Badania pod kierunkiem dr Grzegorza Kaczmarka rozpoczęto w czerwcu, a ich zakończenie przewidziane jest na koniec roku. W zamierzeniu inicjatorów prowadzone działania są pierwszym etapem szerszego planu badań kultury Bydgoszczy. Celem jest uzyskania rzetelnego obrazu i pogłębionej diagnozy. Dlaczego takie badania są potrzebne? M.in. dla poszerzenie wiedzy społecznej w tym zakresie, ale przede wszystkim dla świadomego zarządzania kulturą w skali tak dużego miasta. Projekt badań wpisuje się w ideę krajowej sieci lokalnych (regionalnych) Obserwatoriów Kultury.O idei Obserwatorium kultury dr Grzegorz Kaczmarek (…)Obserwatorium kultury jest instytucją o otwartej formule organizacyjnej, która za cel stawia sobie metodyczne diagnozowanie systemu kultury w mieście i regionie oraz rozwijanie - w oparciu o wiedzę teoretyczną i empiryczną - najlepszych modeli i praktyk w zarządzaniu i rozwoju kultury i jej instytucji. Potrzebę takich narzędzi ujawniły prace podjęte nad aplikacją Bydgoszczy i Torunia do Europejskiej Stolicy Kultury. Ich kontynuacją jest, w przypadku Bydgoszczy, obywatelska inicjatywa Forum Kultury zorganizowania Bydgoskiego Kongresu Kultury.

Kultura potrzebuje wsparcia i wiedzy o samej sobie. Z jednej strony uczestnicy i konsumenci kultury oczekują oferty kulturalnej na miarę swoich gustów, potrzeb i możliwości. Z drugiej strony artyści, twórcy chcą spełniać te oczekiwania, ale i wykraczać poza nie, proponować nowe wartości i formy kultury. Polityka kulturalna i zarządzanie kulturą powinno być praktyką poszukiwania konstruktywnych rozwiązań i propozycji realizacji wszystkich tych oczekiwań oraz aspiracji społecznych i kulturowych. To wymaga metodycznego prowadzenia badań nad ich stanem, celami i tendencjami rozwojowymi, szukania nowych form i instytucjonalnych rozwiązań. Dziś kultura staje się nie tylko kreatywną dziedziną gospodarki i czynnikiem rozwoju – zwłaszcza wielkich miast, ale i warunkiem koniecznym humanizacji rozwoju cywilizacyjnego i technologicznego. Obserwatorium Kultury ma stać się forum współpracy badaczy, twórców, animatorów i środowisk kultury. By zapewniało wymianę idei, metod i doświadczeń; oferowało narzędzia i dostęp do baz danych oraz wyników badań w szeroko rozumianej dziedzinie kultury. Może ono spełnić użyteczną rolę w poszukiwaniu nowoczesnych narzędzi dla polityki miejskiej w dziedzinie kultury.Chodzi też o to, by były to narzędzia dostępne i przydatne w praktyce zarządzania kulturą w mieście i kreowania dobrej polityki kulturalnej władz samorządowych.

Patronat merytoryczny Instytutu Kulturoznawstwa i Katedry Socjologii Wyższej Szkoły Gospodarki zapewniają przedsięwzięciu niezbędne ramy. Z kolei współpraca w myśl ideii sieci obserwatoriów kultury Narodowego Centrum Kultury, ale przede wszystkim współpraca z samorządowymi instytucjami i animatorami kultury, daje podstawy użyteczności tej idei. Pozwoli na poszukiwanie, konstruowanie i rekomendowanie skutecznych metod i narzędzi zarządzania kulturą, stymulowania jej rozwoju poprzez politykę kulturalną opartą na wiedzy i świadomych wyborach wartości. W tym wskazywanie i wspieranie obszarów kultury kluczowych dla rozwoju społecznego i ekonomicznego, ale nade wszystko samej kultury.

Bydgoszcz nigdy nie dysponowała taką wiedzą, dlatego m.in. władze miasta nie posiadały i nie realizowały racjonalnej polityki kulturalnej. Porażka Bydgoszczy już w I etapie konkursu ESK, stały się bodźcem do nowego spojrzenia na potencjał kultury i politykę miasta z nią związaną. Ujawniły także skalę i obszar naszej niewiedzy w tym zakresie. Po raz pierwszy zarówno środowiska twórców; przedstawiciele „zwykłych” odbiorców oraz lokalnych władz samorządowych i instytucji kultury są zgodni co do potrzeby podjęcia rzetelnych badań nad kulturą, jej funkcjonowaniem i uwarunkowaniami. Powołanie przez Prezydenta Bydgoszczy specjalnego Pełnomocnika ds. polityki kulturalnej miasta daje gwarancje, że te polityczne w istocie cele są możliwe do osiągnięcia. Co więcej: spontanicznie powstał swoisty ruch „kultury w budowie”, który od jesieni ub. roku prowadzi silnie ugruntowane i legitymizowane w lokalnych środowiskach działania na rzecz istotnych zmian w sferze kultury. Badania, diagnozy i analizy są potrzebne dla opracowania adekwatnej polityki kulturalnej miast i odpowiedniego doń planu działania. Planowany na 28-30 września Kongres Kultury Bydgoskiej przypada to na półmetek badań. Zakłada się, że wstępne ich wyniki oraz pierwsze wnioski będą podstawą merytorycznych; programowych i „organizacyjnych” dyskusji podczas Kongresu i łącznie stanowić będą materiał i narzędzia dla dalszych prac nad strategią kultury i polityką kulturalną miasta.

Badania wzbogacone będą ogólnopolskim seminarium metodologicznym „O potrzebie badania kultury i polityki kulturalnej miasta”, które zorganizowane będzie w dniu 29 września w siedzibie Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG(…).
Adresatami i beneficjentami badań prowadzonych przez Obserwatorium Kultury, jak i innych inicjatyw realizowanych w ramach projektu, będą przede wszystkim środowiska kultury, które uzyskają aktualną wiedze na swój temat w szerszym i zobiektywizowanym kontekście „systemu” kultury oraz władze samorządowe; Wydział Kultury, Komisja Kultury i Nauki RM, sama Rada Miasta, szerzej: wszystkie instytucje odpowiedzialne za zarządzanie kulturą i kreowanie polityki kulturalnej w Bydgoszczy. Wreszcie mieszkańcy miasta, dzięki czemu zwiększy się ich kulturowa i obywatelska kompetencja oraz świadome, kreatywne uczestnictwo w kulturze.
Wyniki badań będą ogólnodostępne, a planowana ich kontynuacja będzie umożliwiała proces kumulowania wiedzy i doskonalenia narzędzi badawczych. Projekt zrealizowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Obserwatorium Kultury

Zapraszamy do przyjrzenia się działalności Bydgoskiego Obserwatorium Kultury

Źródło: Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy oraz  Wortal Kultura