Wdrażanie dostępności w publicznych instytucjach kultury w Polsce

Date of publication: 17.09.2024
Author: dr Agnieszka Konior, dr Anna Pluszyńska
Średni czas czytania 3 minutes
print

Raport dotyczy dostępności cyfrowej, architektonicznej oraz informacyjno-komunikacyjnej w publicznych instytucjach kultury w Polsce – na ile instytucje te są przygotowane do wdrażania dostępności, z jakimi trudnościami się spotykają i jakie mają potrzeby w tym zakresie.

Wdrażanie dostępności w publicznych instytucjach kultury w Polsce
Fot. Canva

Badanie zostało zrealizowane we wrześniu i październiku 2022 roku metodą CAWI, a poprzedzone badaniem pilotażowym, które posłużyło między innymi do dopracowania kwestionariusza ankiety. Na ankietę odpowiedzieli przedstawiciele 392 publicznych instytucji kultury z całej Polski.

Autorki zajęły się rolą, jaką w procesie wdrażania dostępności odgrywają koordynatorzy ds. dostępności, samym procesem wdrażania (jakie zasoby są niezbędne do jego przeprowadzenia czy instytucje tworzą plany działania, czy mają wyodrębniony budżet na ten cel, jaka jest funkcja organizatora w tym procesie), a także wpływem ustawy na wdrażanie dostępności i trudnościami związanymi z tym procesem.

Z przeprowadzonych badań wynika, że koordynatorzy ds. dostępności (lub osoby wyznaczone w instytucji jako odpowiedzialne za realizację działań związanych z dostępnością) przede wszystkim zajmują się informowaniem odbiorców o spełnieniu wymogów w zakresie dostępności, inicjowaniem działań, przygotowywaniem planów oraz kontrolą i ewaluacją działań na rzecz poprawy dostępności. Chociaż wśród zasobów niezbędnych do wdrażania dostępności na pierwszym miejscu badani wskazywali środki finansowe, to tylko 11% instytucji ma budżet na ten cel. Blisko połowa instytucji posiada plan działania na rzecz poprawy dostępności, przy czym najczęściej są to plany o krótkim horyzoncie czasowym (na rok lub dwa lata). Ponad 1/3 badanych instytucji nie ma wsparcia ze strony organizatora w procesie wdrażania dostępności. Największe wyzwania dotyczą barier architektonicznych. Wejście w życie ustawy przyczyniło się do intensyfikacji działań na rzecz zwiększenia dostępności, ale jednocześnie ujawniło wiele problemów charakterystycznych dla instytucji kultury. Autorki proponują kilka rozwiązań systemowych, które powinny przyczynić się do ułatwienia realizacji procesu zwiększania dostępności instytucji kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami.