Festiwale Kuratorskie w Warszawie: 1994 – Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji Rozdroże, 1995 – Ciało/Umysł Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego - Joanna Szymajda

Data publikacji:
Średni czas czytania 4 minuty
drukuj
W popularyzacji tańca współczesnego Warszawa pozostawała przez długi czas w tyle w porównaniu do mniejszych miast, takich jak Poznań, Bytom, Lublin czy Gdańsk. Jednym z pierwszych czynników zmieniających tę sytuację były dwa festiwale kuratorskie – Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji Rozdroże (od 1994) oraz Ciało/Umysł Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego (od 1995).
W popularyzacji tańca współczesnego Warszawa pozostawała przez długi czas w tyle w porównaniu do mniejszych miast, takich jak Poznań, Bytom, Lublin czy Gdańsk. Jednym z pierwszych czynników zmieniających tę sytuację były dwa festiwale kuratorskie – Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji Rozdroże (od 1994) oraz Ciało/Umysł Międzynarodowy Festiwal Tańca Współczesnego (od 1995). W przeciwieństwie do tych, odbywających się w wyżej wymienionych miastach, te imprezy nie łączyły się z tak rozległymi projektami edukacyjno społecznymi. Ich celem było raczej profilowe zapraszanie najważniejszych choreografii tańca współczesnego.
Festiwal Rozdroże to bardzo konsekwentnie realizowane wybory artystów będących niezwykle ważnymi w historii tańca współczesnego. Bardzo często przyjeżdżali oni po raz pierwszy do Polski. Wśród nich współtwórca japońskiego butoh Kazuo Ohno czy belgijski kontrowersyjny multiartysta Jan Fabre. Dzięki Januszowi Markowi – kuratorowi festiwalu – najważniejsze kobiece postaci choreografii współczesnej: Pina Bausch, Susanne Linke, Anna Teresa de Keersmaeker, Mathilde Monnier pokazały swoje prace w Polsce. Często Rozdroże prezentowało spektakle powstałe kilkanaście lat wcześniej (w przypadku Bausch, Linke, czy też goszczącego w 1997 r. kompozytora Steve Reicha). Dla tego kuratora liczy się bowiem przede wszystkim wartość historyczno estetyczna wybieranych dzieł. Dlatego też bardzo często prezentacje festiwalowe uzupełniane są wystawami, projekcjami i spotkaniami z artystami.
Nieco inny cel stawia sobie Edyta Kozak – dyrektor Festiwalu Ciało/Umysł, która dąży do pokazywania najnowszych tendencji w choreografii współczesnej. Pierwsza edycja międzynarodowego festiwalu tańca współczesnego w Warszawie – pod nazwą „Małe Formy Teatru Tańca” – odbyła się w lipcu 1995 r. Podobnie jak w przypadku Rozdroża, bardzo często zapraszane są tu polskie premiery ważnych spektakli (Constanza Macras, Pichet Klunchun, Jerôme Bel, Sasha Waltz). Innym charakterystycznym rysem tego festiwalu jest promowanie pracujących za granicą młodych polskich choreografów. Także niektóre polskie zespoły długo pozostawały związane z Ciało/Umysł (Dada von Bzdülow, Bretoncaffe).
Obydwie te imprezy doskonale udowadniają, jak bardzo elastyczną dziedziną sztuki jest taniec współczesny. Rzadko występuje on tutaj w formie samego ruchu i tylko tradycyjnej choreografii, zdecydowanie częściej odsłania swoje hybrydalne możliwości współpracy z innymi dyscyplinami – performansem, sztukami plastycznymi, muzyką.
Kuratorzy Rozdroża i Ciało/Umysł ożywili taneczne życie w stolicy, nie obawiając się podejmowania ryzykownych (w polskim krajobrazie) przedsięwzięć, nie zawsze początkowo docenianych przez publiczność. Są to również jedne z niewielu festiwali, które charakteryzuje tak wyraźna linia programowa, czyli konsekwencja w wyborze spektakli kreujących pewną całość, a nie oderwane od siebie estetycznie wydarzenia.
Joanna Szymajda