Tokarczuk została wyróżniona przez Akademię Szwedzką „za narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją ukazuje przekraczanie granic jako formę życia”. W uzasadnieniu Akademii Szwedzkiej podkreślono, że jej twórczość łączy erudycję z poetycką wrażliwością, a jej powieści tworzą wielogłosowy obraz świata, w którym wszystko pozostaje ze sobą powiązane. Noblistka od lat konsekwentnie buduje mosty między kulturami, językami i tradycjami, przypominając, że literatura może być przestrzenią porozumienia ponad podziałami.

3 czerwca 2025 roku w Centrum Świętego Jana w Gdańsku odbyło się spotkanie z Olgą Tokarczuk – laureatką Literackiej Nagrody Nobla i jedną z najważniejszych współczesnych pisarek światowych. Rozmowę poprowadziła prof. Magdalena Barbaruk, kulturoznawczyni, badaczka literatury i jej kulturowej sprawczości, kierująca Instytutem Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Wydarzenie odbyło się w ramach XI Międzynarodowego Forum „Europa z widokiem na przyszłość. Parlament Słowa”, współorganizowanego przez Europejskie Centrum Solidarności i Narodowe Centrum Kultury w dniach 3–4 czerwca 2025 roku w Gdańsku.

Rozmowa z pisarką, przeprowadzona w zabytkowym Centrum Świętego Jana, to zapis głębokiej refleksji o roli literatury we współczesnym świecie – pełnym podziałów, kryzysów i niepewności. Tokarczuk mówiła o literaturze jako o najbardziej wyrafinowanym sposobie komunikacji między ludźmi, zdolnym przekraczać granice języków, narodów i kultur.

To właśnie literatura – podkreślała – pozwala nam lepiej rozumieć innych i samych siebie. Przypomina, że mimo różnic łączy nas wspólne doświadczenie życia, emocji i wrażliwości. W świecie, w którym coraz trudniej o porozumienie, słowo pozostaje narzędziem empatii i mostem między ludźmi.

Zapraszamy do obejrzenia pełnego nagrania spotkania, dostępnego od dziś na kanale YouTube Narodowego Centrum Kultury:

Pisarka zaznaczała, że czytanie i opowiadanie historii to akt empatii – sposób, by lepiej zrozumieć siebie nawzajem i świat, w którym żyjemy.

– Literatura pokazuje, że różnice między nami są mniejsze, niż się wydaje. Odwołuje się do tego, co wspólne – do ludzkiego doświadczenia i przeżywania rzeczywistości – mówiła autorka Ksiąg Jakubowych.

Tokarczuk zwróciła też uwagę na znaczenie wyobraźni jako jednej z najważniejszych funkcji rozumu – zdolności, która pozwala człowiekowi tworzyć nowe sensy i wizje przyszłości. To, jak podkreśliła, umiejętność kluczowa w świecie pełnym niepokoju, w którym potrzebujemy nowych narracji, zdolnych inspirować, łączyć i budować poczucie wspólnoty.

Forum „Europa z widokiem na przyszłość. Parlament Słowa” to przestrzeń dialogu, w której spotykają się intelektualiści, artyści i aktywiści, by rozmawiać o roli słowa, solidarności i kultury w budowaniu wspólnej Europy. Wydarzenie stanowi ważny głos w refleksji nad przyszłością kontynentu i pokazuje, że literatura, jak dowodzi rozmowa z Olgą Tokarczuk, wciąż może być jednym z najpotężniejszych narzędzi porozumienia.

Organizator:  Narodowe Centrum Kultury oraz Europejskie Centrum Solidarności we współpracy z Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku.
Patroni medialni: TVP, Polskie Radio, PAP, Polska Press, Polityka, ONET
Partnerzy: New Eastern Europe, Fundacja im. Friedricha Eberta (Friedrich-Ebert-Stiftung, FES), Konrad-Adenauer-Stiftung e.V., Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego