21.11.2023, festiwal EUFONIE: Film “Jánošík” w muzycznej oprawie na żywo oraz Długosz / Orkiestra NUSO Charków / Dybał

Date of publication: 21.11.2023
Średni czas czytania 12 minutes
print

Kolejny dzień festiwalu Eufonie rozpoczniemy o godzinie 18:00 w Teatrze Palladium wydarzeniem interdyscyplinarnym. Ze sceny popłynie muzyka do filmu “Jánošík” pierwszego pełnometrażowego filmu słowackiego, a zarazem jedynego niemego, słowackiego filmu zachowanego do dzisiaj. Ten wyjątkowy skarb światowej kinematografii zainspirował zespół Sinfonietta Žilina oraz grupę Bashavel, które działają na scenie już od blisko 50 lat, do stworzenia projektu, który łączy obraz z dźwiękiem. Następnie przeniesiemy się do Filharmonii Narodowej, gdzie o godzinie 20:00 usłyszymy Małą suitę Witolda Lutosławskiego, Koncert na flet i orkiestrę Krzysztofa Pendereckiego, Modlitwę za Ukrainę Walentyna Sylwestrowa oraz Symfonię a-moll Ukraińską Mykhaila Kalachevsky’ego.

Pierwszy pełnometrażowy film słowacki, a zarazem jedyny niemy, słowacki film zachowany do dzisiaj. Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Janosik z 1921 roku oparty jest na znanej doskonale w Czechach, Słowacji i w Polsce historii karpackiego zbójnika. Ten jeden z najcenniejszych skarbów światowej kinematografii zainspirował działającą na scenie już od blisko 50 lat Sinfoniettę Žilina oraz grupę Bashavel do stworzenia multimedialnego projektu, w którym obraz zostanie połączony z dźwiękiem. Projekcji filmu Janosik będzie towarzyszyć muzyka specjalnie napisana do tego filmu przez Stanislava Palúcha.

Pierwotnie, kameralna, a za namowa Grzegorza Fitelberga – symfoniczna. Niekonwencjonalna, choć przejrzysta stylizacja polskiego folkloru. Mała suita Witolda Lutosławskiego zachwyca swoją witalnością, żywiołowością, ale i liryzmem. Talent i warsztat kompozytora pozwolił mu na stworzenie dzieła nie tylko wdzięcznego w odsłuchu, ale mistrzowskiego w swoim rodzaju. 

Koncert na flet i orkiestrę z 1992 roku Krzysztof Penderecki zadedykował Jean-Pierre’owi Rampalowi, który dokonał prapremiery dzieła w Lozannie. Niezwykle wirtuozowska partia solowa połączona z przejrzystością budowy. Co ciekawe, jedną z inspiracji dla kompozytora, zaznaczoną na końcu partytury, było zaćmienie słońca.  

Napisana w reakcji na dramatyczne wydarzenia kijowskiego Majdanu Modlitwa za Ukrainę Walentyna Sylwestrowa to swoisty manifest przeciwko okrucieństwu, wojnie.  

Symfonia Ukraińska Mykhaiła Kałaczewskiego to najważniejszy utwór kompozytora, będące zarazem jego pracą dyplomową kończącą naukę w Konserwatorium w Lipsku. Przepełniona ukraińskimi tematami ludowymi, pełna romantycznego ducha, stanowi ciekawy przykład muzyki ukraińskiej XIX w. 

Link do transmisji

Beshavel

Zespół Bashavel powstał wiosną 2006 roku jako wspólny projekt muzyków współpracujących wcześniej w różnych formacjach jazzowych (Pacora Trio, NBS trio itp.). Poprzez swój język muzyczny artyści nawiązują do wątków tradycji muzyki ludowej. Cymbały, fortepian, perkusja, kontrabas i skrzypce nadają ludowym pieśniom i motywom różnorodne nastroje, barwy i rytmy oscylujące między wieloma gatunkami. Grupa wystąpiła już na kilkudziesięciu koncertach i festiwalach, takich jak koncerty w Słowackim Teatrze Narodowym i Teatrze Arena w Bratysławie, w Radiu Katowice, w Marsylii, na festiwalach Konvergencie, Jazzfest Brno, Trenčín Jazz Festival, Jazz pod Zamkiem, Viva Musica!, Międzynarodowy Festi wal Jazzowy Piešťany, Święto Ludowe Náměšť nad Oslavou i wiele innych. Wymieniając udane projekty zespołu, nie można pominąć ich koncertowego wykonania muzyki do pierwszego słowackiego filmu niemego Jánošík z 1921 roku, którą grupa wykonywała zarówno w warunkach domowych, jak i na CinEast Festi val w Luksemburgu. Utwór Gruszka (Hruška) został wybrany jako muzyka do oficjalnego zwiastuna tego festiwalu filmowego.

W 2017 roku zespół nagrał swoją płytę wizytówkę pt. Hoorhay, która spotkała się z bardzo przychylnym przyjęciem w kraju i za granicą oraz zdobyła nagrodę Radio Head Awards 2017 dla najlepszego słowackiego albumu jazzowego. W 2020 roku Bashavel został wybrany przez międzynarodowe jury ekspertów jako jedyny przedstawiciel Słowacji zaproszony do udziału w prestiżowych targach muzycznych WOMEX 2020.

Slovak Sinfonietta Žilina

Jedna z najbardziej znanych orkiestr zawodowych w Europie Wschodniej, zajmująca znaczącą pozycję w słowackim życiu muzycznym. Została założona w 1974 roku jako jedyna słowacka orkiestra kameralna „okresu klasycznego”. Od tego czasu zyskała uznanie na Słowacji i w Czechach, a także osiągnęła międzynarodową renomę. Orkiestra liczy trzydziestu pięciu członków będących absolwentami najważniejszych czeskich i słowackich akademii muzycznych. Są to przeważnie laureaci międzynarodowych konkursów, działający zarówno jako soliści, jak i kameraliści.

Slovak Sinfoniett a Žilina grała w tak prestiżowych salach koncertowych jak Musikverein i Konzerthaus w Wiedniu, Concertgebouw w Amsterdamie, Salach koncertowych Filharmonii w Berlinie, Monachium i Kolonii, Dom Artystów w Pradze (Rudolfinum), Tonhalle Düsseldorf, Komische Oper i Konzerthaus Berlin, Katedra św. Franciszka w Asyżu, Palau de la Musica Catalana w Barcelonie, Teatro Arriaga w Bilbao, The Symphony Hall w Osace, The Metropolitan Hall w Tokio, Mozarteum w Salzburgu, Tonhalle w Zurychu, Pavilhao Atlanti co w Lizbonie, Teatr Narodowy w Pekinie, Seoul Arts Center oraz Wielka Sala Koncertowa Filharmonii Petersburskiej.

Wśród wybitnych artystów, którzy występowali z orkiestrą, znajdują się dyrygenci Peter Maag, Marco Armiliato, Theodore Kuchar, Jean-Bernard Pommier, Alexander Schwinck, Misha Katz, Christian Benda, Dwight Bennett , Christian Pollack, Peter Breiner, Vladimír Kiradjiev, Ernst Märzendorfer, Martin Sieghardt, Stefan Lano, Volker Schmidt-Gertenbach, Georg Mais, Urs Schneider, Ondrej Lenárd, Francesco Angelico, Daniele Rusti oni oraz soliści: Igor Ojstrach, Narciso Yepes, André Gertler, Václav Hudeček, Sophia Jaffé, Baiba Skride, Dalibor Karvay, Liana Issakadze, Vanessa-Mae, Eugen Indjic, Till Fellner, Paul Badura-Skoda, Timur Sergeyenia, Ludmil Angelov, Magdaléna Hajóssyová, Adriana Kučerová, Pretty Yende, Izabela Labuda, Benno Schollum.

Orkiestra dała łącznie ponad trzy tysiące trzysta koncertów w Europie, Azji, Afryce i obu Amerykach, m.in. w Japonii, Chinach, Korei, Brazylii, Kanadzie i USA.

Vladimír Martinka – dyrygent

Vladimír Martinka (ur. 1976 roku w Żylinie) studiował grę na fortepianie w Konserwatorium w Żylinie u Marty Filovej i Dariny Švárnej oraz w Musik-Akademie Basel w Szwajcarii u słynnego wirtuoza fortepianu Rudolfa Buchbindera. Artysta pobierał również nauki w zakresie gry na fortepianie i dyrygentury w North Carolina School of the Arts w USA u Cliftona Matthewsa oraz w zakresie muzyki fortepianowej i kameralnej w Konserwatorium w Bostonie w USA u Michaela Lewina. Aktywnie uczestniczył w kursach mistrzowskich prowadzonych przez wybitnych pedagogów, jak np. Lazar Berman, Vitaly Margulis, Eugen Indjic, Peter Toperczer, Claude Frank, Horacio Guti érrez, Peter Orth i Dag Achatz. Jest laureatem kilku konkursów pianistycznych: I nagroda w konkursie Premio Vittoria Kaff a Rigetti we Włoszech, zwycięstwo w Międzynarodowym Konkursie Sonat Beethovena w Memphis w USA, w Konkursie Koncertów NCSA w USA, II nagroda w Puerto Rico w Konkursie im. Luisa A. Ferré, nagroda dla najlepszego uczestnika kursów w Zurychu, nagroda w Konkursie im. Fryderyka Chopina w Mariańskich Łaźniach oraz wiele innych.

Po ukończeniu studiów pianistycznych został studentem prestiżowej Akademii Filmowej Badenii-Wirtembergii w Stuttgarcie. Od 2004 roku zajmuje się głównie muzyką filmową i produkcją muzyczną – muzyka akustyczna i elektroniczna/ambient. Jako orkiestrator, aranżer i dyrygent pracuje głównie przy produkcjach amerykańskich i skandynawskich. Współtworzył również gry wideo, np. Battlefield I, Battlefield V, Harry Potter i Książę Półkrwi, oraz filmy i seriale: Amundsen, Kapitan Szablozębny, Tsunami, Emigranci, Becoming you, Day 13, Hacker, Chef’s Table, Foniks, The Quake, Delirium, Benji, Wybór króla, Golem z Limehouse, Magnus, Infini, Terminus i wiele innych.

Współpracował także z Lucie Bílá i Petrem Maláskiem przy koncertach w praskiej hali widowiskowej O2 Arena i w Bratysławie. Jako dyrygent produkcji filmowych regularnie współpracuje ze Słowacką Radiową Orkiestrą Symfoniczną, Czeską Narodową Orkiestrą Symfoniczną, Discovery Orchestra Tasmania, ŠKO Žilina oraz wieloma innymi orkiestrami studyjnymi w Bratysławie i Pradze.

Więcej o programie koncertu w książce programowej festiwalu.

 

Więcej informacji oraz bilety: www.eufonie.pl

Organizatorami festiwalu są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowe Centrum Kultury. 

Mecenasem festiwalu jest ORLEN S.A.

Partnerami wydarzenia są: Filharmonia Narodowa, Polskie Radio Dwójka, Culture.pl - Instytut Adama Mickiewicza

Patronami medialnymi są: TVP, TVP Kultura, Polskie Radio, PAP, Presto, Polmic.pl.

Partnerami redakcyjnymi festiwalu są Polska Press Grupa, i.pl.  

Dyrektor festiwalu: dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. ucz.

Rada Programowa festiwalu: dr Mieczysław Kominek – przewodniczący Rady, Ewa Bogusz-Moore, dr hab. Beata Bolesławska-Lewandowska, prof. IS PAN, Oľga Smetanová, Marek Horodniczy, Aleksandra Jagiełło-Skupińska.