„Bycie razem jest dziś najbardziej awangardową strategią artystyczną” – za nami pierwszy dzień współKongresu Kultury

Date of publication: 08.11.2024
Średni czas czytania 7 minutes
print

Po raz kolejny po 1981, 2000, 2009 i 2016 roku spotykamy się na współKongresie Kultury. Cieszę się, że możemy wspólnie otworzyć ten nowy rozdział po latach drenowania DNA polskiej kultury. Spotykamy się WSPÓLNIE – na równych prawach, a nie w zamkniętych gabinetach, po to, by zobaczyć różne perspektywy i porozmawiać o tym, co jest najważniejsze, a zarazem - co jest możliwe do zrealizowania – mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego podczas otwarcia współKongresu Kultury, 7 listopada 2024 r. na scenie Teatru Dramatycznego w Warszawie.

Po niej głos zabrali członkowie Zespołu Programowego współKongresu – Iwona Kurz i Stanisław Ruksza.

Kultura jest rewolucją, kultura jest stabilizacją. Z jednej strony jest to sfera, w której wytwarzane są nowe idee, w której antycypowana jest przyszłość. Ale zarazem jest to sfera, w której chcielibyśmy poczuć się bezpiecznie, w której chcielibyśmy mieć narzędzia do tego, żeby się ze sobą komunikować – mówiła Iwona Kurz.

Podczas otwarcia głos zabrał prezydent miasta stołecznego Warszawy – Rafał Trzaskowski.

Kultura może mieć wpływ na przyszłość, na obronę podstawowych wartości, o których tak często mówimy. Jestem przekonany, że wartości takie jak niezależność, otwartość, tolerancyjność powinny nas pobudzać do krytycznego myślenia, wszyscy w to wierzymy – mówił w swoim wystąpieniu Rafał Trzaskowski.  

Otwarcie prowadzili Agata Diduszko-Zyglewska, przewodnicząca Zespołu Programowego współKongresu i Robert Piaskowski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

„Bycie razem jest dziś najbardziej awangardową strategią artystyczną” – za nami pierwszy dzień współKongresu Kultury
Fot. Narodowe Centrum Kultury / Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Mocnym akcetnem otwarcia był głos z Ukrainy. Serhij Żadan – prozaik, poeta i działacz społeczny oraz Tetiana Pyłypczuk – dyrektorka charkowskiego Muzeum Literatury w nagranych wystąpieniach mówili o kruchości kultury, którą wyraźnie pokazała wojna w Ukrainie. Ale też o kluczowej roli kultury w sytuacji kryzysu: jako spoiwa, źródła nadziei i poczucia wspólnotowości.


Siła wyobraźni, polityka kulturalna i dostępność kultury – debaty plenarne współKongresu

W debacie otwarcia, „Siła wyobraźni. Jak odpowiedzieć na wyzwania współczesnego świata” udział wzięli: Agnieszka Holland, prof. Elżbieta Jabłońska, Dorota Masłowska, Jakub Skrzywanek i Jakub Stokalski. Debatę prowadził Edwin Bendyk.

Bycie razem jest być może najbardziej awangardową strategią artystyczną – mówiła podczas debaty otwarcia profesor Elżbieta Jabłońska.

Jeśli będziemy oglądać przyszłość tylko w kategoriach zagrożenia, jeżeli będziemy oglądać inność tylko w kategoriach zagrożenia, nie będziemy w stanie realnie projektować przyszłości – mówiła Agnieszka Holland.

W debacie „Polityka kulturalna, jakiej potrzebujemy” udział wzięli: ministra Hanna Wróblewska, prof. Marek Krajewski, Joanna Mytkowska, dr Joanna Zięba i Maciej Żywno. Debatę prowadziła prof. Iwona Kurz.

Kultura musi być dostępna. Każdy powinien mieć wybór i możliwość uczestnictwa w praktykach kulturalnych. Zapewnienie tego wyboru to odpowiedzialność państwa i samorządów. Musimy to wprowadzić wspólnie – mówiła podczas debaty Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Polityka kulturalna musi odpowiedzieć na to, co środowiska oddolnie już wiedzą: ona musi być uspołeczniona – dodała dr Joanna Zięba.

Debaty plenarne pierwszego dnia współKongresu zakończyła debata „Kultura (nie)dostępna”, w której udział wzięli: Justyna Mańkowska, Justyna Sobczyk, Marta Siciarek, Błażej Strzelczyk i Katarzyna Kotula- Ministra ds. Równości. Debatę prowadził Taras Gembik.
 


Ochrona kultury, partnerstwa, lokalność, centralność, różnorodność i przyszłość instytucji kultury w Polsce – debaty panelowe współKongresu

Pierwszy dzień współKongresu to również pierwsze debaty panelowe, zaproponowane i wybrane przez uczestniczki i uczestników w głosowaniu. Najważniejszymi wątkami były „Ochrona dóbr kultury w warunkach wojennych i kryzysowych w RP”, „Animator/ka oraz edukator/ka – pilnie potrzeby zawód (w) przyszłości”, „Różnorodność podmiotów kultury”, „Czego nie widać z Warszawy, czyli jak połączyć centralną perspektywę rozwoju kultury z tą regionalną i gminną”, „Przyszłość bibliotek z punktu widzenia osób piszących książki” oraz „Partnerstwa organizacji pozarządowych (ngo) z instytucjami kultury – wypracowanie nowych modeli współpracy”.

W dyskusjach podjęto między innymi wątek braku widoczności działań mniejszych ośrodków w Warszawie oraz temat dostępu mniejszych ośrodków do procesu decyzyjnego. Zwracano uwagę na nieprzejrzystość systemu grantowego, małą elastyczność centralnych struktur oraz brak dostępu do zasobów i wsparcia poza centralnymi instytucjami.


Co nas czeka drugiego dnia współKongresu Kultury?

Drugi dzień współKongresu Kultury poświęcony będzie tematom związanym z finansowaniem kultury, zarządzaniem nią i budowaniem relacji między instytucjami, administracją publiczną, twórcami i twórczyniami kultury. Odbędą się także debaty poświęcone sytuacji pracownic i pracowników sztuki, czytelnictwu i rynkowi książek oraz zagrożeniom, które dla kultury stwarza sztuczna inteligencja.

Debaty plenarne będą transmitowane online. Wszystkie debaty, w tym debaty panelowe, zostaną udostępnione na kanale YouTube MKiDN.

Program współKongresu Kultury