Wąsaci SARMACI
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
Kiedy mamy na myśli prawdziwych Sarmatów, czyli tych, którzy do III w. p.n.e. mieszkali pomiędzy Donem a dolną Wołgą i stanowili jedno ze starożytnych plemion irańskich, to zapiszemy wielką literą: wąsaci Sarmaci – dlatego że nazwy plemion i nazwy członków wspólnot etnicznych zapisujemy wielkimi literami. Kiedy mamy na myśli polskich szlachciców, zwłaszcza z XVII i XVIII w., hołdujących dawnym obyczajom i wyznających określone poglądy, to możemy zapisać zarówno małą, jak i wielką literą: wąsaci sarmaci lub wąsaci Sarmaci. Skąd ta dowolność? Mała litera w zapisie wąsaci sarmaci jest uzasadniona przepisami ortograficznymi: tak zapisujemy wyrazy utworzone od nazw własnych i używane jako rzeczowniki pospolite (a więc: sarmata – tak jak marksista, heglista czy piłsudczyk). Wielką literę uzasadnia to, że polscy sarmaci /polscy Sarmaci sami uważali się za potomków i dziedziców starożytnych Sarmatów, wielka litera zatem wskazuje na zakładaną ciągłość pokoleniową.
Źródło: [NSPP; WSPP; SO PWN; NEP PWN]