Bliźniaczki Jennifer i June Gibbons, bohaterki filmu Agnieszki Smoczyńskiej „The Silent Twins” są prawdziwe, ich historia, chociaż wykreowana, jest prawdziwa. I bardzo ważna, ikoniczna wręcz dla społeczności afroamerykańskiej.

Letitia Wright, odtwórczyni roli June Gibbons, a także gwiazda Hollywood („Czarna Pantera”, „Avengers”, „Czarne lustro”), wspominała na ostatnim festiwalu w Gdyni, że o przyjęciu przez nią propozycji zdecydowała już pierwsza rozmowa ze Smoczyńską. Odkryła artystkę znakomicie przygotowaną, otwartą, przekonaną o wadze opowiadanej historii. I nie miało dla niej aż takiego znaczenia, że reżyserką jest młoda dziewczyna o jasnej skórze, na dodatek pochodząca z Europy Wschodniej.

Letitia Wright, oraz znakomicie partnerująca jej Tamara Lawrence („Mały topór”, „Na plaży Chesil”) nie pomyliły się. Smoczyńskiej warto było zaufać. Już wcześniejszymi filmami – krótkometrażową „Arią Divą”, zachwycającym debiutem „Córkami Dancingu”, oraz pokazywanym w Cannes dramatem „Fuga”, udowodniła, że kino jest dla niej katalizatorem emocji, dla których, również dzięki stałej współpracy ze znakomitym operatorem, Jakubem Kijowskim, potrafiła znaleźć integralny ekwiwalent obrazowy. Kino Smoczyńskiej, również „The Silent Twins”, to kino wizualne. Najważniejsza jest oczywiście opowieść, ale reżyserka, jak mało kto w polskim kinie, cały czas pamięta, że film nie jest słuchowiskiem, nie jest też teatrem, a wyjątkowość kina polega na uchwyceniu, złapaniu tego medium. W „The Silent Twins” podążamy za dwiema bliźniaczkami, utalentowanymi siostrami Gibbons, które postanowiły przestać mówić. Milczące bliźniaczki.

Powody były różne, Agnieszka Smoczyńska objaśnia je wariantowo, nie przesądzając wcale, co było najważniejsze. Mieszkające w Walii bliźniaczki nie mówiły, bo czuły się wyobcowane, bo w szkole stosowano wobec nich przemoc; nie mówiły, bo chciały być inne; milczały, ponieważ stworzyły sobie w wyobraźni własny – rozgadany i kolorowy – świat. Powodów mogło być więcej, nawet głośny reportaż Marjorie Wallace, główna inspiracja dla reżyserki i jej współpracowników, nie przesądza niczego na sto procent. Dla świadomego artysty taka otwarta formuła może stać się wyzwaniem wyobraźni. Nie wiemy nic, możemy wszystko. Baseny pełne Pepsi-Coli, feromony i seks, pisanie i budowanie domków dla lalek. Barbie versus voodoo. Siostry Gibbons wymyślają sobie świat, a Smoczyńska z operatorem, Jakubem Kijowskim, z kompozytorami – Zuzanną Wrońską i z Marcinem Macukiem (nagroda Grand Prix Komeda), z choreografką Kayą Kołodziejczyk, wymyślają świat dla nas. Dziewczynki stają się kobietami, ale wkomponowane w rytm narracji animacje Barbary Rupik dopowiadają, że dziecko w kobiecie nigdy nie dorasta, zawsze będzie dokazywało, kopało, szukało i płakało w kąciku. Fiolety, beże, róże, śmiech i strach. Z czasem strachu coraz więcej, bo milczenie sióstr Gibbons przestaje być zabawne, staje się kłopotliwe, w końcu zaś destrukcyjne, autodestrukcyjne. Bliźniaczki zabrnęły się za daleko, tam, skąd nie można już wrócić. „The Silent Twins” jest jednak filmem o szansie. Szansie dla tych, którzy milczą, rysują, uciekają od normalizacji, docierając do miejsca, gdzie normalizacja staje się fantazją. I nie trzeba już nigdzie wracać. Złotem jest słowo, stroboskopem milczenie. Kręci się kula, kręci.

Łukasz Maciejewski