Zespoły eksperckie
Zespoły Eksperckie są ciałem doradczym Działu Badań i Analiz NCK. Członkowie zespołów są powoływani spośród wybitnych przedstawicieli środowisk kultury, sztuki i nauki polskiej. Celem poszczególnych zespołów jest wsparcie merytoryczne przy długofalowych programach badawczych, odnoszących się do istotnych obszarów polityki kulturalnej państwa.
Praca Zespołów polega na definiowaniu pól badawczych, formułowaniu pytań, które są podstawą założeń dla badań zlecanych przez NCK. Wyniki badań są analizowane i interpretowane w Dziale Badań i Analiz NCK.
Przewodniczący: prof. Jerzy Nikitorowicz (UwB)
Członkowie Zespołu: prof. dr hab. Paweł Boski (SWPS), prof. Anna Czajka-Cunico (UKSW), dr hab. Grzegorz Godlewski, prof. UW, prof. Leszek Korporowicz (UJ), prof. Anna Kwiatkowska (PAN), dr hab. Tomasz Maślanka (UW), dr Justyna Pilarska (UWr), dr hab. Marek Rembierz, prof. UŚ (Cieszyn), prof. Halina Rusek (UŚ), prof. Arkadiusz Żukowski (UWM), prof. dr hab. Ryszard Vorbrich (UAM)
Zasadniczym celem Zespołów Eksperckich jest inspirowanie dyskusji o tematach ważnych z perspektywy realizacji celów statutowych Narodowego Centrum Kultury i strategicznych dla polskiej kultury. Podjęcie problematyki między- i wielokulturowości wydaje się istotne w świecie, w którym „otwartość granic zintensyfikowała procesy mobilności międzynarodowej w zakresie pracy, edukacji czy turystyki na terenie całej Unii Europejskiej. Procesy te nie ominęły również Polski - istotnego aktora na scenie europejskiej”¹. Zadaniem Zespołu ds. Wielo- i Międzykulturowości jest poszukiwanie nowych obszarów oraz podejmowanie wyzwań ważnych dla stworzenia rekomendacji dotyczących polityki wielo- i międzykulturowej. Do zadań zespołu należy m.in. ustalenie deficytów poznawczych oraz intensyfikacja działań badawczych. Zespół spotyka się 3-4 razy w ciągu roku w siedzibie Narodowego Centrum Kultury lub innym miejscu wskazanym przez Przewodniczącego. Wsparcie organizacyjne dla działalności Zespołu zapewnia Dział Badań i Analiz Narodowego Centrum Kultury.
¹ Źródło: R. Wiśniewski, „Transgresja kompetencji międzykulturowych”, Warszawa 2016, s. 7.
Przewodniczący: prof. Wojciech Roszkowski (ISP PAN)
Przedmiotem prac Zespołu ds. Polityki Historycznej i Polityki Tożsamości są zagadnienia istotne dla polityki historycznej państwa, w tym pamięć zbiorowa, edukacja historyczna, narzędzia popularyzacji wiedzy na temat przeszłości, działalność państwa w zakresie ochrony dziedzictwa.
Członkowie Zespołu: Paulina Florjanowicz (Dyrektor DDK MKiDN), prof. Krzysztof Tarka (UO), Robert Kostro (Dyrektor Muzeum Historii Polski), prof. Grzegorz Motyka (ISP PAN), Piotr Franaszek (IH UJ), prof. Jan M. Piskorski (Uniwersytet Szczeciński), dr Mateusz Szpytma (IPN), dr Wojciech Kucharski (Ośrodek Pamięć i Przyszłość), dr Dariusz Karłowicz (Teologia Polityczna), prof. Krzysztof Koseła (UW).
Przewodnicząca: prof. dr hab. Małgorzata Jacyno (IS UW)
W centrum zainteresowania Zespołu ds. Polityki Lokalnej jest badanie kultury w środowiskach lokalnych. Zespół zajmuje się zagadnieniami związanymi z szeroko rozumianą kulturą lokalną w obszarach aglomeracji miejskich i terenach wykluczonych kulturowo, problemami związanymi z angażowaniem się społeczności lokalnej i samorządów w kulturę. W swoich pracach Zespół bada i analizuje m.in.:
- wykluczenie z kultury,
- relacje centrum - peryferie w kontekście rozwoju kultury lokalnej,
- mechanizmy polityki kulturalnej w kraju,
- relacje pomiędzy elitami politycznymi i kulturowymi w Polsce.
Członkowie Zespołu: Magdalena Bartecka (Stowarzyszenie „Folkowisko), ks. prof. Andrzej Najda (WSnR UKSW), dr Mikołaj Lewicki (IS UW), Bogna Świątkowska (Fundacja Bęc Zmiana), Aleksandra Szymańska (IKM), Krzysztof Wołodźko („Nowy Obywatel”), dr Marcin Poprawski (WNS UAM), prof. Izabella Bukraba-Rylska (IRWiR PAN).
Przewodnicząca: dr hab. Katarzyna Kłosińska, prof. UW
Zespół ds. Polityki Językowej kierowany jest przez dr hab. Katarzynę Kłosińską, sekretarz Rady Języka Polskiego PAN. Prace Zespołu dotyczą szerokiego zakresu zagadnień językoznawczych oraz zadań instytucji publicznych wynikających z ustawy o języku polskim. Głównymi obszarami zainteresowań Zespołu w najbliższym czasie są: komunikacja państwo-obywatel, narzędzia polityki językowej państwa, badania konfliktu kulturowego w komunikacji językowej, problem autokolonizacji języka, a także – w związku z przypadającą w 2018 r. setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości – badanie dotyczące roli języka w kształtowaniu polskiej państwowości (np. rola języka w utrzymaniu tożsamości polskiej, polityka językowa w II RP, status polszczyzny w I, II i III RP).
Członkowie Zespołu: dr hab. Iwona Burkacka (IJP UW), Dorota Bielawska (SP nr 4 w Strzegomiu), Bartłomiej Chaciński („Polityka”), dr Agata Hącia (IBE UW), prof. Renata Przybylska (WP UJ), prof. dr hab. Mariusz Rutkowski (IPiL UWM), prof. dr hab. Dorota Zdunkiewicz-Jedynak (IJP UW), prof. Hanna Komorowska (Uniwersytet SWPS), dr Tomasz Makowski (Biblioteka Narodowa), prof. dr hab. Rafał Zimny (WHUS).
Międzyresortowy Zespół Metodologiczny ds. Statystyki Kultury powstał w wyniku porozumienia o współpracy w dziedzinie badań kultury podpisanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zadaniem Zespołu jest monitorowanie zmian prawnych, organizacyjnych, demograficznych itp. dokonujących się w sektorze kultury i poszukiwanie narzędzi które pozwoliłyby najlepiej te zmiany opisać - zarówno w skali kraju jak i w perspektywie międzynarodowej.
W pracach Zespołu uczestniczą osoby reprezentujące Główny Urząd Statystyczny, Ośrodek Statystyki Kultury w Krakowie, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Obecnie przewodniczącym Zespołu jest dr Piotr Łysoń, dyrektor Departamentu Warunków Życia GUS.
Badacze kultury w Polsce i na świecie wskazują na brak wiarygodnych danych jako jedno z podstawowych ograniczeń, na jakie napotykają w swojej pracy. Zastrzeżenia zgłaszane są między innymi pod adresem statystyki kultury, która w opinii niektórych ekspertów w niewielkim stopniu zauważa i rejestruje zmiany dokonujące się w sektorze kultury – zmiany w strukturze własności, źródłach finansowania, liczbie zatrudnionych i pracujących w sektorze osób, w strukturze oferty kulturalnej i sposobach uczestnictwa w kulturze. Ponadto o ile w miarę precyzyjnie opisuje ona publiczny sektor kultury, to w takich obszarach jak przemysły kultury czy przemysły kreatywne informacje są niepełne, a poziom ich agregacji nie pozwala na precyzyjne analizy.
Podstawową ideą Międzyresortowego Zespołu Metodologicznego ds. Statystyki Kultury, jest więc monitorowanie zmian prawnych, organizacyjnych, demograficznych itp. dokonujących się w sektorze kultury i poszukiwanie narzędzi które pozwoliłyby najlepiej te zmiany opisać - zarówno w skali kraju jak i w perspektywie międzynarodowej. W roku 2015 prowadzono prace nad następującymi zagadnieniami (podczas spotkań całego zespołu lub na spotkaniach roboczych z przedstawicielami odpowiednich instytucji kultury):
1. Statystyka muzeów (weryfikacja zakresu przedmiotowego formularza K-02, współpraca z NIMOZ , prace w grupie roboczej);
2. Identyfikacja obszarów statystyki kultury, w których pożądane i możliwe byłoby dokonanie zmian w programie badań statystycznych statystyki publicznej;
3. Omówienie proponowanych zmian w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2017 w zakresie: rekonstrukcji historycznych, funkcjonowania wielu instytucji w jednym miejscu, digitalizacji dóbr kultury, definicji instytucji para muzealnych, sprawozdania z działalności muzeów (K-02), sprawozdania z działalności artystycznej i rozrywkowej (K-01) ;
4. Statystyka muzeów (weryfikacja zakresu przedmiotowego formularza K-02, współpraca z NIMOZ , prace w grupie roboczej);
5. Ochrona zabytków i dziedzictwa narodowego, prace przy obiektach zabytkowych w kontekście „Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami” – wypracowanie metody i zakresu cyklicznego gromadzenia danych o rodzajach prac konserwatorskich i rewitalizacyjnych i ich kosztach;
6. Baza rejestrów instytucji kultury;
7. Pierwsze zastosowania koncepcji wielowymiarowej przestrzeni kultury w formularzach serii K-0x (osie: podmiotowa, przedmiotowa);
8. Ekonomiczny wymiar działalności w obszarze kultury;
9. Udział w pracach na arenie międzynarodowej z zakresu statystyki kultury.
