Settings and search
TENŻE, TAŻ, TOŻ
TENŻE oznacza ‘ten sam’, TAŻ ‘ta sama’, a TOŻ ‘to samo’. Formy TENŻE używamy, kiedy opracowujemy przypisy do tekstu, więc dla większości z nas będzie to forma w miarę oczywista i niebudząca wątpliwości, mimo że nie posługujemy się nią na co dzień. TENŻE, TAŻ, TOŻ to wzmocnione partykułą -ż zaimki wskazujące TEN, TA, TO. W formie TENŻE odnajdziemy rozszerzoną postać tej partykuły, czyli -że, pojawia się ona również w niektórych formach fleksyjnych (-ż po samogłoskach, -że po spółgłoskach). Poprawnie odmieniamy:
TENŻE – tegoż, temuż, tegoż (psa) i tenże (stół), z tymże, o tymże;
TAŻ – tejże, tejże, tęż, z tąż, o tejże;
TOŻ – tegoż, temuż, toż, z tymże, o tymże.
W liczbie mnogiej istotna różnica pomiędzy rodzajem męskoosobowym a niemęskoosobowym występuje tylko w mianowniku i bierniku. Poprawnie powiemy: ciż panowie i też psy, też stoły, też dziewczynki i też dzieci (czyli te właśnie, a nie również te) oraz: (widzę) tychże panów, ale: (widzę) też psy, też stoły, też dziewczynki i też dzieci. Ze względu na tożsamość form też ‘te same; te właśnie i też ‘również, także’ formy zaimków są jednak w tych przypadkach fleksyjnych nieużywane (stwierdzenie „widzę też dzieci” odbierzemy raczej jako „widzę również dzieci” niż jako „widzę te same dzieci”).
[NSPP; WSPP; SO PWN; SJP PWN; SJP Dor; USJP]