Settings and search
Nie niska, nie wysoka - jaka kultura?
Rekonstrukcje historyczne, streetart, osadnictwo alternatywe, arteterapia - wspólnym mianownikiem wszystkich wymienionych działań jest ich przynależność do kultury szerokiej. Pojęcie to, wypracowane przez lubelski Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN, zostało opisane w wydanej przez Ośrodek książce „Księga wyjścia”.
Autorzy publikacji „kulturę szeroką” rozumieją jako rozległy obszar społecznych działań kulturalnych mających oddolny i spontaniczny charakter. Kultura ta jest według nich dopełnieniem, przeciwwagą i kontrapunktem dla kultury wysokiej, oficjalnej, czy masowej.
W „Księdze wyjścia” opisanych zostało 25 lubelskich środowisk kultury niszowej, w większości stworzonych przez ich przedstawicieli. Możemy przeczytać między innymi o kuglarzach, raperach, wolontariuszach, miłośnikach komunikacji miejskiej, kibicach oraz działaniach takich jak streetart, artreterapia czy osadnictwo alternatywne. Pomimo ogromnego zróżnicowania wymienionych zjawisk, twórcy publikacji wyróżniają cztery główne rysy, charakterystyczne dla działań kultury szerokiej:
- Zasada „zrób to sam” czyli DIY (do it yourself). Według tej reguły - nazwanej w książce „osobną filozofią przedsiębiorczości”, lepiej samemu organizować kulturalne wydarzenia niż na nie chodzić; lepiej własnoręcznie tworzyć obiekty sztuki niż je kupować. DIY ma ścisły związek z działaniami amatorskimi, obywatelskimi i ekologicznymi.
- Tworzenie kapitału społecznego. Wspólne zainteresowania i działania rozwijają sieć kontaktów i wzajemnego zaufania. Biorąc pod uwagę fakt, że kultura szeroka jest na początku tworzona bez pieniędzy, jedynym jej zasobem jest właśnie kapitał społeczny.
- Edukacja i kreatywność. Kultura szeroka twórczo przekształca lub aktywnie wykorzystuje jakieś źródło: tradycję, przestrzeń miasta, kulturę popularną, krajobraz, co wymaga wiedzy o tym źródle. Aktem kreacji maże być zarówno tworzenie nowych treści, jak i fotografowanie, wędrowanie czy upiększane przestrzeni. Punkt ciężkości położony jest tu na relację, grę z kontekstem, a nie na ekspresję siebie nawet jeśli w efekcie powstają wybitne dzieła autorskie.
- Tworzenie trendów. Kultura szeroka jest źródłem nowych pomysłów, koncepcji, stylów, które potem przedostają się do mainstremu.
Pomimo, że publikacja dotyczy środowiska lubelskiego, autorzy podkreślają jej ponadlokalny charakter. „Kultura szeroka to nowy mem, nowe słowo, mające dowartościować małe amatorskie działania i wielkie lokalne fascynacje tysięcy Polaków” – pisze Marcin Skrzypek, jeden z autorów publikacji. Książka dostępna jest w sklepie www.serpent.pl oraz w pliku PDF na stronie www.biblioteka.teatrnn.pl.
