Ustawienia i wyszukiwarka
TUSZOWAĆ swoje błędy
Obecnie TUSZUJEMY głównie niewygodne fakty czy własne pomyłki. Dawniej TUSZOWANO raczej kartki lub pergamin. Można było też TUSZOWAĆ farbę – wzmacniać jej kolor poprzez nasycenie jej tuszem, minią, cynobrem czy innym środkiem barwiącym.
TUSZOWAĆ to współcześnie ‘ukrywać braki w czymś, maskować, zakrywać’, a także ‘zacierać przykre wrażenie wywołane przykrą sytuacją lub czyimś brzydkim zachowaniem’ oraz ‘ukrywać informacje w obawie przed kompromitacją’. Wszystkie te znaczenia powstały jako przenośne użycie znaczenia podstawowego ‘pokrywać tuszem’, a więc ‘zaciemniać’ – bo czasownik TUSZOWAĆ pochodzi od rzeczownika TUSZ i powstał na takiej samej zasadzie jak czasowniki w parach: pasta > pastować, krem > kremować czy olej > olejować.
TUSZ w znaczeniu ‘farba wodna do malowania i pisania piórem, rysikiem, pędzelkiem oraz do stemplowania’ to rzeczownik pochodzenia niemieckiego (od niem. Tusche w takim samym znaczeniu). Bardzo ładnie i ciekawie opisuje słowo TUSZ Samuel Bogumił Linde w swoim słowniku: „TUSZ (…), TUSZA (…) chińʃki atrament (…). W Chinie paląc oley rzodkiewkowy, kopeć zbieraią, z którego robią tuszę potrzebną rysuiącym (…). Tusz przedaie się w laʃkach graniaʃtych (…)”. TUSZ trafił do Europy dopiero w XVIII w., ale znany był i używany już w starożytnym Egipcie i w Chinach, skąd rzeczywiście sprowadzano go przede wszystkim w postaci pałeczek – „lasek graniastych”. Warto wiedzieć, że w polszczyźnie są obecne aż cztery homonimy o postaci TUSZ. O jednym z nich już wiecie, a o innych TUSZACH opowiemy Wam w kolejnych ciekawostkach.
[SJP PWN; SJP Dor; SJP L, III, 690]