O programie

Program Dom Kultury+, którego organizatorem jest Narodowe Centrum Kultury, realizowany jest zgodnie z założeniami Paktu dla Kultury. Celem programu jest zwiększenie zaangażowania domów kultury, ośrodków kultury oraz centrów kultury i sztuki w życie społeczności lokalnych poprzez odkrywanie i wspieranie oddolnych inicjatyw kulturotwórczych, realizowanych przez mieszkańców gmin miejskich, miejsko-wiejskich i wiejskich oraz inicjowanie działań służących wzmocnieniu zaangażowania domów kultury w życie społeczności lokalnej, odkrywaniu i rozwijaniu potencjału i kapitału kulturowego jej członków oraz kulturotwórczych zasobów społeczności. W ramach ramach programu można ubiegać się o realizację jednego z dwóch rodzajów zadań.

Zadanie I – INICJATYWY LOKALNE skierowane jest do domów kultury, które gotowe są prowadzić nowatorskie działania animacyjne projektowane w oparciu o przeprowadzoną wcześniej diagnozę i poddane ewaluacji, ukierunkowane na bezpośrednią i bliską współpracę z przedstawicielami społeczności lokalnej. Główny nacisk w zadaniu położony jest na nawiązywanie przez dom kultury stałych relacji z mieszkańcami miejscowości, na terenie których działa. Odkrywanie talentów i wzmacnianie potencjału społecznego ma owocować stworzeniem wspólnych inicjatyw na rzecz społeczności lokalnych i przestrzeni publicznej.

Zadanie II – PARTNERSTWO LOKALNE jest kolejnym etapem społecznego i profesjonalnego rozwoju domu kultury, opartym na budowaniu partnerskich relacji w środowisku lokalnym. Aktywna współpraca pomoże stworzyć kreatywną przestrzeń ułatwiającą wypracowanie i realizację działań z zakresu edukacji i animacji kulturowej. Realizacja długofalowych i środowiskowo zakorzenionych celów partnerstwa lokalnego animowanego przez dom kultury wymagać będzie zespołowego uczenia się, planowania i refleksji.

W realizacji zadania beneficjenta wspomagać będzie wskazany przez NCK w Zadaniu I animator, a w Zadaniu II mentor. Beneficjent będzie mógł skorzystać z wiedzy i doświadczenia animatora lub mentora w zakresie niezbędnym do realizacji zadania.

Działania podejmowane przy realizacji zadań mają służyć przede wszystkim: inicjowaniu nowych praktyk w zarządzaniu instytucją kultury, odkrywaniu i pobudzaniu aktywności społecznej, wspomaganiu rozwoju kapitału społecznego i kulturowego, a także poznawaniu nowych możliwości współpracy z mieszkańcami. Jednym z oczekiwanych efektów programu jest wzmocnienie roli domu kultury jako miejsca otwartego, wspólnego dla wszystkich mieszkańców.

Prognozowana wielkość środków przeznaczonych na realizację programu wynosi 2,5 mln zł.

Terminy naborów

W ramach programu przewiduje się przeprowadzenie jednego naboru wniosków do 29 grudnia 2023 roku.

Uprawnieni wnioskodawcy

Program Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne. Edycja 2024 skierowany jest do domów kultury, które gotowe są prowadzić nowatorskie działania animacyjne projektowane w oparciu o przeprowadzoną wcześniej diagnozę i poddane ewaluacji, a ukierunkowane na bezpośrednią i bliską współpracę z przedstawicielami społeczności lokalnej.

O dofinansowanie w ramach programu ubiegać mogą się następujące podmioty prawa polskiego:

1) domy kultury, ośrodki kultury oraz centra kultury i sztuki posiadające status samorządowej instytucji kultury – z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego).

2) biblioteki posiadające status samorządowej instytucji kultury, w skład których wchodzą domy kultury, ośrodki kultury lub centra kultury i sztuki.

przy czym:

o dofinansowanie w Zadaniu I – INICJATYWY LOKALNE nie mogą się ubiegać beneficjenci realizujący Program Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne w latach 2021-2023;
o dofinansowanie w Zadaniu II – PARTNERSTWO LOKALNE nie mogą się ubiegać beneficjenci realizujący Program Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne w roku 2023 ani podmioty, które nigdy nie były beneficjentem programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne.

Komentarz autorstwa prof. Marka Krajewskiego, dotyczący Domu Kultury+, pochodzący z raportu końcowego z badań ewaluacyjnych II i III edycji Programu Dom Kultury+ (Edukacja Artystyczna 2012 i Inicjatywy Lokalne 2013):

„Trudno zaprzeczyć, iż Dom Kultury+, to jeden z najbardziej potrzebnych i najlepiej pomyślanych programów dotacyjnych realizowanych w Polsce. I to nie tylko dlatego, że zmiany systemowe w ostatnich dwu dekadach doprowadziły do likwidacji ponad 1/3 domów kultury w naszym kraju, a te, które pozostały potrzebują wsparcia, bo często cierpią z powodu braków infrastrukturalnych, finansowych i kompetencyjnych. Przede wszystkim dlatego, że instytucje tego rodzaju w wielu, zwłaszcza mniejszych, miejscowościach są jedynymi miejscami, w których kultura może być tworzona, upowszechniana i popularyzowana. Co więcej, domy kultury, to też miejsce, w którym urealnia się lokalna wspólnota, gdzie materializują się więzi spajające zbiorowości, gdzie w końcu można rozwijać pasje i talenty, odkrywać siebie. To ogromnie ważne funkcje, a więc tym bardziej warto walczyć o to, by domy kultury rzeczywiście były domami, a nie martwymi instytucjami, służącymi raczej ich pracownikom, niż komukolwiek innemu; o to, by poza rytualnymi działaniami zaskakiwały innowacyjnymi pomysłami i pobudzały do działania; o to, by były miejscami spotkania, a nie wyłącznie sztampowej edukacji, z wyraźnie zaznaczoną hierarchią oddzielającą mistrza i uczniów. Dom kultury+ jako projekt trafia w sedno problemów, jakie mamy dziś z kulturą. Jej najważniejszymi ogniwami są bowiem mało widoczne instytucje, wykonujące jednak organiczną pracę, od której efektów zależy to jak jesteśmy w kulturze, jej miejsce w hierarchiach ważności, nasza zdolność do korzystania z niej inaczej, niż tylko czerpiąc satysfakcje estetyczne. Instytucje zaniedbane i zapomniane, pogrążone często w letargu lub w przekonaniu, iż tak, jak jest, jest dobrze, bo tak było zawsze.”