Ustawienia i wyszukiwarka
PROLEGOMENA
PROLEGOMENA to nie dopiski ani wnioski, ani uwagi na marginesie, ani eseje, tylko ‘uwagi wstępne’, ‘wstępne rozważania wprowadzające do jakiegoś zagadnienia’, najczęściej mające postać przedmowy. PROLEGOMENA to pożyczka francuska (francuskie prolégomènes), ale mająca rodowód starogrecki: w starożytnej grece czasownik προλέγω [prolego] oznacza ‘przepowiadać’, ‘zapowiadać’, ‘ogłaszać’, ‘ostrzegać’, a także ‘zostać wyróżnionym’ i ‘zostać powiedzianym wcześniej’ – PROLEGOMENA to właśnie ‘to, co zostało powiedziane wcześniej’. PROLEGOMENA to wyraz mający tylko formy liczby mnogiej: poprawnie te PROLEGOMENA, tych PROLEGOMENÓW. Możemy akcentować tak jak każdy „zwyczajny” wyraz, czyli na przedostatniej sylabie [prolegoMEna], możemy również wybrać formę starszą, elegantszą, akcentowaną na sylabie trzeciej od końca [proleGOmena]. PROLEGOMENA są zawsze do czegoś, np.: Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka – kto wie, czyje dzieło, będące obowiązkową pozycją w biblioteczce każdego młodego filozofa, tutaj przywołujemy?
[SJP PWN; SJP Dor; USJP; NSPP; WSPP; SWO; SGP, II, 240]