Podstawowa relacja: jednostka-wspólnota, jednostka – naród, jednostka – ojczyzna rozpatrywana jest w książce od samych fundamentów, od jej ontologiczno-antropologicznych podstaw i biologiczno-socjologicznych korzeni. Autorzy – m. in. Jerzy Szacki, Marek A. Cichocki, Dariusz Gawin, Tadeusz Szawiel – zastanawiają się nad tym, co decyduje o przywiązaniu człowieka do wspólnoty i czy przynależność do określonego narodu jest czymś na kształt fatum.