser – komunikologia - Przemysław Wiatr

Obserwatorium kultury

Otwarta nauka czy otwarty dostęp - Michał Starczewski, Lidia Stępińska-Ustasiak

Recenzje

Teoria rządzi - Patryk Szaj
(Po)widoki z okna - Tomasz Misiak
Polityczna ontologia fotografii - Piotr Juskowiak
Dyskurs wieje kędy chce - Jan Stanisław Wojciechowski
W poszukiwaniu straconego (?) oryginału - Justyna Budzik

Sprawozdania

Czy jest dla kogo otwierać naukę? Sprawozdanie z konferencji Open Science - Bartosz Raducha