KAPUCYNKA to mała, sympatyczna małpeczka pochodząca z Ameryki Południowej lub Środkowej, zawdzięczająca swą nazwę charakterystycznemu umaszczeniu: ciemne futerko na jasnej głowie małpki układa się tak, że przypomina naciągnięty kaptur mnisi, co – może w połączeniu z nader poważnym wyrazem twarzy – sprawiło, że hiszpańskim odkrywcom skojarzyła się ona z członkiem zakonu kapucynów (hiszpańskie capuchino przeszło w angielskie capuchin monkey i niemieckie Kapuzineraffe, a także polskie KAPUCYNKA). Jak pisze Andrzej Bańkowski „kapucyni, chodzący po ulicach w kapturach na głowie (gdy inni zakonnicy już w kapeluszach, wbrew dawnej regule) zwracali na siebie uwagę i byli przedmiotem szyderstw”. Męskorodzajowa nazwa KAPUCYNEK również nawiązuje do zakonnego stroju, choć odnosi się ona nie do zwierzątka, tylko do napoju. KAPUCYNEK to dawna polska nazwa CAPPUCCINO – zapożyczona w XVIII w. z języka niemieckiego lub bezpośrednio z włoskiego i przetłumaczona dosłownie. Włoskie CAPPUCCINO, niemieckie Kaputziner i polskie słowo KAPUCYNEK jako nazwa napoju: kawy z mlekiem, ze śmietanką i z cukrem. Dodanie mleka lub śmietanki zmienia barwę czarnej kawy na brązowobeżową, czyli taką jak barwa habitu kapucynów.

Źródło:

[SJP PWN; SJP Dor; SWO; ESJP, I, 629; SMiTK, 463]