Settings and search
MANELE
MANELE najpierw nie miały nic a nic wspólnego z MANELAMI. To znaczy słowo MANELE nie oznaczało ‘drobiazgi osobiste, różne własne rzeczy, manatki’. MANELE to regularna forma liczby mnogiej rzeczownika MANELA ‘metalowa bransoleta; ozdoba na ramię lub przedramię’ (z niemieckiego Manille, to zaś z włoskiego maniglia lub z hiszpańskiego manilla o takim samym znaczeniu). Jako że MANELE – bransolety – w dużej liczbie widywane były na rękach Cyganek, Cyganki zaś tradycyjnie zajmowały się wróżeniem, ozdoby te stały się częścią stereotypowego wyobrażenia wróżki i wiedźmy, czarodziejki i czarownicy. Przez to skojarzenie – liczne, brzęczące rzeczy, zawsze noszone ze sobą, zawsze obciążające ręce – MANELE zaczęły być używane w nowym, potocznym, nasyconym ironią znaczeniu ‘rozmaite drobiazgi zabierane ze sobą, rzeczy nieustannie przenoszone z miejsca na miejsce z właścicielem; manatki, rupiecie’. W takim znaczeniu używana była tylko postać liczby mnogiej, która z czasem oderwała się od formy podstawowej i zaczęła funkcjonować jako odrębny leksem.
[SJP PWN; SJP Dor; USJP; SWO; SJP L, II-I, 25; ESJP, II, 137]