Wizjoner z kodakiem. Fotografie Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa

Date of publication: 27.11.2025
Średni czas czytania 2 minutes
print

We współpracy z Ambasadą Republiki Litewskiej i Litewskim Instytutem Kultury, zapraszamy na wystawę poświęconą mniej znanej części twórczości Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa – jednego z najważniejszych litewskich artystów przełomu XIX i XX wieku: malarza, kompozytora, poety, a także fotografa. Wystawę można oglądać bezpłatnie we foyer Filharmonii Narodowej na pierwszym piętrze od 22 listopada do 1 grudnia 2025. Na wernisaż zapraszamy 27 listopada o godz. 17:30.

Wystawa prezentowana w Filharmonii Narodowej w Warszawie odkrywa przed publicznością fotografie wykonane przez Čiurlionisa podczas podróży po Kaukazie w 1905 roku. To czas, w którym artysta mieszkał i kształcił się w Warszawie – miejscu kluczowym dla jego artystycznego dojrzewania. Choć Čiurlionis znany jest przede wszystkim ze swoich symbolistycznych obrazów i neoromantycznej muzyki, fotografia stanowiła dla niego ważne medium obserwacji świata. Zdobyty z trudem aparat Kodak pozwolił mu z niezwykłą wrażliwością uchwycić nastroje i pejzaże odwiedzanych miejsc oraz codzienność spotykanych ludzi – rybaków, mieszkańców nadmorskich wiosek, podróżników. W jego kadrach najważniejsze stają się światło, faktura i atmosfera – nie dosłowna dokumentacja, lecz malarska impresja.

Zdjęcia z Anapy, Krymu i Kaukazu Čiurlionis ułożył w album, który wysłał do swojego brata Povilasa mieszkającego w Stanach Zjednoczonych. Album ten stał się dla niego źródłem inspiracji – wiele motywów fotograficznych przeniknęło później do jego malarstwa, m.in. Skała nad morzem (1905), Myśli (1907) czy Sonata morska (1908).

Wystawa opiera się na wysokiej jakości reprodukcjach fotografii, wykonanych przez litewskich fotografów Arūnasa Baltėnasa i Algisa Juodisa, dzięki którym ten zaginiony świat może ponownie ujrzeć światło dzienne. Autorka tekstu i wyboru 40 fotografii jest prof. Rasa Žukienė, jedna z wybitnych specjalistek twórczości Čiurlionisa. Zaś fotografie udostępniło Muzeum Čiurlionisa w Kownie.