Rekomendacje Międzynarodowego Komitetu Na Rzecz Ochrony i Promocji Różnorodności Form Wyrazu Kulturowego

Data publikacji: 31.10.2025
Autor: UNESCO / Międzyrządowy Komitet Na Rzecz Ochrony I Promocji Różnorodności Form Wyrazu Kulturowego (dokument przetłumaczony na jęz. polski przez MKiDN)
Średni czas czytania 3 minuty
drukuj

Zapraszamy do lektury dwóch najnowszych rekomendacji Międzyrządowych Grup Roboczych działających w ramach Konwencji 2005:

  1. Rekomendacje dotyczące różnorodności wyrazów kulturowych w środowisku cyfrowym

  2. Rekomendacje dotyczące wdrożenia artykułu 16 w zakresie preferencyjnego traktowania krajów rozwijających się

Publikacje mogą być źródłem wiedzy zarówno dla instytucji kultury, badaczy, organizacji pozarządowych, jak i obywateli.

Treść dotyczy aktualnych wyzwań w obszarze polityk kulturalnych: rozwoju kultury w środowisku cyfrowym i wynikających z tego zagrożeń oraz wspierania rozwoju kultury w krajach Globalnego Południa, co stanowi jeden z kluczowych priorytetów UNESCO.

Nowe rekomendacje dla kultury w dobie cyfrowej:
Od maja do grudnia 2024 r. Grupa Refleksyjna UNESCO pracowała nad usprawnieniem wdrażania Konwencji z 2005 roku w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego w środowisku cyfrowym. Efektem tych prac jest 11 zaleceń, które mają pomóc państwom, organizacjom, artystom i społecznościom lepiej reagować na nowe wyzwania, takie jak:

  • różnorodność językowa treści online,
  • przejrzystość działania platform i algorytmów,
  • dostępność lokalnych treści,
  • wpływ sztucznej inteligencji na twórczość i wolność artystyczną.

Rekomendacje skupiają się na 4 obszarach działania:

  1. aktualizacja zasad (AI, prawa autorskie, przejrzystość),
  2. wymiana wiedzy i dobrych praktyk,
  3. kampanie i dialog międzysektorowy,
  4. budowanie potencjału (zwłaszcza w krajach rozwijających się).

Preferencyjne traktowanie w praktyce:

Podczas 18. sesji Komitetu Międzyrządowego Konwencji UNESCO z 2005 roku w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego w lutym 2025 r. przedstawiono kluczowy dokument będący efektem refleksji nad wdrażaniem Artykułu 16 Konwencji. Artykuł ten dotyczy wspierania przez kraje rozwinięte krajów rozwijających się poprzez tzw. „preferencyjne traktowanie”. Ten mechanizm wciąż bywa słabo rozumiany i wyjątkowo rzadko skutecznie stosowany, zaś pogłębiona refleksja miała na celu zwrócenie skuteczniejszej uwagi Państw Stron Konwencji na jego istnienie.

Pracująca nad rekomendacjami grupa ekspercka, z udziałem polskiej przedstawicielki, opracowała 5 zaleceń, w tym:

    1.  
  1. stworzenie platformy online z zasobami,
  2. lepsze monitorowanie,
  3. budowanie potencjału krajów rozwijających się,
  4.  promowanie dobrych praktyk
  5. oraz wzmocnienie koordynacji międzyresortowej i międzynarodowej.

Rekomendacje zostały osadzone w szerszym kontekście globalnych inicjatyw, takich jak Pakt dla przyszłości, Karta Sprawiedliwej Kultury czy konferencja MONDIACULT 2025 w Barcelonie.

Używamy plików cookies (szczegóły znajdują się w zakładce „Polityka prywatności”). Jeśli nie chcesz, by „ciasteczka” były zapisywane na Twoim urządzeniu, zmień ustawienia przeglądarki. Jeśli jednak się na to zgadzasz, wciśnij