Pojęcie fasady wiąże się w świadomości potocznej przede wszystkim z praktykami architektonicznymi. Wydawałoby się zatem, że wszystko, co możemy powiedzieć o fasadzie, sprowadza się do opisu oraz interpretacji procesu historycznego, w którym architektonicznej fasadzie przypadały różne role do odegrania, wynikające z jej szczególnego położenia na granicy tego, co publiczne oraz tego, co prywatne, zewnętrzne i wewnętrzne, reprezentacyjne i ukryte. W dwudziestym wieku jednak, architektura nowoczesna zaczęła rezygnować z fasad na rzecz elewacji, przypominając, że projektuje bryły, a nie płaszczyzny. Opuszczone pojęcie zaanektowały natychmiast nauki społeczne, a nieco później dołączyły do nich studia kulturowe. Dały tym samym wyraz staremu upodobaniu europejskiej humanistyki do „budowlanych” metafor, co było tym łatwiejsze, że łacińskie facies znaczyło również ‘twarz’, ‘oblicze’. Zamiast o architektonicznej zaczęto - w konsekwencji - myśleć częściej o społecznej i kulturowej fasadzie, opisywać jej wytwarzanie, użytkowników, społeczne funkcje. Uczyniono z niej pojęcie operacyjne, narzędzie przy pomocy którego przedzieramy się przez wszystkie warstwy kultury współczesnej, zdzierając stereotypy, odsłaniając miejsca niezagospodarowane, przede wszystkim jednak zadając nowe pytania. Między innymi dlatego, ponieważ bardzo istotne i ciekawe zarazem stało się dzisiaj nie tylko architektoniczne, teatralne, konwersacyjne, lecz także medialne zastosowanie tego pojęcia. W świecie „precesji symulakrów”, symulacji i pozorów odnalazła się bowiem fasada znakomicie, przystosowana do radzenia sobie z ambiwalentnymi odczuciami, jakie wzbudza w konsumentach „kulturowych towarów”. Teksty zgromadzone w numerze, których autorami są przedstawiciele różnych dyscyplin - od architektów po filozofów – nazywają kilka z wielu problemów, do których rozwiązywania można użyć fasady jako narzędzia.

Ze wstępu Ewy Rewers

Spis treści wersji elektronicznej:

JAK KWESTIONOWAĆ FASADY?

Stefan Bednarek: Profesor Andrzej Siciński (1924–2006)
Ewa Rewers: Kultura jako fasada – wprowadzenie
Jadwiga Zimpel: Zdekonstruowana fasada. Problem fasady w kontekście sporu o prawomocność obrazowania
Zuzanna Dziuban: Dlaczego nie można wejść dwa razy do tego samego miasta?

JAK PROJEKTOWAĆ FASADY?
Beata Makowska: Współczesne elewacje jako medium konsumpcji
Beata Komar: Fasada, bryła, ikona
Joanna Tymkiewicz: Ważne czy nieważne? Problem elewacji w opiniach studentów architektury

JAK HUMANIZOWAĆ FASADY?
Wojciech Kalaga: Twarz, maska, fasada
Krzysztof Kalitko: Twarz architektury i tradycja antropomorficzna

JAK KONSUMOWAĆ FASADY?
Marek Krajewski: Opakowanie – fasada przedmiotu
Ewa Rewers: Fasada narodowa: bricollage

 JAK ANALIZOWAĆ FASADY?
Małgorzata Nieszczerzewska, Agata Skórzyńska: Rozwarstwienie fasady miejskiej – Drohobycz
Blanka Brzozowska: Miasto z pocztówki. O fasadowości Paryża i życia
Marianna Michałowska: Fasady, podwórka, okna – spojrzenie fotografa

OMÓWIENIA I RECENZJE
Jadwiga Zimpel: Miasto – tworzywo nowej architektury (Nowa architektura w kontekście kulturowym miasta, materiały z ósmej konferencji naukowej z cyklu „Teoria a Praktyka w Architekturze Współczesnej”)
Grzegorz Dziamski: Sztuka i jej instytucje – muzea sztuki („Muzea sztuki. Antologia”, wstęp i redakcja Maria Popczyk)
Leszek Pułka: Kino wśród maszyn widzenia (Andrzej Gwóźdź, „Technologie widzenia, czyli media w poszukiwaniu autora”)

AUTORYTETY POLSKIEJ HUMANISTYKI
Sław Krzemień-Ojak: Samuel Bogumił Linde (1771-1847)

Uwaga! Pakiet 10 wybranych przez czytelnika numerów archiwalnych (nr 1/2003 - nr 4/2011) od teraz w cenie 30 zł!