Kolejnym panelistą był Robert Palmer były Dyrektor ds. Kultury i Dziedzictwa Kulturowego Rady Europy. Odwołując się do swojego wieloletniego doświadczenia, podkreślił że idea rozwoju poprzez kulturę jest nadal niewystarczająco dobrze rozumiana na poziomie regionalnym i lokalnym. Kluczem dla tworzenia lepszego modelu zarządzania jest zrozumienie, że zarówno polityki kulturalne, jak i strategie rozwoju przenikają się na wielu poziomach. Nie tylko na poziomie regionu czy kraju – trzeba je również rozpatrywać w kontekście globalnym. Po drugie nie wolno traktować inwestycji w kulturę w kategoriach czysto ekonomicznych, wkład kultury w rozwój sięga o wiele głębiej. Wpływa na spójność społeczną, tożsamość i gwarantuje lepszą jakość życia. Trzecia, równie ważna kwestia związana jest z dziedzictwem i tożsamością regionu, Palmer zwrócił uwagę na to, że strategie rozwoju tworzone w oderwaniu od kulturowych korzeni regionu z góry skazane są na porażkę.
Potwierdzeniem tej tezy był głos Michaela Schwarze-Rodriana, reprezentanta Zagłębia Ruhry, w którym od lat 60tych XX w. polityki i strategie rozwoju projektuje się właśnie w oparciu o tożsamość i dziedzictwo kulturowe regionu. Rozwój to nic innego jak przeobrażanie własnego dziedzictwa. Odwołanie się do dziedzictwa w kontekście strategii tworzonych z myślą o przyszłości wymaga jego interpretacji, waloryzowania i uzupełniania, a w tym procesie niepoślednią role odgrywa szeroko rozumiana kreatywność.
Kolejny panelista – Krzysztof Dudek, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury, w kontekście rozwoju poprzez kulturę nawiązał do funkcji państwa. Podstawowym instrumentem, którym dysponują instytucje publiczne i samorządy to normy prawne. Dlatego ważne jest aby konstytucyjne prawo do uczestnictwa w kulturze gwarantowało każdemu obywatelowi dostęp do kultury. Jak słusznie zauważył prof. Hausner prawo do kultury jest również prawem do rozwoju.
Ostatni w dyskusji zabrał głos Edwin Bendyk redaktor tygodnika „Polityka”. Zaprzeczył ogólnie przyjętej opinii, iż internet jest bronią masowego tworzenia. Z badań zainicjowanych przez NCK wynika, iż w Polsce istnieje duża korelacja pomiędzy korzystaniem z internetu a uczestnictwem w kulturze gorzej jednak wygląda sprawa tworzenia treści – nadal jest to marginalna część aktywności internautów. Chęć uczestnictwa w kulturze to za mało, to że ktoś jest odbiorcą nie oznacza od razu, że jest/chce być twórcą. Według Bendyka, aby zwiększyć poziom innowacyjnych rozwiązań należy premiować projekty, modele uznające wartość zaangażowania i tworzenia a nie tylko odtwarzania kultury. Rozwój wiąże się ze zmianami technologicznymi, ale same technologie go nie zagwarantują, co najwyżej tylko umożliwią. Jak zauważył moderator rozwój dokonuje się za sprawą komunikacji i współdziałania bardzo wielu różnych podmiotów. Sieci komunikacji i współdziałania to właśnie klucz do rozwoju.
„Nowe wizje na trudne czasy. Europa i świat wobec kryzysu” – pod takim hasłem odbyło się tegoroczne XXII Forum Ekonomiczne w Krynicy -Zdroju. Panel dyskusyjny zorganizowany przez NCK był kolejnym w tym roku wydarzeniem poświęconym zagadnieniu wpływu kultury na rozwój społeczno-gospodarczy i odbył się z w ramach kampanii społecznej „Kultura się liczy”. Organizatorem XXII Forum Ekonomicznego oraz VI Forum Regionów jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich.
Relacja audio:
