Ustawienia i wyszukiwarka
SOCZEWKA z SOCZEWICY
To nieprzypadkowa zbieżność form. Nazwa SOCZEWKA pochodzi właśnie od SOCZEWICY. Wiecie, jak wygląda ziarno SOCZEWICY: jest okrągłe, ale płaskie, ma kształt dysku o grubszym środku i cieniutkich brzegach – a więc ma taki kształt jak SOCZEWKA, a raczej to SOCZEWKA ma taki kształt jak ziarno SOCZEWICY. O SOCZEWCE Linde pisze: „Soczewka, czyli śkło w lunecie (...) Śkiełka w przezornikach na kształt soczewicy robione nazywaią soczewkami” [SJP L, III, 329]. Naszą SOCZEWKĘ można uznać za swego rodzaju kalkę semantyczną: na wzór łaciński w wielu językach europejskich SOCZEWKA i SOCZEWICA to homonimy. Łacińskie lens oznacza zarówno ‘soczewica’, jak i ‘soczewka’, podobnie jest w języku angielskim (ang. lens), francuskim (fr. lentille), niemieckim (nm. Linse) czy szwedzkim (szw. lins). W innych językach SOCZEWICA i SOCZEWKA to wprawdzie różne, ale jednak pokrewne słowa, np. w językach romańskich: hiszpańskim (hiszp. lenteja ‘soczewica’, lente ‘soczewka’) i włoskim (wł. lenticchia ‘soczewica’, lente ‘soczewka’).
Źródło: [SJP PWN; USJP; SJP L, III, 329; SEJP Bor, 566; WSNP; SFP; WSAP; RPS; SWP; SHP]