Prawo do Kultury | wywiad z Nadą Švob - Dokić z Chorwacji

Data publikacji: 26.11.2013
Średni czas czytania 4 minuty
drukuj

W tym tygodniu przedstawiamy kolejny wywiad przeprowadzony podczas międzynarodowej konferencji „Prawo do kultury”. Tym razem problematykę praw kulturalnych i lobbowania na ich rzecz omawia kolejna ekspertka z Chorwacji - Nada Švob - Dokić współpracująca do tej pory z takimi organizacjami jak: UNESCO, UNDP, INSTRAW czy z Radą Europy. Przez wiele lat aktywna na rzecz praw kulturalnych ze szczególnym naciskiem na multikulturalizm czy komunikację międzykulturową. Jedna z naczelych specjalistek kulturalnych Instytutu Rozwoju i Stosunków Międzynarodowych (The Institute for Development and International Relations).

Jak zorganizowane jest prawo do kultury w Chorwacji?

Ogólnie rzecz biorąc, prawa człowieka ustanowione są w Konstytucji Republiki Chorwacji. Zawierają wolność ekspresji, wolność informacji i obywatelstwa demokratycznego, jak również prawa wolnościowe, które są rozumiane jako ogólne wartości społeczne. Prawo do kultury nie jest wyrażone w jakimś jednym, szczególnym prawie, jednakże niektóre kwestie związane z kulturą regulowane są przez wiele innych formalnych ustaleń prawnych, jak np. prawo do edukacji, ogólne prawa mniejszości zawierające prawo do posługiwania się własnym językiem, pismem i inne prawa. Liczne podstawowe prawa wpływające na kulturę, wolność ekspresji czy kreatywność (jak prawa własności intelektualnej) nie są zorganizowane w formule, która nazywa się „prawem do kultury”.


Czy Europa potrzebuje prawa do kultury w instytucjonalnej formie? Czy konieczne jest wprowadzenie do europejskiego systemu praw człowieka prawa do kultury?

Nie jestem pewna, czy aby prawo do kultury nie jest tak złożonym prawem, że może być sukcesywnie wprowadzone w obecnym systemie prawa europejskiego. Podstawą do wprowadzenia takiego prawa są analizy, rozumienie i ujednolicenie odpowiedzi na pytanie, co jest kulturą, o jakiego typu kulturę nam chodzi, czyja kultura itp. Możliwe, że da się to prawnie uregulować, jednak nie jestem do końca pewna. Mimo to, wprowadzenie idei prawa do kultury jako prawa człowieka jest w zasadzie akceptowalne. Ewentualna implementacja i egzekwowanie prawa do kultury może być jednak skomplikowane. Wiele badań oraz dyskusji przeprowadzono na rzecz konceptu praw kulturalnych, które mogłyby być traktowane jako uregulowanie kulturalnych aktywności, produkcji w zakresie kultury i kreatywności czy komunikacji kulturalnej.

Jak lobbować na rzecz prawa do kultury?

Jak lobbować na rzecz prawa do kultury? Rada Europy ma imponującą historię promocji praw człowieka. Może to pobudzać i promować dyskusję, jak również inicjować badania w zakresie praktyk kulturalnych. Sądzę, że ten rodzaj działań, który zmierzałby do zebrania istniejących i obowiązujących, rozproszonych praw kulturalnych, może być mile widziany w celu wspierania przyszłych wysiłków, które mogą być potem ewentualnie zainwestowane w ustanowienie prawa do kultury.

 

wywiad przeprowadziła Katarzyna Widźgowska