W staropolszczyźnie też: KACZMA (z uproszczeniem) lub KARZCZMA. To bardzo stary wyraz, a obecność pokrewnych form w niemal wszystkich językach słowiańskich wskazuje na to, że KARCZMY stawiano i do KARCZM – lubo też KARCZEM – zaglądano chętnie już w czasach prasłowiańskich. Sama nazwa pochodzi zapewne od karczowania (prasłowiańskie *kṛčiti ‘karczować; usuwać drzewa i krzewy), a sam wyraz KARCZMA oznaczał zapewne najpierw ‘budynek na karczowisku’. KARCZMY stawiano bowiem poza terenami zabudowanymi, przy traktach i duktach, którymi poruszali się podróżni, przemierzający gęsto zarosłe borem i z rzadka tylko usiane osadami, rozległe ziemie dawnych Słowian.