Prezentowane w publikacji wnioski oparliśmy o wyniki sondażu realizowanego na ogólnopolskiej próbie domów kultury, w którym wzięło udział 1076 instytucji oraz o wielomodułowe badanie jakościowe.

Domy kultury pełnią współcześnie rolę ważnych instytucji społeczeństwa obywatelskiego, a więc instytucji, które stymulują tworzenie i umacnianie więzi społecznych, pobudzają inicjatywę i chęć samodzielnego podnoszenia przez obywateli jakości życia. Działalność domów kultury nie zamyka się wyłącznie do ograniczonej oferty kulturalnej i edukacyjnej. To także element żywej lokalnej tkanki społecznej, uczestniczący w lokalnym życiu, odpowiadający na lokalne potrzeby, inicjujący nie tylko pojedyncze wydarzenia i projekty, ale też procesy społeczne.

Jakość funkcjonowania domów kultury zależy od wielu czynników. Jednym z najważniejszych są posiadane zasoby. I chodzi tu o zasoby zarówno finansowe, kadrowe, jak i infrastrukturalne. Jako zasób rozumiemy też relacje z mieszkańcami oraz przynależność do międzyinstytucjonalnych sieci współpracy.

Fundamentalnym zasobem instytucji są jej pracownicy. Jest to również kapitał najbardziej wrażliwy. Niemal połowa badanych instytucji zmagała się z brakiem odpowiedniej liczby osób w stosunku do zadań przed nią postawionych. Jednym ze sposobów minimalizowania konsekwencji niedostatków kadrowych, wymuszonych założeniami organizacyjnymi i budżetowymi, jest zlecanie pracy w ramach umów cywilnoprawnych. O powszechności tego zjawiska świadczy choćby to, że blisko wszyscy badani przedstawiciele domów kultury (93%) zadeklarowali, że korzystają z usług współpracowników.

Uczestnicy zogniskowanych wywiadów grupowych podkreślali, że działając w środowisku ograniczonych zasobów, muszą wypełniać nie tylko obowiązki dyrektora, lecz także szereg innych funkcji.

Dyrektor ośrodka kultury jest mistrzem dobrej roboty, czyli tak naprawdę potrafi zrobić wszystko. […] potrafię obliczyć, potrafię zrobić umowę, wyliczyć rachunek, potrafię przenieść stoły, ustawić salę, włączyć nagłośnienie, potrafię poprowadzić warsztaty, zajęcia, potrafię zrobić promocję, prowadzę Facebooka, umiem zrobić plakat, bo się w międzyczasie […] trochę podszkoliłam w Photoshopie, więc plakat też potrafię zrobić i nagle okazało się, że to wszystko potrafię, umiem i robię, bo nie ma na to czasu, ludzi, pieniędzy. Nie mam czasu zarządzać [FGI 1 – DDK].

Powszechna wielozadaniowość oraz wynikające z niedostatków kadrowych wysokie obciążenie codziennymi zadaniami przyczynia się również do nikłego delegowania pracowników na szkolenia.

Temat dostępności i możliwości uczestnictwa pracowników w szkoleniach, jak również zagadnienia związane z posiadaną infrastruktura, zasobami finansowymi oraz budowaniem relacji z innymi lokalnymi instytucjami zostały rozwinięte we wspomnianej wyżej publikacji.