NIEBOGI NIEBOSZCZYK
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
NIEBOSZCZYK z niebem nie ma nic wspólnego, za to z niebogą i nieborakiem – wiele, oj, wiele... Dawniej zapisywało się ten wyraz inaczej: NIEBOŻCZYK, co z kolei było zdrobnieniem od NIEBOŻC (albo NIEBOŻEC) – słowa pochodzącego od starego, jeszcze prasłowiańskiego, przymiotnika *nebogъ ‘niebogaty’, tzn. ‘niemający majątku, niemający żadnej własności’, a więc ‘nieszczęśliwy’. NIEBOŻC zatem to ‘ktoś niebogaty’, a więc ‘nieboga, nieborak, nieszczęśnik’. Któż zaś może być większym nieszczęśnikiem niż człek życia pozbawion? I tak niebożczyk z ‘nieboraczka’ stał się ‘umarlakiem’. Wraz ze zmianą znaczenia zmieniła się też pisownia – związek pomiędzy przymiotnikiem niebog(i) zatracił się tak dalece, że przestał być odczuwalny, a wyraz zaczął być pisany tak, jak go słyszano i wymawiano.
Źródło: [ESJP, II, 294-295; SEJP Bor, 358]