Debatują: Agnieszka Holland, prof. Elżbieta Jabłońska, Dorota Masłowska, Jakub Skrzywanek, Jakub Stokalski
Prowadzenie: Edwin Bendyk
Goście specjalni: Serhij Żadan, Tetiana Pyłypczuk (zdalnie)

Tematem debaty będzie wyobraźnia wobec współczesności i przyszłości. W nowym czasie potrzebujemy nie tylko namysłu nad znaczeniem i perspektywami rozwoju kultury, ale przede wszystkim całościowej, otwartej i śmiałej wizji przyszłości Polski. Wizji obejmującej wielość i różnorodność doświadczeń i praktyk naszego podzielonego społeczeństwa. Wizji opartej na prawach człowieka i szacunku dla środowiska. W czasach wielu niepokojów i zagrożeń, to właśnie kultura jest stawką przyszłości. To ona tworząc idee, godząc języki, wzmacniając wartości, poprzez swoją kreatywną siłę pomoże nam przyszłość rozpoznać i budować.

---

Agnieszka Holland - reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka filmowa i aktorka, od grudnia 2020 przewodnicząca Europejskiej Akademii Filmowej.

prof. Elżbieta Jabłońska - artystka wizualna, podejmująca ironiczną grę z przypisywanymi jednostce rolami społecznymi, mechanizmami funkcjonowania instytucji sztuki, poddająca refleksji zaangażowanie społeczne w obszarze sztuki. Jej twórczość wpisywana jest często w obręb sztuki feministycznej czy postfeministycznej. Tworzy głównie instalacje, fotografie, performance oraz działania czasowo-przestrzenne. Traktuje dzieło sztuki jako obiekt relacyjny, którego sens i znaczenie może podlegać zmianom i negocjacji. Aktualnie koncentruje się na gestach artystycznych, które zachęcają do działania, do budowania chwilowej wspólnoty, tworzenia pola wzajemnej komunikacji i porozumienia rezygnując tym samym z produkcji materii, a czasem również z własnego autorstwa. Profesora na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Brała udział w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych. Laureatka nagrody Spojrzenia (2003 r.) oraz Nagrody im. Katarzyny Kobro (2023 r.). Prezeska Fundacji W788.

Jakub Skrzywanek - reżyser, twórca instalacji performatywnych. Od 2024 dyrektor artystyczny Narodowego Starego Teatru w Krakowie i kurator programu międzynarodowego teatru VabaLava w Estonii. W latach 2022- 24 dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. Laureat wielu nagród min.: Grand Prix Festiwalu Pierwszy Kontakt w Toruniu i M-Teatr w Koszalinie, „Lauru Konrada” na Festiwalu Interpretacje, nagrody Festiwalu „Kontakt” w Toruniu i Międzynarodowego Festiwalu „Boska Komedia”, oraz Paszportu Polityki Za rok 2022.

 

 

 

Jakub Stokalski – projektant i reżyser gier. Główny projektant Frostpunka, Frostpunk: The Last Autumn oraz ich wersji konsolowych. Dyrektor designu i współreżyser Frostpunka 2. 

 

 

 

 

 

Dorota Masłowska - pisarka, dramatopisarka, felietonistka, kompozytorka, piosenkarka, producentka muzyczna, laureatka Nagrody Literackiej „Nike” (2006).

Prowadzenie: Edwin Bendyk - dziennikarz i publicysta, wykładowca w Collegium Civitas i w Centrum Nauk Społecznych PAN. Od czerwca 2020 prezes zarządu Fundacji im. Stefana Batorego.

Debatują: Hanna Wróblewska, prof. Marek Krajewski, Joanna Mytkowska, dr Joanna Zięba, Maciej Żywno.
Prowadzenie: prof. Iwona Kurz.
Miejsce i godzina debaty: Teatr Dramatyczny - Scena główna,  7.11.2024, godz. 15.00

Rozmowa poprzedzona diagnozą stanu obecnego przygotowaną przez zespół badawczy współKongresu Kultury, oprze się na założeniu – wbrew niektórym stanowiskom po 1989 roku (łącznie z najsłynniejszym, że „kultura obroni się sama”) – że i społeczeństwo, i państwo potrzebują polityki kulturalnej. Potrzebują jej przynajmniej w tej mierze, w jakiej potrzebują uwspólnionej (co nie znaczy, że zgodnej) przestrzeni komunikacyjnej. Jak ją budować? Jak zadbać o to, żeby polityka kulturalna nie mogła nikomu służyć jako narzędzie ograniczania wolności twórczej? Jak sprawiedliwie dzielić zasoby, dbać o dobrostan twórców i odbiorców, upowszechniać i udostępniać kulturę?

---

Hanna Wróblewska – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

 

 

 

 

prof. Marek Krajewski - socjolog, profesor zwyczajny, zatrudniony na Wydziale Socjologii UAM w Poznaniu. Autor licznych artykułów oraz książek dotyczących współczesnej kultury, sztuki i edukacji kulturowej. Kurator Zewnętrznej Galerii AMS (1998-2004) oraz pomysłodawca projektu „Niewidzialne miasto” (www.niewdzialnemiasto.pl ). Współtwórca programu Bardzo Młoda Kultura oraz projektu Archiwum Badań nad Życiem Codziennym (www.archiwum.edu.pl)

 

 

Joanna Mytkowska – kuratorka i historyczka sztuki. Od 2007 roku pełni funkcję Dyrektorki Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Wcześniej pracowała jako kuratorka w Centre Pompidou w Paryżu. Jest współzałożycielką Fundacji Galerii Foksal (1997). W 2005 roku była kuratorką Polskiego Pawilonu podczas 51. Biennale w Wenecji, gdzie prezentowała wystawę Powtórzenie Artura Żmijewskiego. Kuratorowała i współkuratorowała wystawy w Polsce i za granicą, m. in.: Nigdy więcej. Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2019), Edi Hila. Malarz transformacji (MSN, 2018), Syrena herbem twym zwodnicza (MSN, 2017), Alina Szapocznikow, Sculpture Undone 1955–1972 (Centre d'Art Contemporain Wiels, Bruksela; Hammer Museum, Los Angeles; Museum of Modern Art, Nowy Jork, 2012–2013), Les promesses du passé (Centre Pompidou, Paryż, 2010), Niezgrabne przedmioty (MSN, 2009), Les Inquiets. Cinq artistes sous la pression de la guerre (Centre Pompidou, Paryż, 2008), Le Nuage Magellan (Centre Pompidou, Paryż, 2007) oraz Oskar Hansen. Sen o Warszawie (Fundacja Galerii Foksal, 2005).

dr Joanna Zięba - adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej UW, współautorka programu studiów praktycznych sztuki społeczne, a wcześniej przez ponad dekadę członkini zespołu specjalizacji animacja kultury. Interesuje się tradycjami zaangażowania społecznego i procesami demokratyzacji, zwłaszcza społeczną historią instytucji kultury i polityk kulturalnych. Doświadczenie badawcze łączy z pracą w sektorze kultury - jako trenerka i tutorka w projektach społecznych oraz ekspertka w programach publicznych. Współzałożycielka Fundacji Nowej Wspólnoty, działającej na rzecz wzmacniania wspólnot i promowania dialogu społecznego w Polsce.

 

Maciej Żywno – Wicemarszałek Senatu RP. Jest pedagogiem, nauczycielem akademickim, animatorem społecznym i trenerem organizacji pozarządowych. Był także instruktorem ZHR. Jest strażakiem i ratownikiem OSP w Jurowcach, a także ratownikiem medycznym Grupy Granica na granicy polsko-białoruskiej.

 

 

Prowadzenie: Iwona Kurz – współinicjatorka i członkini Zespołu Programowego współKongresu Kultury, krytyczka i historyczka kultury, profesorka w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się historią nowoczesnej kultury polskiej w perspektywie wizualnej, kulturą wizualną oraz problematyką ciała i gender. Interesuje ją także kwestia polityk kulturalnych i działania w kulturze. Jako badaczka, edukatorka i ekspertka współpracuje z wieloma instytucjami kultury i organizacjami pozarządowymi. Współtwórczyni polityki kulturalnej m.st. Warszawy. Członkini Zespołu Programowego Forum Przyszłości Kultury.

Debatują: Justyna Mańkowska, Justyna Sobczyk, Marta Siciarek, Błażej Strzelczyk, Katarzyna Kotula (Ministra ds. Równości)
Prowadzenie: Taras Gembik

Zarówno polityka na szczeblu państwowym, jak i oddolna praktyka wielu instytucji kultury skupia się dziś na zauważaniu i włączaniu osób i grup dotychczas pozbawionych możliwości korzystania z kultury. Dostępność dla osób o odmiennej sprawności reguluje obecnie ustawa, ale problem jest znacznie szerszy i dotyczy także wielu innych grup osób, jak na przykład osoby neuroróżnorodne, migranckie, o niskim statusie ekonomicznym oraz kapitale kulturowym, w kryzysie bezdomności, czy mieszkające z dala od centrów kultury. Osoby uczestniczące w debacie na podstawie własnych doświadczeń określą istniejące bariery w dostępie do kultury i sposoby ich przekraczania, a także potrzeby i możliwe rozwiązania zwiększające dostępność na poziomie instytucjonalnym, lokalnym i państwowym.

---

Błażej Strzelczyk - dziennikarz, wydawca i pracownik społeczny. Pracował w „Tygodniku Powszechnym”, „Gazecie Wyborczej” i portalu Onet.pl. Od 2016 roku związany ze Wspólnotą „Chleb Życia”. Był kierownikiem domu dla osób bezdomnych w Medyni Głogowskiej, mieszkał w schronisku dla bezdomnych w Warszawie oraz w domu dla bezdomnych i chorych w Jankowicach w woj. świętokrzyskim, gdzie pracował jako opiekun osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi i fizycznymi. Ostatnio nakładem Wydawnictwa Czarne wydał zbiór rozmów „Moja żona głaszcze jeże. Rozmowy małżeńskie”.

Justyna Sobczyk - reżyserka, pedagożka teatru, założycielka Teatru 21, współtworzy zespół Centrum Sztuki Włączającej/ Teatr 21. Inicjatorka działań na polu pedagogiki teatru w Polsce, od 2005 związana z Instytutem Teatralnym, gdzie współkieruje studiami podyplomowymi pedagogika teatru.

 

Marta Siciarek - od kilkunastu lat w tematyce migracji i inkluzji. Zakładała Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek w Gdańsku, współautorka gdańskiego Modelu Integracji Imigrantów, w latach 2020-2022 koordynatorka regionalnej polityki migracyjnej Pomorza.
Obecnie współtworzy Instytut Miast Praw Człowieka, który pracuje z samorządami nad systemowym podejściem do inkluzji.  

 

 

 

Justyna Mańkowska - Pomysłodawczyni i wiceprezeska Fundacji na rzecz rozwoju audiodeskrypcji „Katarynka”. Inicjatorka Wrocławskich Standardów Dostępności Kultury i Wydarzeń i członkini Wrocławskiej Rady ds. Równego Traktowania. Współautorka portalu filmowego adapter.pl - pierwszego kanału audiowizualnego zaprojektowanego z myślą o odbiorcach z niepełnosprawnością słuchu i wzroku, który został uhonorowany nagrodą PISF. Szkoli i wspiera kadry kultury w projektowaniu dostępnych wydarzeń, organizatorka i propagatorka kina bez barier.

 

 

 

Taras Gembik - pracownik kultury. Koordynator Centrum Społeczności Romskiej w Warszawie. Od lipca 2021 roku współorganizuje Klub Antykryzysowy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej dla osób w kryzysie bezdomności. Współtworzy kolektyw BLYZKIST (bliskość). Od początku pełnej inwazji Rosji na Ukrainę współtworzy solidarny dom kultury „Słonecznik” przy MSN. 

 

 

 

 

Katarzyna Kotula - Ministra ds. Równości

Debatują m. in.: Hanna Wróblewska, Jurand Drop, Aldona Machnowska-Góra, prof. Paweł Swianiewicz, Maria Zięba
Prowadzenie: Agnieszka Lichnerowicz.

Środki publiczne (państwowe i samorządowe) są podstawą finansowania kultury w Polsce. Co ciekawe, ponad 80 proc. z nich znajduje się samorządach, które boleśnie ucierpiały w ostatnich latach na wprowadzonych zmianach podatkowych. Niepubliczne źródła finansowania istnieją, ale tak jak mecenat są wciąż słabo rozwinięte. Palącą kwestią są niskie wynagrodzenia pracowników kultury i nasilający się odpływ wykwalifikowanych kadr. Problemem są także przestarzałe ramy prawne finansowania organizacji pozarządowych, które wielu z nich uniemożliwiają rozwój. Bez wątpienia należy wzmocnić sektor pozainstytucjonalny, niezależny w dostępie do środków.

Czy zatem system finansowania kultury nie powinien zostać przemyślany i być może skonstruowany na nowo, aby odpowiadał bieżącym potrzebom interesariuszy w polu kultury i gwarantował jej stabilność (w trudnych czasach post-pandemicznych, wojennych, kryzysowych i tak szybko rozwijającej się cyfryzacji), a w długofalowej perspektywie opierał się realizacji doraźnych celów politycznych? Rozmowa obejmie potencjalne mechanizmy finansowe, także te związane m.in. z VAT, CIT, czy podatkami lokalnymi i innymi opłatami np. turystycznymi. Rozmówcy sięgną do rozwiązań stosowanych w innych sektorach i krajach, jak np. celowe fundusze na kulturę, bon na kulturę, czy postulowana przez Koalicję miast dla kultury rządowa subwencja kulturalna dla samorządów. Rozmowa będzie również dotyczyć koniecznych zmian w założeniach programów grantowych prowadzonych przez narodowe instytucje wspierające kulturę lokalną i kulturę obywatelską oraz prac nad mechanizmami funduszowymi, które łączyłyby środki publiczne z pozyskiwanymi z innych źródeł, a także sytuacji osób twórczych w kontekście trwających prac legislacyjnych.

Hanna Wróblewska – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

 

 

 

 

Jurand Drop - podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Nadzoruje departamenty Polityki Makroekonomicznej, Długu Publicznego, Rozwoju Rynku Finansowego oraz Efektywności Wydatków Publicznych i Rachunkowości. Członek Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, reprezentuje Ministra Finansów w Stałym Komitecie Rady Ministrów. Pełni również funkcję Głównego Rzecznika Dyscypliny Wydatków Publicznych.

 

 

 

Aldona Machnowska-Góra - | Zastępczyni Prezydenta m.st. Warszawy, prowadzi w imieniu Prezydenta m.st. Warszawy sprawy z zakresu kultury, polityki lokalowej, rewitalizacji, ochrony konserwatorskiej zabytków oraz rejestracji stanu cywilnego.

 

 

 

 

Paweł Swianiewicz – prof. dr hab., geograf, ekonomista i politolog. Od 1 lipca 2024 r. dyrektor Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego. Absolwent Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego (1985), gdzie także obronił doktorat (w 1989). Habilitacja z ekonomii na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (1998) dotyczyła polityk finansowych władz lokalnych w Polsce. Tytuł profesora nauk ekonomicznych uzyskał w 2010 r. Pracował w Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG) Uniwersytetu Warszawskiego najpierw jako adiunkt (1989-1994),a potem jako profesor uczelni (2000-2004). W latach 1998-2002 profesor w Instytucie Ekonomii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 2004-2022 kierownik Zakładu (a potem Katedry) Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2019-2020 był dyrektorem Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2022 r. zatrudniony na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.

Maria Zięba - menedżerka i animatorka kultury, doradczyni organizacji pozarządowych, fundraiserka, badaczka i ewaluatorka, edukatorka, animatorka partnerstw. Realizuje na Dolnym Śląsku projekty kulturalne i społeczne, adresowane do różnych grup i środowisk. Stypendystka MKIDN w 2016 i 2021 roku w dziedzinach "Animacja i edukacja kulturalna" oraz "Zarządzanie kulturą". Autorka cyklu publikacji Sztuka Fundraisingu. Diagnostka w programie "Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne". Prezeska Fundacji Ładne Historie.  

 

 

 

Porwadzenie: Agnieszka Lichnerowicz

Debatują: Barbara Frydrych, prof. Adam Gendźwiłł, dr hab. Paweł Kubicki, Rafał Koziński, Joanna Orlik.
Prowadzenie: Dominika Kawalerowicz.

Pierwszy raz od 25 lat tak silnie artykułowana jest wśród ludzi kultury potrzeba zdefiniowania na nowo kompetencji, zadań i uprawnień poszczególnych szczebli władzy w obszarze kultury. W ciągu ostatnich lat przetoczyło się przez polską kulturę wiele procesów budowania na nowo dialogu środowiskowego, uspołecznienia polityk kulturalnych, sieciowania. Powstały nowe podmioty odpowiedzialne za kulturę, dyskutuje się modele ich funkcjonowania. Nie brakuje też sytuacji kryzysowych, przykładów nadużyć, napięć i podejmowania uznaniowych decyzji służących doraźnym celom politycznym. Podczas debaty omówiony zostanie stan obecny i możliwe perspektywy zmian ustroju kultury. Rozmówcy i rozmówczynie zastanowią się nad tym, co dzisiaj znaczą dobre obyczaje w zarządzaniu kulturą i jak powinien przebiegać dialog w polu kultury. Dialog nie tylko między władzą centralną a samorządową np. w kwestii podejmowania kluczowych dla polskiej kultury decyzji. Jak działać, aby uciekać od klientelizmu, czy korupcji politycznej? Jak wspólnie ustalać listę priorytetowych dla Polski projektów realizowanych lokalnie, w regionach, w kontekście np. funduszy europejskich? Jakie cele powinno realizować lokowanie instytucji Ministra Kultury (w tym współprowadzonych) poza Warszawą? Jak wzmacniać się merytorycznie i ekspercko na różnych poziomach władzy? W ciągu ostatnich lat w regionach, szczególnie miastach wojewódzkich powstają jednostki specjalistyczne, których zdaniem jest obserwowanie pola kultury i mapowanie trendów. Co to oznacza dla polityki MKIDN? Jak mogłaby działać sieć instytucji partnerskich na poziomie regionów? Czy część programów grantowych finansowanych centralnie mogłoby być koordynowanych lokalnie z wykorzystaniem mechanizmu regrantingu? Jak uzdrowić proces wyłaniania dyrektorów i dyrektorek instytucji kultury, aby ograniczyć wpływ doraźnych interesów politycznych?

Debatują: Alina Gałązka, Aleksandra Matuszczyk, Ewa Pilawska, Piotr Rypson, Maria Seweryn.
Prowadzenie: Artur Jóźwik.

Prawo regulujące pracę instytucji jest przestarzałe i nie odpowiada ani potrzebom samych instytucji ani oczekiwaniom otoczenia. Podmioty kultury – publiczne, społeczne i prywatne potrzebują nowych ram prawnych. Dookreślenia wymagają obowiązki organizatora instytucji w zakresie finansowania ich działalności. Coraz częściej widoczny jest też problem utrzymania równowagi pomiędzy autonomią instytucji, a prerogatywami nadzorczymi organizatora. Dodatkowo obecny system nie zauważa podmiotów kultury działających w sferze społecznej i prywatnej. Czy wprowadzenie koniecznych zmian wymaga odrębnych ustaw np. ustawy o teatrach, czy też wystarczy odpowiednia nowelizacja istniejącego prawa? Jak zauważyć i wspierać idee i praktykę społecznych instytucji kultury prowadzonych przez organizacje pozarządowe oraz instytucji kultury prowadzonych w ramach działalności gospodarczej? Wreszcie, jak zrealizować postulat uspołecznienia instytucji: oddania większych uprawnień dotyczących między innymi kwestii programowych ich zespołom oraz publiczności. Debata obejmie także temat ilościowych mierników instytucji i pytanie czy są jedynym sposobem ewaluacji podmiotów kultury.

---

dr Piotr Rypson - historyk kultury wizualnej i literatury. Dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w MKiDN. Wcześniej wykładowca PJATK i kurator w Żydowskim Instytucie Historycznym, zastępca dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie i kurator Zbiorów Sztuki Nowoczesnej (2011-2018). Główny Kurator Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie (1990–1996). Autor wielu wystaw oraz publikacji nt. związków literatury i sztuki, nowoczesnej sztuce i grafice użytkowej.

 

Ewa Pilawska - dyrektorka Teatru Powszechnego w Łodzi, dyrektorka artystyczna i twórczyni Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych, Prezeska Unii Polskich Teatrów. Twórczyni Polskiego Centrum. Twórczyni szeregu projektów społecznych, edukacyjnych i rewitalizacyjnych - między innymi „Teatru dla niewidomych i słabo widzących” oraz cyklu „Dziecko w sytuacji”. 

 

 

Alina Gałązka – menedżerka kultury, dyrektorka finansowa Teatru Komuna Warszawa. Z wykształcenia polonistka (UW). 2002-2019 redaktorka naczelna portalu ngo.pl wspierającego organizacje pozarządowe. Od 2004 aktywistka komisji dialogu społecznego – ciał społecznych, współpracujących z samorządem warszawskim. Obecnie przewodnicząca Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Kultury. Współtwórczyni dokumentów strategicznych: „Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie do roku 2020” oraz „Polityka kulturalna. Warszawa wielu kultur” . Orędowniczka idei społecznych instytucji kultury.

Artur Jóźwik – dyrektor Biura Kultury m.st Warszawy od 2019 roku, w latach 2006-2019 dyrektor i członek Zarządu Ośrodka KARTA, pracował również w Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i w Biurze Festiwalowym Kraków 2000.

 

 

 

Aleksandra Matuszczyk - kulturoznawczyni, absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od 2014 roku dyrektorka Muzeum Miejskiego w Tychach, instytucji kultury – istotnej dla samorządu i tożsamości społeczności lokalnej.

 

 

 

Maria Seweryn - aktorka i reżyserka. Prezeska Unii Teatrów Niezależnych, współprowadziła Fundację Krystyny Jandy na Rzecz Kultury od 2006 do 2016 r. Gra m.in. w Teatrze Polonia, Och-Teatrze, Spektaklove oraz w Krakowskim Teatrze Scena STU i Teatrze Kamila Maćkowiaka w Łodzi.

 

 

Debatują: Anna Cieplak, Karol Jachymek, Grzegorz Jankowicz, Katarzyna Janota, Paweł Łysak
Prowadzenie: dr Zofia Król

Dyskusja o współczesnych odbiorcach i odbiorczyniach kultury, korzystających z mediów cyfrowych i platform społecznościowych. Jaką przestrzeń komunikacji tworzą? Na ile skrolowanie, nieuważność, fragmentaryczność, memiczność definiują współczesny odbiór sztuki – i co z tego wynika? Kto w tym obiegu uczestniczy, a kto jest z niego wykluczony? Jak zachować w tej przestrzeni praktyki wymagające uwagi, takie jak czytanie książek czy oglądanie filmów w całości? Wreszcie - jakimi narzędziami edukacyjnymi czy instytucjonalnymi je wspomagać?

---

Anna Cieplak – pisarka, animatorka kultury, scenarzystka, działaczka lokalna. Związana ze Świetlicą Krytyki Politycznej w Cieszynie, a od 2018 nauczycielka twórczego pisania na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Członkini kolektywu "Każda Jest Ważna", prezeska Fundacji Pracownia Współtwórcza.

 

 

 

 

Karol Jachymek – medioznawca, badacz związany z Uniwersytetem SWPS. Specjalizuje się w kulturze młodzieżowej, zmianach generacyjnych, komunikacji w mediach cyfrowych, edukacji i trendach w popkulturze. Autor książki “Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?”.

 

 

 

 

Grzegorz Jankowicz – od czerwca 2024 roku dyrektor Instytutu Książki. Filozof i socjolog literatury, krytyk i tłumacz. Przez wiele lat był dyrektorem programowym Festiwalu Conrada i redaktorem działu kuktury "Tygodnika Powszechnego". Prowadzi warsztaty czytelnicze z młodzieżą, seniorami oraz osadzonymi. 

Katarzyna Janota – strateżka i projektantka rozwiązań cyfrowych. Uczy projektowania na AGH Trendwatching & Future Studies, SWPS i ASP w Katowicach. Współzałożycielka i prezeska Fundacji Grupa Robocza, aktualnie rezydującej w krakowskiej Aptece Designu. Członkini rady Fundacji Pracownia Współtwórcza.

 

 

 

 

Paweł Łysak – reżyser teatralny i radiowy. Od 2014 roku dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie. Koordynator obywatelskiego Kongresu Kultury 2016. Członek zespołu kuratorskiego Forum Przyszłości Kultury. Współzałożyciel i członek Zarządu Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych. 

 

 

 

 

Prowadzenie: Zofia Król – redaktorka naczelna internetowego magazynu o kulturze „Dwutygodnik”, krytyczka literacka, literaturoznawczyni, doktorka filozofii. Autorka książki „Powrót do świata. Dzieje uwagi w filozofii i literaturze XX wieku” (2013). Jurorka Nagrody im. Witolda Gombrowicza. 

Debatują m. in.: Katarzyna Górna, Kuba Szreder, Małgorzata Wdowik, Bartosz Pudo
Prowadzenie: Jakub Majmurek
Miejsce i godzina debaty: 

Główną twarzą kultury były do niedawna autorki/autorzy, osoby lub podmioty firmujące wytworzone dzieło i produkcję wiedzy. Dziś takiego stereotypu obronić się już nie da. Spektakle, wystawy, filmy, koncerty czy festiwale są dziełem zbiorowym, którego istnienie czy powodzenie zależy od „niewidzialnych” pracowniczek/pracowników sztuki: począwszy od osób merytorycznych, przez administracyjne, po techniczne zaplecze. Upodmiotowienie tego ważnej uczestniczki/uczestnika pola kultury, jeśli nie ma być tylko symboliczne, ujawnia potężny kryzys.
Protesty w niektórych instytucjach w Polsce pokazały, że mamy do czynienia ze stałym niedofinansowaniem wielu obszarów kultury. Sytuacja ta przekłada się zazwyczaj, w imię trwania instytucji i programu, na niedofinansowanie pracowników/pracowniczek i przeciążanie ich obowiązkami w obliczu niemożliwości urealnienia budżetu. Nie wszyscy mają jednak medialną siłę przebicia, jak podmioty dysponujące sceną czy innymi kanałami redystrybucji przekazu. Wieloletni pracownicy bibliotek, edukatorzy oraz pracownice NGO-sów odchodzą z pracy w kulturze, wydawałoby się, niezauważalnie. Tracimy nieustannie cały szereg wykwalifikowanych kadr. Wielozadaniowa grupa, szybko ucząca się i posiadająca szereg kompetencji z różnych dziedzin, jest jednocześnie nisko bądź niestale opłacana. Kluczowe wreszcie są same osoby artystyczne, najczęściej o statusie prekariuszy, bez których nie będzie obiegu najnowszej kultury. To oni najczęściej stają się pierwszymi ofiarami cięć budżetowych w instytucjach kultury i niekorzystnych zmian na rynku pracy.

Wydawać się może, że jesteśmy na początku drogi i całościowego diagnozowania problemu, ale poszczególne dziedziny kultury i grupy zawodowe mają już od lat swoje przedstawicielstwa i wysuwają propozycje rozwiązań. Podnoszone były chociażby kwestie zróżnicowania honorariów osób artystycznych w poszczególnych dziedzinach, ubezpieczeń i emerytur, transparentności obiegów artystycznych i wpływu na życie instytucjonalne. Czy zostały wysłuchane? A jeśli tak, to czy wnioski były lub są wprowadzane w życie? Podczas debaty omówiony zostanie stan obecny problemu oraz możliwe perspektywy wprowadzenia zmian systemowych.

---

Małgorzata Wdowik - reżyserka teatralna oraz przewodnicząca Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych a także Rady do spraw Instytucji Artystycznych. Ukończyła reżyserię teatralną na Akademii Teatralnej w Warszawie oraz studia w DAS Theater w Amsterdamie projektem “She was a friend of someone else”, który miał premierę na Kunsten Festival w Brukseli. Jej ostatnia premiera „Gloria” odbyła się w Teatrze Neumarkt w Zurichu. 

 

 

 

Katarzyna Górna – artystka wizualna, absolwentka słynnej „Kowalni” – pracowni rzeźby Grzegorza Kowalskiego na warszawskiej ASP. Jest jedną z najbardziej znanych przedstawicielek nurtu zwanego sztuką krytyczną. Członkini Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej.

 

 

 

Kuba Szreder – socjolog, kurator wystaw. Wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Autor licznych tekstów z zakresu socjologii, ekonomii i teorii sztuki oraz książki ABC projektariatu. O nędzy projektowego życia. Współpracuje z Konsorcjum Praktyk Postartystycznych i Biuro Usług Postartystycznych.

 

 

 

Prowadzenie: Jakub Majmurek -  filmoznawca, krytyk filmowy, publicysta i eseista związany ze środowiskiem „Krytyki Politycznej”.

 

 

 

Bartosz Pudo - doktor nauk prawnych, wykonuje zawód adwokata. Specjalizuje się w prawie autorskim i prawnych aspektach wykorzystywania nowych technologii w działalności kulturalnej. Doradza twórcom, producentom oraz instytucjom kultury, a także wspiera działalność NGO działających w sektorze kultury. Kurator dwóch festiwali skupiających się na tematyce miasta i miejskości - A<FESTIVAL oraz FILM+MIASTO. Związany z kancelarią ZP Zackiewicz & Partners.

Debatują: Marta Jankowska, Joanna Leśnierowska, dr Mateusz Ryczek, prof. Agata Skórzyńska, Paulina Piechna-Więckiewicz
Prowadzenie: dr Maciej Frąckowiak

Edukacja i animacja kultury w Polsce ma długą tradycję i bogate doświadczenia. Wypracowano liczne rozwiązania stosowane w pracy instytucji kultury, organizacji pozarządowych, osób i inicjatyw nieformalnych. Jednak od lat w debatach animatorów i rozmowach rodziców powraca kwestia braku lub niewielkiego udziału edukacji kulturowej (artystycznej, medialnej, kulturalnej) w systemie edukacji powszechnej. Zmiany wymagają zarówno programy szkolne, jak i zasady współpracy szkół z instytucjami zewnętrznymi. Nierozwiązana pozostaje też kwestia systemowego wsparcia kształcenia kadr kultury – edukatorów, animatorów i pedagogów, a nie artystów, oraz nauczania artystów narzędzi edukacyjnych. Skuteczna odpowiedź na te problemy wymaga współpracy sektorów kulturalnego, edukacji i szkolnictwa wyższego, a na szczeblu samorządowym – kultury, edukacji i komunikacji społecznej.

---

Marta Jankowska - nauczycielka dyplomowana, polonistka. Trenerka myślenia krytycznego. Specjalistka do spraw edukacji  w Miejskim Teatrze Miniatura. Pracuje w zespole biura programu Edukacja do Kultury. Gdańsk. Liderka gdańskiego projektu doskonalenia nauczycieli Kreatywna Pedagogika. Założyła i prowadzi Kreatywny Klub Książki. Finalistka konkursu Nauczyciel Roku 2024.

 

 

 

 

Joanna Leśnierowska - kuratorka choreografii, dramaturżka wizualna i choreografka. Stworzyła i prowadziła pierwszy w Polsce program rozwoju i promocji choreografii Stary Browar Nowy Taniec w Poznaniu. Członkini rady programowej Instytutu Muzyki i Tańca w Warszawie (2010-2014). Od 2011 roku rozwija swoją własną praktykę jako dramaturżka wizualna, projektant światła i twórca performansów.

 

 

 

 

dr Mateusz Ryczek - edukator i kompozytor. Twórca warsztatów, podczas których uczestnicy poznają sposoby przetwarzania dźwięków i łączenia ich w kompozycje. Zafascynowany dźwiękami i dziecięcą kreatywnością. Swoje działania najczęściej opiera o idee STEAMowe, czego efektem są instalacje artystyczne przygotowywane wraz z dziećmi. Popularyzator muzyki współczesnej. Za swoją działalność edukacyjną otrzymał Nagrodę Prezydenta Wrocławia. Nominowany do Wrocławskiej Nagrody Artystycznej za album “Cello Works”. Jako edukator współpracował m.in. z Multicentrum MBP we Wrocławiu, pracownią PAKT (Stowarzyszene Robisz.to) i czołowymi filharmoniami. Wykładowca Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Miłośnik muzyki współczesnej i literatury SF, eksperymentator dźwiękowy, niepoprawny cyklista i hodowca grzybów.

prof. Agata Skórzyńska - kulturoznawczyni, profesora UAM, gdzie kieruje Instytutem Kulturoznawstwa oraz tamtejszym Zakładem Kulturowych Studiów Miejskich, członkini Komitetu Nauk o Kulturze PAN. Była współzałożycielką Centrum Praktyk Edukacyjnych w Poznaniu i współtworzyła ogólnopolski program z zakresu edukacji kulturowej Bardzo Młoda Kultura. Wielokrotnie współpracowała z instytucjami kultury i samorządami w ramach wsparcia rozwoju edukacji i animacji kultury. Obecnie pracuje głównie w obszarach badawczych studiów miejskich, studiów kulturowych i krytycznych studiów nad uniwersytetem.

 

 

 

Prowadzenie: dr Maciej Frąckowiak - socjolog, doktor nauk społecznych. Autor tekstów, książek naukowych i popularyzatorskich o współczesnych procesach miejskich, praktykach codzienności, edukacji kulturowej oraz pograniczu. W latach 2016-2018 członek zespołu koordynującego program Bardzo Młoda Kultura Narodowego Centrum Kultury. Adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, wykładowca School of Form Uniwersytetu SWPS oraz UAP Poznań. Redaktor działu „Badania i Raporty” w Notesie Na 6 Tygodni.

 

 

 

Paulina Piechna-Więckiewicz - Podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Pełnomocniczka Ministra Edukacji ds. zdrowia psychicznego uczniów. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Wiceprzewodnicząca Nowej Lewicy. Ma za sobą trzy kadencje w Radzie Miasta Stołecznego Warszawy. Od 2023 wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Mazowieckiego. W swojej działalności skupia się na kwestiach oświatowych, pracowniczych, samorządowych i równościowych.

Debatują: Jan Możdżyński, Natasza Parzymies, Filip Pawlak, Natalia Roguz, Julia Szostek.
Prowadzenie: Sebastian Słowiński.

Dyskusja młodych twórczyń i twórców kultury, którzy poszukują nowych języków i korzystają z nowych mediów, często oddolnie, bez udziału instytucji producenckich. A także realizują projekty finansowane samodzielnie albo za pomocą portali umożliwiających zbiórki. Z jednej strony, takie działanie otwiera na obszar swobody, niezależności i nowości, z drugiej te próby – poza wsparciem publicznym – szybko bywają wchłaniane przez mechanizmy rynkowe, które formatują je na potrzeby streamingu lub innych nadawców.

---

Natalia Roguz - tłumaczka i poetka przed debiutem książkowym. Pochodzi z Łodzi, studiuje w Krakowie. Swoje działania poetyckie sytuuje na granicy pomiędzy mainstreamem a oddolnością. Laureatka wielu konkursów poetyckich m.in.: konkurs Zbigniewa Dominiaka, Konkurs Młodej Poezji, dwukrotnie nominowana w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im.  Bierezina. Publikowała na łamach m.in. „Czasu Literatury”, „Szajn”, „Tlenu Literackiego”, a także w polskich i holenderskich zinach poetyckich.

 

 

Filip Pawlak - twórca teatralny, aktywista na rzecz praw niepełnosprawnych artystów, niezależny kurator i producent. Absolwent Szkoły Filmowej w Katowicach oraz Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Obecnie student na Akademii Teatralnej w Malmö / Uniwersytecie w Lund. Zaangażowany w projekt Europe Beyond Access. Autor spektaklu „Do what you want” w Teatrze21/Centrum Sztuki Włączającej w Warszawie. Dramaturg spektaklu „Brakarki” w reż. Jacka Klimczaka w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, rezydent w Europejskim Centrum Sztuki Hellerau w Dreźnie i Teatrze Komuna Warszawa.

 

Natasza Parzymies - reżyserka i scenarzystka. Absolwentka Warszawskiej Szkoły Filmowej. Światowy rozgłos przyniósł jej serial internetowy „Kontrola”, który stworzyła, napisała i wyreżyserowała podczas studiów w Warszawskiej Szkole Filmowej. Pierwszy sezon doczekał się ponad 60 milionów wyświetleń w serwisie YouTube; kolejne trzy sezony wyprodukował Player (TVN). W 2022 roku Natasza jako pierwsza Polka znalazła się na prestiżowej liście „Power of young Hollywood 2022” amerykańskiego magazynu Variety. W dorobku Nataszy znajdują się również m.in. mini-serialu „Random” (prod. Storytel), czyli pierwszego polskiego serialu łączącego w sobie słuchowisko i film, a także wielokrotnie nagradzanego film „Moje Stare”.

Jan Możdżyński - ur. 1986, osoba artystyczna, zajmuje się sztukami wizualnymi, głównie malarstwem i ceramiką. Mieszka i pracuje w Warszawie, gdzie w 2018 roku ukończył Wydział Malarstwa na ASP. Jego prace były pokazywane w galeriach w m.in Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Londynie czy Nowym Jorku. W swojej twórczości porusza tematy związane z feminizmem, tożsamością płciową, płcią kulturową, mniejszościami seksualnymi oraz autoerotyką. Podejmuje tematy queerowych tożsamości, przenikania się świata gier i fantastyki oraz wirtualnych światów gier komputerowych ze światem realnym, a także licznych fetyszy ze społeczności BDSM. Uprawia i prowadzi darmowe zajęcia z boksu.

Julia Szostek - kompozytorka, muzyczka, gitarzystka, członkini zespołu Rosa Vertov. Oprócz muzyki, bliskie są jej etnografia i antropologia dźwięku. Od ponad dekady działa w ramach kultury niezależnej. Wraz z Rosa Vertov współtworzyła siedem wydawnictw muzycznych. Grała na licznych festiwalach i koncertach w Polsce (m.in. OFF Festival, Soundrive, SpaceFest), ale także w Niemczech, Ukrainie, Węgrzech, Czechach, Francji, Belgii czy Korei Południowej. Inspirują ją dysonanse muzyczne, marzenia senne oraz codzienne doświadczanie rzeczywistości.  

Prowadzenie: Sebastian Słowiński - publicysta i dziennikarz związany z „Gazetą Wyborczą”. Absolwent filozofii i kulturoznawstwa w ramach MISH UW. W latach 2016-2023 działacz na rzecz praw człowieka. Członek zespołu kuratorskiego Forum Przyszłości Kultury. Laureat Nagrody im. Tadeusza Mazowieckiego i nagrody specjalnej im. Andrzeja „Ibisa” Wróblewskiego wręczanej przez Stowarzyszenie Dziennikarzy RP. Dwukrotny stypendysta Ministerstwa Nauki.

Debatują: m. in.: Hanna Wróblewska (Ministra Kultury i Dziedzictwa narodowego), Barbara Nowacka (Ministra Edukacji Narodowej), Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), Andrzej Domański (Minister Finansów).
Prowadzenie: Agata Diduszko-Zyglewska, prof. Iwona Kurz

W odniesieniu do postulatów, które wybrzmią podczas trzech dni współKongresu Kultury, ministra Hanna Wróblewska oraz zaproszeni przez nią do debaty ministrowie i ministry opowiedzą o kluczowych planach dotyczących zmian w prawie oraz współpracy międzyresortowej w perspektywie najbliższych lat.

---

Hanna Wróblewska - Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

 

 

 

 

 

Barbara Nowacka - Ministra Edukacji Narodowej

 

 

 

 

 

 

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

 

 

 

 

 

 

Andrzej Domański - Minister Finansów

 

 

 

 

 

 

Prowadzenie: Agata Diduszko-Zyglewska - przewodnicząca Zespołu Programowego współKongresu Kultury; kulturoznawczyni, publicystka, lewicowa polityczka, radna Warszawy. Współtwórczyni polityki kulturalnej pt. „Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie do roku 2020”, członkini zespołów programowych: Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu (2012), Kongresu Kultury (2016), Forum Przyszłości Kultury (2017-20); w 2012-18 promotorka czytelnictwa w Wydawnictwie Krytyki Politycznej (współautorka książki "Szwecja czyta. Polska czyta"), Członkini ruchu Obywatele Kultury, Stowarzyszenia Kongres Kobiet, zespołu Krytyki Politycznej. Autorka tekstów o kulturze, m. in. na łamach "Gazety Wyborczej", „Krytyki Politycznej”, OKO.PRESS, Vogue.pl.

 

 

Prowadzenie: prof. Iwona Kurz  – współinicjatorka i członkini Zespołu Programowego współKongresu Kultury, krytyczka i historyczka kultury, profesorka w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się historią nowoczesnej kultury polskiej w perspektywie wizualnej, kulturą wizualną oraz problematyką ciała i gender. Interesuje ją także kwestia polityk kulturalnych i działania w kulturze. Jako badaczka, edukatorka i ekspertka współpracuje z wieloma instytucjami kultury i organizacjami pozarządowymi. Współtwórczyni polityki kulturalnej m.st. Warszawy. Członkini Zespołu Programowego Forum Przyszłości Kultury.

Obszar: dziedzictwa
Debatują: Krzysztof Sałaciński, Dorota Folga-Januszewska, Ryszard Wojtkowski, Janusz Zając, Robert Litwiniuk
Miejsce i godzina debaty: Teatr Dramatyczny - Mała scena, 7.11.2024, godz. 15.00

Przedstawienie aktualnych uwarunkowań bezpieczeństwa dóbr kultury w wymiarze prawnym i organizacyjnym (zbiorów muzealnych, bibliotecznych, archiwalnych, zabytków). Wskazanie nowych elementów ochrony dóbr kultury w świetle doświadczeń wynikających z wojny w Ukrainie. Prezentacja pożadanych zmian w systemie ochrony dóbr kultury na wypadek szczególnych zagrożeń w celu ich upowszechnienia oraz wdrożenia w ramach budowy systemu bezpieczeństwa narodowego RP.

---

Krzysztof Sałaciński Ekspert ds. bezpieczeństwa dziedzictwa kultury oraz międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych. Prezes Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy.  Uczestniczył w realizacji zadań ochrony dóbr kultury w czasie i po powodzi w 1997 r. Inicjator i koordynator realizacji zadań ochrony dziedzictwa kultury Iraku i Afganistanu w ramach misji Wojska Polskiego. Autor propozycji dotyczących zasad ochrony dóbr kultury na czas wojny i sytuacji kryzysowych zawartych w  projekcie ustawy o ochronie ludności  i obronie cywilnej.   

 

Dorota Folga-Januszewska, obecnie z-ca dyr. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Członek Międzynarodowej Rady Muzeów – ICOM, w latach 2002-2008 i 2012-2018 prezydent Polskiego Komitetu Narodowego ICOM, od 1994 członek  Grupy Europy Środkowej ICOM (Central European ICOM Group), od 2013 członek stałego komitetu ds. Oceny Strategii Planów - Strategic Plan Evaluation Committee - STRATEC ICOM, prezydent Komitetu Rezolucji na konferencji Generalnej ICOM w Mediolanie  (Resolution Committee ICOM) 2016, od 2017 członek Stałego Komitetu do spraw Strategii  -  Strategic Allocacion Review Committee - SAREC ICOM. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki - AICA . Członek Honorowy Stowarzyszenia Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie.

Ryszard Wojtkowski W archiwach państwowych pracuje od 1990 r. Był pracownikiem i dyrektorem Archiwum Państwowego m.st. Warszawy. Obecnie Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych zajmujący się obszarami infrastruktury archiwów, finansów, zabezpieczenia. Współorganizator wielu przedsięwzięć konferencyjnych i szkoleniowych w obszarze bezpieczeństwa zasobu archiwalnego. Redaktor naczelny „ Kroniki Warszawy”.

 

 

Janusz Zając Szef Oddziału Analiz i Badań w Międzynarodowym Ośrodku Szkolenia  i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu, realizuje zadania związane z planowaniem, analizą i badaniami dotyczącymi ochrony dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych  i konfliktach zbrojnych.

 

 

 

 

Robert Litwiniuk Specjalista ds. obronnych,  koordynator ds. ochrony i bezpieczeństwa Muzeum Narodowego w Krakowie. Doświadczenie w dziedzinie organizacji systemów bezpieczeństwa zdobywał pracując na stanowiskach związanych z ochroną obiektów najwyższej kategorii bezpieczeństwa, szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Od marca 2014 r. koordynuje system ochrony i bezpieczeństwa w Muzeum Narodowym w Krakowie. Udoskonalił proceduralnie i zoptymalizował system ochrony MNK, kierowanie nim w warunkach normalnego funkcjonowania oraz zarządzanie w warunkach zagrożenia kryzysowego, które były praktycznie zweryfikowane w warunkach realnego zagrożenia jak  i cyklicznie sprawdzane i udoskonalane w trakcie ćwiczeń i treningów.

Obszar: animacja, edukacja artysztyczna i kulturalna
Debatują: Tomasz Włodarski, Anna Grajewska, Radek Kowalik, Monika Dylewska-Libera, Katarzyna Michalska

Jest nas kilkadziesiąt tysięcy pracowniczek/ów. Zajmujemy się kulturą lokalną, jesteśmy blisko społeczności i ich spraw. Pracujemy stosując różnorodne podejścia i metody, ale wszyscy razem zmagamy się z wyzwaniami: niedocenianiem naszej roli w budowaniu wspólnot lokalnych,brakiem finansowania, tymczasowością i projektozą. Sami najlepiej wiemy o ukrytych kosztach naszej pracy, ilości spadających na nas zadań dodatkowych, wyzysku naszej społecznej odpowiedzialności.

Nie mamy wspólnych ram, dzięki którym moglibyśmy zadbać o swoje interesy i obecność w polityce społecznej i kulturalnej naszego państwa. Potrzebujemy profesjonalnej animacji i edukacji kulturowej, bo w naszym podejściu kultura ma podstawowe znaczenie dla rozwoju społecznego.

Jeśli chcemy, by kultura odgrywała ważną rolę we wprowadzaniu zmiany społecznej, musimy opisać nasz zespół kompetencji. To konieczne, by być partnerem dla innych sektorów życia społecznego. Nazwanie konkretnych, nawet jeśli bardzo ogólnych umiejętności, może być ogromnym motywatorem do pracy w kulturze. Pozwala budować tożsamość osobistą i wspólnotową, budować więź celu.

Silny sektor kultury, który realizuje pomysł na konkretny kształt społeczeństwa - obywatelskiego, świadomego, otwartego - to nasza wizja kultury. Unia Europejska rekomenduje kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej jako kluczowy element rozwoju i uczenia się przez całe życie. Rama UNESCO o edukacji kulturowej i artystycznej widzi rolę kultury w mądrej edukacji, bez której nie ma rozwoju społecznego, a tym bardziej realizacji celów zrównoważonego rozwoju (Agenda 2030 ONZ). Określenie ram dla zawodu animatora/edukatora kulturowego odgrywa kluczową rolę żebyśmy mogli zająć lepszą pozycję.

Debata przygotowana w partnerstwie Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie i Stowarzyszenia Forum Kraków, przy wsparciu Stowarzyszenia Centrum Aktywności Lokalnej oraz Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji kultury.

---

 

Obszar: finansowanie kultury
Debatują: Paweł Pietrzyk, Magdalena Zawadzka, Dorota Sidorowicz-Mulak, Tomasz Makowski, Artur Jóźwik
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 7.11.2024, godz. 15.00

Kultura jest dynamiczna, różnorodna, nieokiełznana i twórcza. Kultura zakorzenia, jednoczy, rozwija i inspiruje. Kultura jest wolna, silna, wrażliwa. Kultura to nie (tylko) instytucje kultury. Podmiot – osoba, twórca, instytucja, środowisko, jednostka, wspólnota. Ja, Ty, My … Kultura jest naszym wspólnym, nieograniczonym potencjałem i rezerwuarem możliwości.  Jak efektywnie i transparentnie finansować kulturę?  Budżet, plan finansowy, nabory, dotacje, współfinansowanie, współprowadzenie, fundusze, mecenat.  Jak budować nowoczesne mechanizmy, procesy, rozwiązania finansowe by służyły kulturze?  Deficyt, ograniczenia, bieda, rywalizacja, procedury, terminarze, luki, niedofinansowanie, redystrybucja. Słabości, ograniczenia i patologie obecnego systemu finasowania – kto? jak i z czego trzeba wreszcie uwolnić kulturę? Ważne pytania, różne perspektywy, wspólna dyskusja. Chcemy usłyszeć Was. Chcemy razem – być usłyszeni.

Obszar: kultura lokalna i regionalna
Debatują: Łukasz Wudarski, Alicja Jelińska, prof. Cezary Obracht-Prądzyński, Natalia Gromow, Monika Januszewska
Miejsce i godzina debaty: PKiN Sala Mikołajskiej , 7.11.2024, godz. 17.30

Dużo mówimy o widzialności ludzi kultury i ich potrzeb, o mądrze pomyślanej współpracy i sieciowaniu, wreszcie o równomiernie dystrybuowanych środkach na kulturę. Ale o ile głoswielkomiejski potrafi dotrzeć do odpowiedzialnych za zmiany, o tyle perspektywa mniejszych miejscowości zupełnie ginie. A to przecież Polska małych miast, miasteczek i wsi tworzy większość naszej kultury, to właśnie osoby tam pracujące czują się osamotnione, zapomniane, pozbawione nadziei i wiary w zmiany. Czy da się sprawić żeby głos tych wszystkich osób i instytucji był słyszalny? Czy jest sposób na usłyszenie tej perspektywy w Warszawie?

Chcemy wierzyć, że jednym ze sposobów na dostrzeżenie tych potrzeb może być stworzenie trwałej, przemyślanej struktury, łączącej narodowe instytucje kultury z instytucjami regionalnymi, a te z kolei z jednostkami miejskimi, gminnymi, wiejskimi. Stała sieć współpracy, dzięki której instytucje centralne znają perspektywę małych jednostek, a te z kolei dzięki tej strukturze i współpracy z instytucjami regionalnymi mają wyrównany dostęp do przyznawanych centralnie pieniędzy, równe szanse na rozwój kompetencji oraz równy wpływ na zachodzące w kulturze zmiany.

W gronie osób reprezentujących różnorodne instytucje kultury chcemy porozmawiać o tej wizji, dając wybrzmieć głosom i osobom, które nie zawsze są widziane i słyszane w Warszawie.

Obszar: praca w kulturze
Debatują: Anna Kochnowicz-Kann, Agnieszka Borkiewicz, Grzegorz Jankowicz, Rafał Lisowski, Zygmunt Miłoszewski
Miejsce i godzina debaty: Teatr Dramatyczny Mała scena  7.11.2024, godz. 17.30 

7 570 bibliotek publicznych i ich filii w Polsce to najważniejsze placówki kultury, umożliwiające stały i bezpłatny dostęp do nowości literackich. W 2023 r. zorganizowały 197,8 tys. Imprez stacjonarnych w których udział wzięło udział 5,8 mln osób. W ilu z tych spotkań wzięły udział polskie pisarki i pisarze, czy byli pośród nich także poeci i poetki? A tłumacze i tłumaczki ważnej literatury zagranicznej? Jakimi kryteriami kierowano się zapraszając gości, czy otrzymali stosowne wynagrodzenia? Czy odpowiednio opłacane są bibliotekarki, organizujące te imprezy w coraz lepiej doinwestowanej infrastrukturze? Czy w nowoczesnych placówkach są nowe i wartościowe książki? Czy osoby piszące otrzymują za ich wypożyczenia stosowne wynagrodzenia w ramach systemu PLR? Podyskutujmy o przyszłości bibliotek i ich wpływie nie tylko na czytelnictwo, ale też piśmiennictwo – na stan polskiej literatury i osób piszących oraz recepcję literatury światowej.

Obszar: polityki, strategie, programy, zarządzanie
Debatują: Artur Kos, Sebastian Kustra, Monika Kordowska, dr Aleksandra Auleytner
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 7.11.2024, godz. 17.30 

Celem debaty jest stworzenie nowoczesnych modeli współpracy między NGO a instytucjami kultury, aby efektywnie zarządzać i promować kulturę w zmieniającym się środowisku. Kluczowe zagadnienia obejmują: 1) wspólne cele i wartości - identyfikacja obszarów, gdzie NGO i instytucje kultury mogą wzajemnie się uzupełniać (dyskusja skupi się na wspólnych wartościach, takich jak dostępność kultury i innowacyjność); 2) modele finansowania - omówienie sposobów finansowania partnerstw, z nacskiem na granty, darowizny i programy unijne, oraz podział odpowiedzialności finansowej; 3) innowacyjne formy współpracy - dyskusja na temat nowoczesnych form współpracy, takich jak projekty hybrydowe, oraz prezentacja przykładów udanych partnerstw; 4) zrównoważony rozwój - analiza, jak partnerstwa mogą przyczyniać się do długofalowego rozwoju kultury i edukacji kulturalnej, z naciskiem na trwałość wspólnych inicjatyw. Efektem debaty będzie opracowanie rekomendacji dotyczących tworzenia i zarządzania partnerstwami, które mogą służyć jako podstawa do dalszej współpracy na różnych poziomach.

 

---

Artur Kos - prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Kreatywnego. Członek Stowarzyszenia Krytyk.w Teatralnych (AICT/IATC), ekspert systemowych i edukacyjnych zmian na rynku sztuki. Autor artykuł.w i esej.w. Realizuje projekty i inicjatywy związane z promocją polskiej sztuki najnowszej oraz rozwojem branż kreatywnych w perspektywie społecznej i krytycznej.

 

Sebastian Kustra - założyciel i redaktor naczelny magazynu ART MONITOR, jedynego w Polsce czasopisma, diagnozującego problemy i prezentującego propozycje zmian systemowych na polskim rynku sztuki. Współpracuje z podmiotami, które w realny sposób wspierają instytucje kultury oraz osoby artystyczne.

 

 

Monika Kordowska - członkini Zarządu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Ekspertka w zakresie rozwoju art bankingu w Polsce. Pasjonatka historii sztuki, kolekcjonerka. Zawodowo dyrektorka zarządzająca w BNP Paribas Bank Polska SA. Aktywnie angażuje się w kwestie budowania równości i włączania (DEI).

 

dr Aleksandra Auleytner - prezes Zarządu Towarzystwa Przyjaciół MSN. Prawniczka specjalizująca się m.in. w prawie autorskim i własności intelektualnej. Pomysłodawczyni i kierownik Studiów Podyplomowych „Zarządzanie na Rynku Dzieł Sztuki” na Wydziale Zarządzania UW. Doradca prawny wielu instytucji kultury.

 

Obszar: polityki, strategie, programy, zarządzanie
Debatują: Paweł Kamiński, Aneta Majak, Karolina Miżyńska, Łukasz Molski, Janusz Pawul
Miejsce i godzina debaty: Teatr Dramatyczny - Mała scena, 8.11.2024, godz. 10.00

Odczucie nierównego traktowania jest powszechne wśród osób pracowniczych i dyrektorskich w samorządowych instytucjach kultury, a także wśród osób artystycznych, aktywistycznych i freelancerskich pracujących w obszarze kultury.

W przypadku instytucji kultury, ich pracowników i pracowniczek, udowodnić tezę o nierównym traktowaniu przez państwo jest stosunkowo łatwo. Instytucje kultury i osoby tam zatrudnione są postrzegani jako pracownicy sektora publicznego, jednak nie mogą liczyć na analogiczne traktowanie i warunki pracy ze strony państwa, w tym również państwa reprezentowanego przez samorządy, które stanowią największą grupę organizatorów instytucji kultury.Dowodów na nierówne traktowanie jest sporo. Pracownikom i pracowniczkom instytucji kultury przepisy nie gwarantują trzynastych pensji, które przysługują praktycznie wszystkim osobom pracowniczym sektora publicznego. Pomimo, że często przez organizatorów osoby pracujące w instytucjach kultury są postrzegane jak osoby pracownicze innych podmiotów samorządowych, nie idą za tym odpowiednie środki na wynagrodzenia. Różnice dotyczą też odpraw emerytalnych. Jednocześnie osoby pracujące w kulturze muszą pracować popołudniami i wieczorami oraz w dni wolne od pracy bez jakichkowiek przywilejów z tego tytułu.

Czy kultura stanowi margines w życiu społecznym i strukturze państwa? Czy ludzie kultury, podmioty kultury, w tym instytucje kultury są traktowani w Polsce w sposób adekwatny do roli, jaką w ich przekonaniu pełnią? Czy pracownicy i pracowniczki instytucji kultury powinni mieć status analogiczny do osób pracujących w urzędach lub szkołach?

Debata przygotowana została przez Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury przy wsparciu kolektywu Społeczny Dom Kultury i Stowarzyszenia Dyrektorek i Dyrektorów Bibliotek INICJATYWY, Polskiego Związku Bibliotek oraz Fundacji Krajowy Depozyt Biblioteczny.

Obszar: przemysły kreatywne, festiwale i media
Debatują: Michał Komar (prowadzący), prof. Dorota Ilczuk, Maciej Janik, Aleksandra Szymańska
Mijesce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej

Czy dysponujemy rzetelnymi analizami przepływu finansów w branżach sektora kreatywnego? Czy do twórczyń i twórców faktycznie trafiają wynagrodzenia odpowiednie do skali wykorzystania ich utworów? Kto biednieje, a kto się na kulturze bogaci? Czy mamy szansę na zbudowanie powszechnego systemu „fair trade” w obszarze kultury? Co zmienia w tym krajobrazie pojawienie się AI? O tym wszystkim pragniemy porozmawiać na podstawie dostępnych raportów z badań.

Obszar: praca w kulturze
Debatują: Anna Sadowska, Anna Bieliz, Paulina Andruczyk, Alicja Jelińska, Oskar Adamus
Miejsce i godizna debaty: Teatr Dramatyczny - Mała scena

Liderzy/ki przyszłości powinni być: empatyczni ale i stanowczy, elastyczni lecz również gwarantujący stabilność, zaangażowani i jednocześnie wyluzowani. Na pewno swobodnie oraz w zależności od potrzeb osób czy sytuacji, łączący i łączące wiele stylów zarządzania, co nierzadko sprawia wrażenie wewnętrznej sprzeczności czy wręcz destabilizacji własnego ja. Jak wskazywała Urszula Lewartowicz w wykładzie podczas Dnia Działających w Kulturze w Gdańsku: „Lider kultury to lider „pomiędzości” – zawieszony między ideami humanistycznymi a ekonomicznymi, między rozmaitymi nadmiarami a niedomiarami, między niepewnym dziś i jeszcze bardziej niepewnym jutro. To lider elastyczny i twórczy, pojmujący swoją rolę nie jako normę, a sztukę i inwencję.”

Dużo tego jak na jedną osobę, prawda? Zwłaszcza taką, która w większości przypadków rolę liderską musi łączyć z wypełnianiem zadań projektowych, administracją czy produkcją.

W dyskusji, w której spotkamy się w gronie liderek i liderów programów wsparcia kompetencyjnego dla kadr kultury (działania realizowane przez Staromiejski Dom Kultury w Warszawie, Wrocławski Instytut Kultury, Nadbałtyckie Centrum Kultury i Biura Europejskiej Stolicy Kultury 2029) z obszarów metropolii, ale i mniejszych miast czy wsi, nie będziemyskupiać się na szukaniu nowych, idealnych modeli dla liderstwa przyszłości. Podzielimy się naszymi doświadczeniami pracy z osobami pełniącymi role przywódcze (nadawane na stałe lub projektowo czy zadaniowo) i wsłuchiwania się w ich dylematy, refleksje, trudności i sukcesy. Wspólnie z publicznością, zastanowimy się jakiego wsparcia potrzebują – czy to w nabywaniu/doskonaleniu kompetencji społecznych i technicznych czy rozwiązaniach na poziomie zarządzania instytucjami/organizacjami. Przyjrzymy się możliwościom pracy nad utrwalonymi mechanizmami wynoszonymi z doświadczanych przez lata autokratycznych struktur, obszarom wpływu i potencjałom (nawet drobnych) zmian, a także narzędziom do zwiększania elastyczności i rezyliencji wśród osób liderskich, szczególnie mocno narażonych na wypalenie, z racji spełnianej przez siebie roli. Nasze doświadczenia oprzemy na badaniach przygotowanych przez Ośrodek Badań nad Kulturą Pomorską na zlecenie Pracowni Kultury Nadbałtyckiego Centrum Kultury.

---

 

Obszar: polityki, strategie, programy, zarządzanie
Debatują: Magdalena Hajduk-Dębowska, Rafał Lisowski, Grzegorz Piątek, Jan Oleszczuk-Zygmuntowski
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 8.11.2024, godz. 12.00

Jako ludzie związani z książkami - autorki, tłumacze, wydawczynie, księgarze - intuicyjnie wiemy, że książki są dobrem kultury. Fakt ten nie znajduje jednak odzwierciedlenia w obecnym porządku prawnym, a co za tym idzie, książka nie ma konstytucyjnej ochrony przysługującej dobrom kultury. Nie dba się o nią systemowo, nie chroni przed negatywnymi procesami, równocześnie co roku załamując ręce nad stanem czytelnictwa.

Czas to zmienić. Jeśli wiemy - co dowiedzione badaniami - o fundamentalnym znaczeniu książek dla naszego dobrostanu, tożsamości, rozwoju cywilizacyjnego, innowacyjności czy zdrowia, to zadbanie o książki staje się jednym z podstawowych zadań państwa.

Dwoista natura książki - dobra kultury i produktu w obiegu handlowym - czyni z niej delikatną materię, a ideowość coraz częściej przegrywa z rachunkiem ekonomicznym. Zaburzona konkurencja, wojny cenowe, nadużywanie pozycji dominującej - to tylko kilka z problemów, które pustoszą rynek książki, ograniczając różnorodność oraz dostępność książek.

Interwencje celowane (np. programy ministerialne) działają tylko punktowo i krótko. Podobnie niską skuteczność mają programy samorządowe - preferencyjne czynsze obarczone są dodatkowymi kosztami i nie podnoszą konkurencyjności księgarń w stosunku do sklepów internetowych. Sytuacji nie zmieni też przenoszenie odpowiedzialności na czytelników, żeby z własnej kieszeni “ratowali księgarnie”.

Ale nie tylko o księgarnie stacjonarne się rozchodzi. W równie trudnej sytuacji są wydawcy,szczególnie mali i średni oraz ci, którzy proponują literaturę, której nie potrafi sprzedać algorytm i materiał przygotowany przez sztuczną inteligencję. Potrzebna jest systemowa zmiana. Chcemy wspólnie zastanowić się, jak powinna przebiegać regulacja rynku książki.

Uważamy rynek książki za strategiczny dla rozwoju państwa. I podobnie jak rynek żywności, energetyki czy farmaceutyczny, powinien być on objęty regulacją. Bo to, czy i co czytają Polacy, ma znaczenie dla przyszłości Polski.

---

 

Obszar: praca w kulturze
Debatują: Alina Czyżewska, Anna Golc, Anna Toporski, Martyna Rozwadowska, mec. Adam Kuczyński
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej, 8.11.2024, godz. 12.00

Panel inspirowany słynnym, ironicznym komentarzem Kachy Szaniawskiej, który spowodował, że ulało się połowie polskiego środowiska kultury (https://tiny.pl/gw0rb28x). Z posta, metodą ironicznego “work in progress”, z nadsyłanych przez Was przykładów, powstał zbiór nadużyć z opisami: drenowania budżetów, tworzenia folwarków, marnowania środków publicznych, wykorzystywania stanowisk, patologicznych mechanizmów zarządzania, hipokryzji i “democracy washing”. Ten panel jest odpowiedzią na Wasze sugestie.  Otwarcie porozmawiamy o “kulturze manipulacji i nadużyć”. I porozmawiamy, co z tym zrobić.

 

Rozmowę rozpoczną:

Martyna Rozwadowska –   aktorka Teatru Fredry w Gnieźnie. Oficjalnie zgłaszała dyrektorce przemocowe zachowania aktora-męża dyrektorki. Rolanda Nowaka. Gdy zgłosiła oficjalną skargę na mobbing do “Konsultanta etycznego”, dostała informację o zwolnieniu.

 

 

 

 

Prawnie w identyfikacji naruszeń wesprze panel mec. Adam Kuczyński, występujący w obronie praw człowieka. Założyciel i prezes zarządu Fundacji Przeciw Kulturze Gwałtu.

 

 

 

 

Prowadzenie: Alina Czyżewska – była aktorka, specjalistka w zakresie społecznej kontroli władzy. Interweniuje w sytuacjach nadużyć władzy, ujawnia je, uczy jak reagować i jak wcielać w życie art 4 Konstytucji: władza w RP należy do narodu. Wygrywa z władzą w sądach.

 

 

 

 

Przedstawimy też wstępne wnioski z analiz regulaminów pracy w polskich teatrach, w ramach projektu realizowanego przez Fundację Obserwatorium.

Obszar: kultura lokalna i regionalna
Debatują: Beata Cyboran, Magdalena Ulejczyk, Filip Kijowski, Natalia Nowacka, Sulisława Borowska
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej, 8.11.2024, godz. 14.30

Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny.

Może się wydawać, że kwestie powyższe są powszechnie znane, ale uważamy że bywają niedostrzegane i schodzą na margines dyskusji o kulturze, przez co gubimy mrówczą pracę animatorek/animatorów lokalnych – tych związanych z instytucjami, pozainstytucjonalnych, trzeciosektorowych, freelanserskich.

Chcemy rozmawiać o tym, że animacja lokalnej kultury to bezpieczna przestrzeń skutecznych mikrozmian społecznych w różnorodnie definiowanych lokalnościach, o czymanimatorki/animatorzy, pochłonięci swoją codzienną pracą, zapominają i przestają dostrzegać wagę i znaczenie swojego działania. Dając głos osobom animującym poprzez kulturę swoje mikroświaty chcemy zwrócić uwagę na znaczenie działań, które nie charakteryzują się masowością odbiorców, ale dbałością o dobrostan zarówno uczestników, jak i wszystkich członków społeczności. Co by się więc mogło wydarzyć, gdyby praca tak wielu osób nie została wykonana? Chcemy o tym rozmawiać przez pryzmat konkretnych przykładów – ludzi, inicjatyw, przedsięwzięć - dbających o zrównoważony rozwój lokalny, reagujących na polikryzysy, poprawiających jakość życia społeczności.

Animacja kultury lokalnej jest w naszej ocenie niedowartościowanym obszarem – systemowo, strukturalnie, społecznie, o czym możemy powiedzieć z perspektywy blisko 60 spotkań członków Stowarzyszenia Forum Kraków oraz 5 zorganizowanych NieKongresów.

Debata przygotowana została w partnerstwie Mazowieckiego Instytutu Kultury i Stowarzyszenia Forum Kraków, przy wsparciu Stowarzyszenia Centrum Aktywności Lokalnej oraz Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury.

---

Beata Cyboran – profesor w Katedrze Nauk o Sztuce w Instytucie Sztuki i Designu UKEN, członkini zarządu Forum Kraków. Teoretyczka i badaczka animacji i edukacji kulturowej -  szkoli, doradza, wspiera ekspercko w tych obszarach od ponad dwudziestu lat.

 

 

 

Sulisława Borowska – animatorka społeczna, moderatorka, trenerka metody action learningu, wiceprezeska Zarządu Fundacji Kaszubski Uniwersytet Ludowy, współautorka raportu "O aktywności kobiet na Kaszubach”. Członkini koło Gospodyń Wiejskich Amerykańskie Kamieniczki.

 

 

 

 

Filip Kijowski (on/jego) - artysta, choreograf, performer - "niezależna” animacja kultury lokalnych społeczności za pośrednictwem procesów angażujących do współtworzenia. Założyciel i pomysłodawca queerowej Biblioteki Azyl w Galerii Labirynt.

 

 

 

Natalia Nowacka – doktor sztuki w dyscyplinie sztuk plastycznych i konserwacji dzieł sztuki, artystka wizualna, edukatorka, dyrektorka POLA KULTURY Samorządowej Instytucji Kultury Miasta i Gminy Niepołomice, prezeska Fundacji Pani na Łąkach.

 

 

 

Magdalena Ulejczyk – dyrektorka Mazowieckiego Instytutu Kultury - ośrodka integrującego działania badawcze, animacyjne i kulturotwórcze oraz realizującego zadania instytucji artystycznej, w której szczególny nacisk położony jest na dostępność i inkluzywność. Wykładowczyni na Akademii Teatralnej w im. A. Zelwerowicza w Warszawie.

Obszar: innowacje, wzywania, idee
Debatują: Justyna Czechowska, Piotr Siemion, Iga Bałos, Aleksandra Tomaszewska
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej, 8.11.2024, godz. 14.30

Globalne korporacje wytrenowały swoje algorytmy za darmo na twórczości nas wszystkich a szczególnie osób piszących, na świecie i w Polsce nie pytając nikogo o zdanie. Teraz proponują nam i wydawcom książek swoje produkty – płatne wersje sztucznej inteligencji do wykorzystania w oraz szybkim i tanim tłumaczeniu tekstów. Czy możemy na poziomie prawnym, w Unii Europejskiej i Polsce domagać się rekompensat finansowych od właścicieli algorytmów? Czy możemy zablokować dalsze okradanie nas z naszej własności? Czy wydawcy książek korzystają już ze sztucznej inteligencji? Czy można i czy powinno się tego zakazać? Jaka jest przyszłość literatury i jej tłumaczeń w dobie AI?

---

 

Obszar: kultura lokalna i regionalna
Debatują: Katarzyna Ziętal; dr hab. Lucyna Harc; dr Paulina Florjanowicz; dr Marcin Musiał; Sylwia Żółkiewska (prowadząca)
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 8.11.2024, godz. 14.30

Czy centralne instytucje kultury potrafią dostrzec to co dzieje się poza największymi miastami i włączać to do swojego programu? Centrum Archiwistyki Społecznej proponuje odwrócenie optyki patrzenia na polską kulturę i polskie dziedzictwo - poprzez dowartościowanie tego co dzieje się spontanicznie i oddolnie: działalność izb pamięci, regionalistów, kół gospodyń wiejskich, archiwów społecznych, lokalnych animatorów kultury. Zobaczymy wtedy wielość i różnorodność perspektyw, odkryjemy nowy wymiar dziedzictwa - dotąd niedostrzeganego. Proponujemy dyskusję m.in. na następujące tematy:

Jaka jest rola instytucji kultury w zarządzaniu pozainstytucjonalnym dziedzictwem – czy powinniśmy się wtrącać? Jak stworzyć optymalny model współpracy instytucji państwowych ze społecznościami?

W jaki sposób z wrażliwością i uważnością pobudzać społeczności do pracy nad swoją historią, dziedzictwem, kulturą lokalną? Jak sprawić by partycypacja społeczna nie była pustym hasłem?

Jak to się dzieje, że jakieś wydarzenia, miejsca, osoby przechodzą do głównego nurtu historii albo, że jakieś artefakty zostają uznane za dziedzictwo narodowe?- Co się stanie, gdy nie włączymy do historii Polski losów małych społeczności, grup marginalizowanych, osób pędzących życie na uboczu machiny historii?

Jakie ryzyka wiążą się z tym, że społeczności zaczynają same zapisywać swoją historię i same wskazują, jakie dziedzictwo ma dla nich wartość?

---

 

Obszar: praca w kulturze
Debatują: Martyna Słowik, Robert Piaskowski, Beata Szczucińska, Julia Kubisa
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej,  8.11.2024, godz. 17.00

W ostatnich latach głośne stały się przypadki dyskryminacji i mobbingu w instytucjach kultury. Choć te niechlubne zjawiska występują również w innych miejscach pracy, to w placówkach kulturalnych czy artystycznych wydają się jeszcze bardziej jaskrawe, bolesne i szkodliwe – wszak galerie sztuki, teatry, muzea czy szkoły teatralne nie działają przede wszystkim dla zysku, lecz by realizować misję i dobrze spełniać swą kulturotwórczą rolę. Czym jest – z psychologicznego punktu widzenia – dyskryminacja i mobbing? Czy w instytucjach kultury przejawiają się inaczej niż w pozostałych miejscach pracy? Jakie mechanizmy i zwyczaje sprzyjają nadużyciom, a jakie mogą im zapobiec? Jak uzdrowić instytucje kultury i sprawić, by stały się przyjaznym i bezpiecznym miejscem? Na te i kilka innych pytań postaramy się znaleźć odpowiedzi podczas rozmowy.

---

 

Obszar: innowacje, wzywania, idee
Debatują: Joanna Tabaka, Ewa Chomicka, Iwona Dolecka, Beata Barbara Frankowska, Magdalena Klepczarek
Miejsce i godzina debaty: Teatr Dramatyczny - Mała scena, 8.11.2024, godz. 17.00

Jaką rolę mogą odegrać instytucje kultury w walce ze zmianami klimatu? Jak samorządy mogą wspierać te działania? Jak stworzyć systemy wsparcia, które pozwolą instytucjom kultury skutecznie promować edukację ekologiczną wśród odbiorczyń/odbiorców i pracowniczek/pracowników?

Edukacja ekologiczna dzieci to ważny krok, ale niewystarczający, by szybko podnieść świadomość ekologiczną w społeczeństwie. Zanim dorosną, by móc podejmować kluczowe decyzje dotyczące ochrony środowiska i klimatu, minie wiele lat, a działania potrzebne są natychmiast. Dlatego konieczne jest zwiększanie świadomości ekologicznej wśród dorosłych. Z pomocą mogą przyjść instytucje kultury. W Polsce jest ich ponad 15 tys. (GUS), a dzięki rozproszeniu, liczbie odbiorców i wysokiemu zaufaniu społecznemu mają ogromny potencjał do włączania edukacji ekologicznej w swoje codzienne działania.

Panel dyskusyjny skierowany jest do przedstawicieli instytucji kultury, samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych oraz wszystkich zainteresowanych ekologią. Podczas panelu omówione zostaną możliwości współpracy między instytucjami kultury a samorządami, sposoby angażowania społeczności lokalnych w działania proekologiczne oraz metody zwiększania świadomości ekologicznej pracowniczek i pracowników.

 

---

 

Obszar: kultura lokalna i regionalna
Debatują: Justyna Kudelska, Monika Woronicz i Jacek Popławski
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 8.11.2024, godz. 17.00

Debata zgłoszona przez Justynę Kudelską - animatorkę kultury, autorkę i koordynatorkę projektów, koordynatorkę Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Lalkarskiej . Temat debaty dotyczy aktywności kulturalnej lokalnej społeczności jako czynnika wzięli społecznej. 
Autorka pracuje ze społecznością lokalną od 2018 roku, obserwując wiele pozytywnych o fascynujących wpływów aktywności kulturalnej na integrację, rozwój, zarówno jednostek, jak i społeczności, a także temat tworzenia więzi. Debata ukaże dziedzinę jako podstawę pracy każdego animatora i animatorki kultury.

---

 

Obszar: kultura polska z agranicą
Debatują: Sonia Nieśpiałowska, Anna Lewanowicz, Anna Łazar, Grzegorz Reske, Julia Asperska
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej, 9.11.2024, godz. 10.00

Świat, który na naszych oczach transformuje się w ogromnym tempie wymaga rewizji starych pojęć, redefinicji oraz nowych strategii. Żyjemy w czasach gwałtownych przemian technologicznych, globalizacji, kryzysu klimatycznego oraz głębokich napięć społecznych. Te czasy domagają się innych formuł działania, elastycznego podejścia i reorientacji w myśleniu o gospodarce, polityce, etyce i roli kultury. Międzykulturowa wymiana niesie ze sobą wiele korzyści, gdyż pozwala na poszerzenie horyzontów, zrozumienie różnorodności i budowanie więzi między różnymi społecznościami. Dzięki niej rozwijamy empatię, tolerancję i umiejętność współdziałania, co jest kluczowe w dzisiejszym zglobalizowanym świecie. W ramach panelu dyskusyjnego wspólnie poszukamy odpowiedzi na następujące pytania:

Jakie aspekty polskiej kultury chcemy promować na świecie?

Jakie wartości powinny być centralne w polskiej dyplomacji kulturalnej?

Jakie priorytetowe kierunki geograficzne i tematyczne powinny zostać wyznaczone w polskiej dyplomacji kulturalnej na najbliższe lata?

Jakie są obecne wyzwania i możliwości w obszarze dyplomacji kulturalnej Polski?

Jakie nowatorskie formaty i platformy mogą efektywnie promować polską kulturę na arenie międzynarodowej, jednocześnie budując trwałe relacje międzykulturowe, przekraczając granice tradycyjnych metod promowania gotowych "produktów" (wystaw, spektakli itd.)?

---

 

Obszar: praca w kulturze
Debatują: Anna Długołęcka, dr Małgorzata Bakalarz-Duverger, Wojciech Gorczyca, Zofia Zembrzuska, Jacek Santorski
Miejsce i godzina debaty: Sala Mikołajskiej, 9.11.2024, godz. 12.00 

Obecne niepewne, zmienne i złożone czasy (VUCA, BANI) wymagają większej decyzyjności i autonomii ale także zwiększenia odpowiedzialności i zaangażowania pracowników. Kluczowa staje się szybkość i trafność decyzji, a zatem budowanie płaskich struktur i samowystarczalnych zespołów. Partnerskich i opartych na odpowiedzialności relacji. Czy sektor kultury jest gotów na takie zmiany? Od czego zaczynać zmiany kultury organizacyjnej? Jak liderzy mogą budować poczucie współodpowiedzialności wśród pracowników? Jakie narzędzia mogą pomóc w lepszym wykorzystaniu potencjału pracowników w instytucjach kultury?

W trakcie spotkania zastanowimy się, jak instytucje kultury mogą skutecznie funkcjonować jako złożony, niemal organiczny system, w którym zjawiska i procesy dotyczące ludzi są równie ważne, jak wskaźniki ilościowe.

Zastanowimy się nad tym czy dobre praktyki związane z wdrażaniem kultury odpowiedzialności w sektorze biznesu mogą znaleźć podatny grunt w sektorze publicznych instytucji kultury.Opowiemy o konkretnych przykładach wdrożeń i działań, które mogą zainspirować osoby zarządzające do rozpoczęcia pracy nad zmianami.

Dyskusja obejmie również rolę budowania kultury kontaktu zamiast wycofania, które często towarzyszy wypaleniu zawodowemu i niskiemu poziomowi zaufania. Omówimy, jak liderzy mogą tworzyć środowisko, w którym bezpieczeństwo psychologiczne i gotowość do konstruktywnego konfliktu stają się fundamentami zaangażowania.

Zastanowimy się również, jak nie stać się zakładnikami bezrefleksyjnej, opartej na narzędziach i procedurach, “rewolucji dobrostanu”. Jak uczynić z kultury pracy wehikuł realizacji misji a nie utopijny cel działalności instytucji? Jak zapobiec zapobiec bezproduktywnym rozmowom, uciekaniu od decyzyjności oraz konfrontacyjnym oporom w odpowiedzi na uzasadnione wymagania? Jak przywództwo, feedback i promowanie sukcesów (zamiast tradycyjnej koncentracji na błędach) mają wspierać rozwój kadry ale i przyczyniać się do sukcesu instytucji?

---

 

Obszar: animacja, edukacja artysztyczna i kulturalna
Debatują: Anna Kierkosz, Agnieszka Trepkowska, Aleksandra Bilińska, Jerzy Kornowicz, Justyna Józefowicz
Miejsce i godzina debaty: Sala Goethego, 9.11.2024, godz. 12.00

Współczesne dzieci i młodzież to te pokolenia, które już za 10-20 lat będą stawać się  pełnoprawnymi twórcami i uczestnikami kultury. To uczestnicy kultury, który już teraz znacznie chętniej wybierają multimedia i "ekran" niż żywą obecność w galerii, teatrze czy Sali koncertowej. Ale nie dotyczy to wyłącznie dzieci i młodzieży. Także uczestników dorosłych. Co zrobić, żeby ich d z i ś do tej kultury i sztuki: muzyki, sztuki współczesnej, teatru, nie zrazić, a skutecznie zachęcić? A jednocześnie budować w nich poczucie świadomego uczestniczenia, a może nawet - od pierwszych lat życia - żywego, aktywnego uczestnictwa w kreowaniu - sztuki i kultury? A jednocześnie, co zrobić i jak połączyć instytucję kultury czy artystyczną z placówką czy placówkami edukacyjnymi, aby taka współpraca zaowocowała rzeczywistym rozwojem dzieci czy nastolatków, poprzez umiejętne korzystanie z zasobów kultury i sztuki, w postaci pełnego, nie powierzchownego kontaktu z instytucją czy organizacją artystyczną? Czy formuła lekcji czy warsztatów twórczych nie jest już w czasach współczesnych nieco wyczerpana, i czy nie warto szukać nowych sposobów "wciągania" dzieci i młodzieży w niezwykle inspirującą i niewyczerpaną w swoich zasobach sieć sztuki współczesnej?

Z bogatych doświadczeń naszych panelistek i panelistów: przedstawicieli i przedstawicielek organizacji i placówek artystycznych i edukacyjnych, wynika, że by zachęcić współczesne dziecii młodzież do aktywnego uczestnictwa w kulturze i sztuce, trzeba zapewnić im realność, autentyczność kontaktu ze sztuką; że dziś warunki laboratoryjne (warsztaty) już nie wystarczą. Że należy wciągnąć w prawdziwy, rzeczywisty proces współtworzenia: spektaklu, utworu, dzieła czy wydarzenia. Uczynić współtwórcami. Jednak ten proces, autentycznej i żywej partycypacji nie jest łatwy, nie każdy twórca chce i umie się w niego angażować. Dlatego też zaproszeni paneliści opowiedzą (na zrealizowanych przykładach i opisach modelowych projektów), jakich narzędzi można użyć i co zrobić, a głównie - jakie elementy i kompetencje połączyć ze sobą – by taki proces twórczy mógł zaistnieć niemal w każdych warunkach. Opowiemy o projektach #Połączenia i RówniRóżni Teatru Guliwer, #Połączeni Fundacji Muzyka jest dla wszystkich i space(r)opera Związku Kompozytorów Polskich (i Festiwalu "Warszawska Jesień").

Opowiemy o tym i podyskutujemy, jak skutecznie stosować dziś narzędzie projektu. Czy i w jaki sposób upowszechniać pewien model projektów, tworzonych na styku szkoły i instytucji artystycznej, w których procesie tworzy się rodzaj Kolektywnej Inteligencji (Collective IQ), w ramach której dzieci i młodzież nie tylko włączają się czynnie w proces tworzenia dzieła czy wydarzenia, ale również same i sami stają się ekspertami, aktywnymi uczestnikami kultury. Projektów, w których wartością nadrzędną jest pewność, że uczestnicy kształtują kompetencje przyszłości: kreatywność, kooperatywność, krytyczne myślenie i komunikatywność.

---

Anna Kierkosz - edukatorka i kuratorka interaktywnych projektów i programów edukacyjnych
i społeczno-artystycznych, realizowanych wspólnie osobami „nieartystycznymi, najczęściej dziećmi i młodzieżą. Od 2021 kuratorka Festiwalu Muzyki Współczesnej dla Dzieci „Mała Warszawska Jesień”. Jej metoda pracy twórczej bazuje na interdyscyplinarnych, nieoczywistych połączeniach partycypacji, medium słowa i dźwięku, animacji, metod artystycznych oraz narzędzi cyfrowych. Działania twórcze realizuje z partycypacyjną, aktywną obecnością dzieci, młodzieży czy dorosłych. W taki właśnie sposób zaprogramowana została space®opera – projekt współtworzony przez warszawskie dzieci, młodzież, artystów i nauczycieli, nagrodzony Impulsem Kultury – Mazowiecką Nagrodą Inspiracji Kulturalnych.

Agnieszka Trepkowska - nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i edukatorka kultury. Pedagożka-praktyczka kultury, wierzy zarówno w krytyczne, jak i kreatywne myślenie uczniów. W pracy zawodowej stosuje najczęściej metodę projektów o charakterze interdyscyplinarnym oraz ideach korczakowskich – daje dzieciom przestrzeń do podejmowania decyzji, organizowania i kreowania własnego procesu nauki. Koordynatorka inicjatyw, w których partycypacja dzieci i dorosłych we wspólnym działaniu odgrywa kluczową rolę w rozwoju każdej ze stron. Trzykrotna laureatka Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej za projekty kulturalno-edukacyjne realizowane w szkole, w tym zdobywczyni Grand Prix WNEK

 

dr Aleksandra Bilińska - kompozytorka, teoretyczka muzyki. Skomponowała muzykę oraz scenariusze do kilkunastu spektakli baletowych wybitnych polskich choreografów – m.in. Ewy Wycichowskiej czy Aleksandry Dziurosz. Jej kompozycje były wykonywane są w Europie, Ameryce Południowej, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, a także na Tajwanie. Jako pedagożka współpracuje z UMFC w Warszawie oraz Akademią Muzyczną w Katowicach. Uczniów i studentów włącza w działania artystyczne na zasadzie partycypacji i demokracji. Członkini m.in. Stowarzyszenia Strefa Otwarta, ISME. W sferze jej zainteresowań pozostają między innymi: zagadnienia korespondencji sztuk, muzyka w formach interdyscyplinarnych, ze szczególnym uwzględnieniem teatru tańca. W swoich działaniach współpracuje na zasadzie partycypacyjnej ze studentami i uczniami.

Jerzy Kornowicz - kompozytor, pianista improwizator, pedagog, animator i działacz muzyczny. Studiował kompozycję w Akademii Muzycznej w Warszawie u Tadeusza Bairda i Mariana Borkowskiego oraz w Konserwatorium Królewskim w Hadze u Louisa Andriessena. Autor muzyki wielu gatunków – twórca interdyscyplinarny. Jego utwory ze sfery muzyki komponowanej były wykonywane w kilkudziesięciu krajach przez czołowe orkiestry, zespoły i solistów. Wyróżniony m.in. na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów. Od 2017 pełni funkcję dyrektora Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. W ramach jego programowania stosuje praktykę demokratycznego łączenia się z innymi festiwalami i partycypacyjnego traktowania partnerów: organizacji, instytucji i mediów we współtworzenie jednego z największych festiwali muzyki współczesnej w Europie.

dr Justyna Józefowicz - psycholożka, trenerka, wykładowczyni akademicka, adiunktka (Uniwersytet Dolnośląski, UW, SWPS), superwizorka, mediatorka, terapeutka uzależnień specjalizująca się w uzależnieniach od technologii. Autorka podręcznika „Metoda projektu”, współautorka podręczników dla wykładowców, nauczycieli i trenerów. Współpracuje m.in. ze Szkołą Liderów, Civis Polonus, Krytyką Polityczną i Grupą Granica. Więcej informacji: www.justynajozefowicz.pl

Miejsce: ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury, Pasaż Stefana Wiecheckiego, „Wiecha” 4, Warszawa

Czy tworzenie miast i budynków w Polsce, poddane potrzebom modernizacyjnym, zostało wyrzucone poza nawias kultury? Czy w sektorze publicznym w imię efektywności rynkowej porzucono etykę, innowacyjność i jakość?

Zapraszamy na debatę poświęconą wyzwaniom długoterminowym w polskiej architekturze i urbanistyce.

W kontekście powszechnego nastawienia na krótkoterminowy zysk, krytykowanego przez ekonomistów takich jak Michael Porter i Clayton Christensen, zaproszeni paneliści omówią wpływ takiego podejścia na kulturę architektoniczną, na miasta i przestrzeń publiczną.

Udział wezmą:

Prof. Marta Leśniakowska – Profesor architektury, historyczka sztuki, znana ze swoich badań nad architekturą polską, jej dziedzictwem i współczesnymi przemianami.

Prof. Magdalena Staniszkis –  Architektka i urbanistka, doktor habilitowany nauk technicznych oraz profesor Politechniki Warszawskiej, gdzie od 1988 roku prowadzi Pracownię Projektowania Miejskiego. Od 1992 roku kieruje własną pracownią Staniszkis Architekt, zdobywając nagrody za projekty, w tym nominację do konkursu „Życie w Architekturze” za budynek biurowy Rodan Systems.

Arch. Magda Maciąg – Założycielka pracowni architektonicznej, zdobywała doświadczenie przez blisko 18 lat w APA Wojciechowski oraz pracując w pracowni Fearonhay w Nowej Zelandii. Jest wiceprezeską warszawskiego oddziału SARP i koordynatorką działań w Warszawskim Pawilonie Architektury Zodiak.

Arch. Rafał Sieraczyński – Architekt, od 2011 roku prowadzi Pracownię RYSY Architekci. Autor obiektów Palmiarni w Gdańsku, Wydziału Farmacji w Poznaniu czy Dworca Kolejowego w Solcu Kujawskim. Współzałożyciel Fundacji Szkic mającej na celu zmianę systemu zamawiania projektów publicznych w Polsce.

Debatę poprowadzi: Prof. Bolesław Stelmach, Architekt, Laureat Honorowej Nagrody SARP, autor Centrum Chopinowskiego w Warszawie, Muzeum Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli, Rozbudowy obiektów Sejmu, Dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki (NIAiU).

---

Organizator: Fundacja Szkic
Współorganizatorzy: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury

Jako Fundacja Szkic pomagamy instytucjom publicznym wybierać najlepszych wykonawców projektów architektonicznych. Naszym priorytetem jest zapewnienie, aby każdy projekt był nie tylko estetyczny i funkcjonalny, ale również zrównoważony i przyjazny środowisku. Dzięki naszemu wsparciu, inwestycje publiczne stają się trwałe, innowacyjne i dopasowane do potrzeb lokalnych społeczności, przyczyniając się do ich długoterminowego rozwoju. Więcej: https:// fundacjaszkic.pl.

7 listopada w godz. 18.00-19.15.

Flamenco to nie tylko muzyka i taniec – to sztuka i styl życia, tętniące energią Andaluzji. Opowiada o
sprawach bardzo naturalnych i bliskich człowiekowi – tych trudnych i przyjemnych. Radość, miłość,
tęsknota, śmierć, ból … Na całym świecie ludzie tak samo pragną i tak samo cieszą się i płaczą – stąd
fenomen popularności.

Muzyka i taniec flamenco, niosą w sobie zarówno energię, siłę, nadzieję, słońce ale też tęsknotę,
cierpienie, miłość, wiarę … To sztuka o wielowiekowej tradycji a jednocześnie tak bliska człowiekowi,
naturalnie wtapiająca się w nasze emocje… Wspólnie przeniesiemy się do pięknej Andaluzji, pełnej
celebracji życia, zapachu kwiatów pomarańczy i jaśminu.
Flamenco tworzą połączone ze sobą śpiew, taniec i muzyka. Jako pierwszy ukształtował się śpiew oparty
na rytmie. Nieco później pojawił się taniec, stanowiący początkowo formę ilustracji do pieśni.
Taniec flamenco jest najczęściej solowy – to indywidualna forma wypowiedzi, zawierająca zawsze pewien
element improwizacji.

Podczas zajęć poznamy różne sposoby ekspresji, tak aby poczuć wspólnie jak wielkie jest bogactwo,
które niesie ze sobą świat flamenco. W trakcie zajęć jako pierwszy poznamy tangos.
Ten styl należy do najbardziej tradycyjnych we flamenco. Posiada wiele odmian związanych z miejscem
pochodzenia lub ze względu na interpretację wybitnych śpiewaków flamenco. Pierwotnie i naturalnie
zmysłowy, piękny, pełen ekspresji zarówno w wersji damskiej jak i męskiej, tańczony jest w rytmie na 4.
Strój: rekomendowany jest strój wygodny, nie krępujący ruchów (bawełniana koszulka/bluza,
spodnie/legginsy, długa i szeroka spódnica) oraz obuwie na obcasie / na twardej podeszwie.

Miejsce: Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21

Głośny monodram Agnieszki Przepiórskiej „Ocalone" na podstawie tekstu Piotra Rowickiego w reżyserii Mai Kleczewskiej. „Ocalone" to historia Ireny K., która po 80. latach odzyskuje głos i opowiada o zdarzeniach z „Zieleniaka" – obozu przejściowego zorganizowanego w sierpniu 1944 r. na warszawskiej Ochocie przez oddziały SS RONA dla ludności cywilnej.

Pokazy spektaklu odbędą się w budynku PAST-y (ul. Zielna 39, Warszawa, V P.). Dla uczestniczek i uczestników WspółKONGRESU Kultury przygotowana została pula biletów w cenie 33,99 zł (pula w ilości 30 miejsc na każdy spektakl w dniach 7-8-9.11.2024 o godz. 19.00).

Bilety (należy wybrać opcję biletu współKongres Kultury)

Premiera spektaklu odbyła się 30 września i 1 października 2024 r. w ramach pierwszej odsłony Festiwalu Bohaterek. Producentem spektaklu jest Dom Spotkań z Historią.

Po osiemdziesięciu latach Irena K. z ulicy Opaczewskiej odzyskuje głos. Przez te wszystkie lata chodziła koło miejsca, gdzie wydarzyła się tragedia. Koło szkoły, którą spalono. Koło placu, na którym sprzedawano warzywa i owoce. I teraz też kwitnie handel. Nikt nie chciał słuchać. Nikt nie chciał się zatrzymać. Nikt tego nie potrzebował, po co rozdrapywać rany? „Ocalone" to historia prawdziwa, która wydarzyła się w połowie XX wieku. W środku Europy. W Polsce. W Warszawie. W obozie przejściowym na Zieleniaku masowo gwałcono kobiety. Nikt dokładnie nie wie ile ich było. Setki? Tysiące? Nikt nie zna ich nazwisk ani imion. Sprawcy są znani: Ronowcy, diabły umazane marmoladą, obwieszone zegarkami, pijące wódkę z baniek po mleku, w kradzionych koszulach i z karabinami na sznurkach. Ofiary wybierali nocami, pomagali sobie latarkami. Krzyki, jęki, skowyt, stos spuchniętych ciał, a potem cisza. Irena K. odzyskała głos. Musi zebrać wszystkie siły, aby przywrócić pamięć o wszystkich nieznanych bohaterkach poległych w sierpniu 1944 roku na warszawskim Zieleniaku. Musi zadbać o ich obecność w świadomości dzisiejszych i przyszłych pokoleń. Zapraszamy Państwa na uroczyste odsłonięcie pomnika, który na zawsze zachowa w pamięci los bohaterek.

Spektakl dla osób powyżej 16 roku życia. W spektaklu są sceny przemocy, w tym przemocy seksualnej oraz wulgarny język.

Miejsce: PKiN, sala Goethego
Do lat 50. wszystko było czarno-białe. Lata 70. to wyblakłe kolory ORWO. Lata 90. były szare, rozmyte i roztrzęsione, jak nagrania z kamery VHS. Nasza przeszłość nabiera kolorów, kształtów, faktur i dźwięków dzięki archiwom audiowizualnym. To co i jak myślimy o przeszłości zależy od tego co i jak zarejestrowały aparaty, kamery i mikrofony. Archiwum to nie tylko magazyny, katalogi, pudełka z taśmą – to obrazy i dźwięki, które tworzą nas samych, jako jednostki i jako wspólnotę.

Tymczasem zegar tyka. „Rękopisy nie płoną” – taśmy, niestety, i owszem. Dla niektórych archiwów to ostatni moment na digitalizację. To również ostatni moment, żeby wykorzystać wiedzę archiwistów i archiwistek, którzy przez dekady zajmowali się zbiorami, a którzy masowo przechodzą na emeryturę. Do tego dochodzi często nierozstrzygnięty status prawny i rozproszenie materiałów w różnych jednostkach.

Dlatego chcemy porozmawiać o przyszłości polskich archiwów audiowizualnych – jak je digitalizować, jak katalogować, jak udostępniać? Jak otworzyć je szerzej dla publiczności? Jak zintegrować zbiory z różnych archiwów? Jak uczyć pracy z archiwami audiowizualnymi – nie tylko archiwistów i archiwistki, ale też filmowców i filmowczynie oraz badaczy i badaczki z różnych dyscyplin?

Pomysł na panel wyniknął z rozmów w gronie dokumentalistów i dokumentalistek pracujących z materiałami archiwalnymi. Do rozmowy prowadzący Kuba Mikurda i Małgorzata Świderska zaprosili: Agnieszkę Będkowską, Przemysława Herburta, Tomasza Kolankiewicza, i Radosława Pobożego, przedstawicieli największych polskich instytucji dysponujących archiwami audiowizualnymi – Instytutu Pamięci Narodowej, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego, Telewizji Polskiej i Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

Debata, organizowana przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny, jest wydarzeniem towarzyszącym współKongresowi Kultury, który odbywa się w dniach 7-9 listopada 2024 roku. Organizatorem współKongresu Kultury jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, partnerami: Narodowe Centrum Kultury i Miasto Stołeczne Warszawa.

Prowadzący
Kuba Mikurda – reżyser, badacz kina. Twórca opartych na archiwach filmów dokumentalnych „Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka” (2018), „Ucieczka na Srebrny Glob” (2021) i „Solaris Mon Amour” (2023). Wykłada w Szkole Filmowej w Łodzi.

 

 

 

 

Małgorzata Świderska – Reżyserka filmowa i telewizyjna, autorka filmów dokumentalnych, realizacji spektakli operowych, zwiastunów filmowych i reklam. Przez wiele lat zawodowo związana z Canal+ i Teatrem Wielkim Operą Narodową.

 

 

 

 

Uczestnicy

Agnieszka Będkowska – zastępca dyrektora w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, od wielu lat odpowiedzialna za nadzór  nad produkcją filmową  i  rozwój  oraz realizację  projektów edukacji filmowej  i projektów promujących  polską klasykę filmową za granicą.

 

 

 

 

 

 

 

Przemysław Herburt – dyrektor Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych TVP

 

 

 

 

 

 

Tomasz Kolankiewicz - Filmoznawca, historyk filmu. W latach 2008-2017 redaktor programowy w redakcji filmowej TVP Kultura. W latach 2020-2023 dyrektor artystyczny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Od roku 2024 dyrektor Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego.

 

 

 

 

Radosław Poboży - historyk, archiwista i główny specjalista do spraw filmu w Archiwum IPN.Autor wielu publikacji dot. działalności specjalnej komórki filmowej Służby Bezpieczeństwa. Razem z dokumentalistami z FINA wykonał rekonstrukcję i zmontował na nowo film z 1927 r. „Z wycieczki stowarzyszenia weteranów do Polski”.

9 listopada, godz. 10.00

Sala

Sesja posterowa zorganizowana w odpowiedzi na przesłane zgłoszenia. Do sesji posterowej zakwalifikowane zostały projektu przesłane przez instytucje, organizacje oraz twórczynie i twórców indywidualnych. Zaproszenie przyjęli:

• Narodowy Instytut Muzeów
• Związek Kompozytorów Polskich
• Centrum Kultury "Browar B." we Włocławku
• Pracownia Kultury Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku
• Teatr Guliwer
• Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki
• Muzeum Kultury Wilamowskiej
• Agata Tobolczyk
• Muzeum Miasta Gdyni
• Muzeum Miasta Gdyni
• Łódzki Dom Kultury
• Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, oddział Kolekcja
• Fundacja Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych
• Muzeum Kinematografii w Łodzi
• Jan Dubiel | Posterove
• Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
• Fundacja Las Sztuki
• Instytut Badań Organizacji Kultury - IBOK
• Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
• REAGUJEMY! – Otwarta Sieć Ludzi Kultury
• neuroodmiennx
• Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie
• Stowarzyszenie Forum Kraków
• Przemysław Waczyński
• Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karolinie
• Gminny Ośrodek Kultury w Świdnicy
• Małopolski Instytut Kultury w Krakowie
• Unsound Festiwal
• Komuna Warszawa

9 listopada, godz. 10.30

Wizyta studyjna w Społecznej Instytucji Kultury - Hashtag Lab. Jak działamy, jak może wyglądać współpraca między NGO a grantodawcą w ramach współtworzenia instytucji kultury, czy taka droga zarządzania instytucjami kulturalnymi się sprawdza. Spotkanie będzie miało charakter nieformalny, w ramach którego członkinie grupy kreatywnej Hashtag Lab i zespołu Hashtag Ensemble, oprowadzą po budynku Hashtag Labu, opowiedzą o swoim miejscu, jego historii oraz o tym, jak można rozwijać się dzięki powierzeniu zarządzania instytucją, sektorowi pozarządowemu.

9 listopada, godz. 10.30 - 12.00

JASNA 10 działa od 2020 r. Jest to centrum społeczno-kulturalne prowadzone przez Krytykę Polityczną w partnerstwie z Fundacją Strefa WolnoSłowa, Fundacją Automathophone, Fundacją KEM, Fundacją Kultury Wizualnej WIDOK, Fundacją SZAJN, Grupą ZAKOLE i Alliance for Black Justice in Poland, zrzeszającą kolektyw Black is Polish, Stowarzyszenie Rodzin Wieloetnicznych Family Voices, Centrum Intersekcjonalnej Sprawiedliwości, new visions i Fundację Na Rzecz Różnorodności Społecznej.

JASNA10 dostarcza program artystyczny, kulturalny i edukacyjny uczestnikom i uczestniczkom oraz odbiorcom i odbiorczyniom ze społeczności narażonych na dyskryminację lub będących pod presją polityczną: dla osób migranckich i uchodźczych, w tym dla osób czarnych, dla osób ze społeczności LGBTQ+, Głuchych, osób neuroróżnorodnych i niewpisujących się w dominujące kulturowe wzorce cielesności, dla nastolatek oraz nastoletnich osób niebinarnych. 

Za realizację programu instytucji odpowiadają: Igor Stokfiszewski, Elżbieta Zasińska i Wojtek Zrałek-Kossakowski.

Podczas wizyty studyjnej Igor Stokfiszewski oprowadzi gościnie i gości po instytucji, zaprezentuje krótki film o działalności JASNEJ 10 i zaprezentuje szczegóły realizowanego przez konsorcjum programu.

9 listopada w godz. 10:30-11:30

Teatr Komuna Warszawa jest inicjatorem ogłoszenia konkursy na społeczne instytucje w Warszawie. We wspólpracy z samorządem warszawskiem prowadzi już drugę edycję programu SIK. 

Czym są społeczne instytucje kultury? Czym na pewno nie są? 
Jaka jest ich rola w ekosystemie kultury?
Jak to się ma do programu Teatru? Jakie są plany i wyzwania dla SIK-ów?

Zapraszamy na krótką wizytę studyjną połączona z rozmową przy kawie i herbacie. Tylko 10 min. spacerem do Pałacu Kultury. 

Warto zobaczyć to unikatowe miejsce, nagrodzone Nagrodą Mieszkańców w Konkursie Architektonicznym Prezydenta m.st. Warszawy.

Teatr 21 to przede wszystkim zgrany zespół aktorski. Na zespołowość, która jest naszym znakiem, wpłynęły regularne próby teatralne, które odbywamy dwa razy w tygodniu niezmiennie od 18 lat. Podczas tych spotkań najważniejsze są dla nas wspólne relacje i radość płynąca z robienia teatru. Od grudnia zapraszamy na cykliczne próby otwarte, które będą okazją, by doświadczyć atmosfery, która towarzyszy naszej pracy, poznać naszą technikę pracy, a przede wszystkim spotkać się z aktorami i aktorkami Teatru 21. Poprzez użycie ćwiczeń aktywizujących ciało, wyobraźnię i świadomość siebie samego, będziemy wspólnie kreować nowe sytuacje i obrazy teatralne. Próba otwarta z Teatrem 21 to okazja do wspólnego treningu, podczas którego będzie można przekonać się na własnej skórze, jak aktorzy przygotowują się do pracy na scenie.

Prowadzenie: Zespół aktorski Teatru 21 i reżyserki Justyna Sobczyk / Justyna Wielgus (wymiennie)

Miejsce: Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21