Organizator: Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Turystyki w Rudkach
Data: 27 maja - 3 czerwca 2025
Miejsce: Rudki

W dniach 27 maja – 3 czerwca 2025 roku odbył się cykl wydarzeń artystycznych i edukacyjnych poświęconych relacjom między tradycyjnym rzemiosłem, a współczesnym designem. Projekt „Synergia Tradycji i Designu. Międzynarodowe Warsztaty Rzemiosła i Designu w Rozwoju Społeczności” zrealizowano w partnerstwie z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz uczelniami artystycznymi z Ukrainy i Bułgarii: Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuk, Uniwersytetu Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnovo i Dnieprzańskiego Fachowego Kolegium Sztuki i Kultury Rady Obwodu Dnipropietrowskiego.

Panel ekspercki i wykłady – 27 maja 2025

Cykl rozpoczął się od spotkania poświęconego przyszłości wzornictwa opartego na tradycji rzemiosła. W wydarzeniu uczestniczyli naukowcy, projektanci, artyści oraz przedstawiciele lokalnych społeczności. Podczas panelu dyskusyjnego i wykładów omówiono rolę nowych technologii w ochronie dziedzictwa, możliwości adaptacji tradycyjnych technik do współczesnego projektowania, projektowania uniwersalnego, społecznych zastosowań sztuki, designu oraz kulturowe znaczenie rzemiosła. W panelu wzięli udział przedstawiciele Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, a także innych uczelni partnerskich z Ukrainy i Bułgarii: Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki, Uniwersytetu Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnovo oraz Dniepropietrowskiego Kolegium Fachowego Kultury i Sztuki. W gronie prelegentów znaleźli się między innymi dr hab. Katarzyna Ziołowicz, prof. UJK, dr hab. Anna Miarka, prof. UJK, mgr Katarzyna Szewczyk i dr Maciej Zdanowicz, a także uznana artystka specjalizująca się w wycinance żydowskiej P. Marta Gołąb.

Spotkanie w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Rudkach miało na celu zainicjowanie współpracy międzypokoleniowej, promowanie twórczości inspirowanej lokalnym dziedzictwem oraz zwiększenie świadomości znaczenia rzemiosła w kulturze i nowoczesnym projektowaniu. Wydarzenie stało się okazją do integracji środowisk twórczych i naukowych oraz wspólnego poszukiwania nowych kierunków rozwoju tradycji w kontekście współczesnych wyzwań i możliwości.

Warsztaty ceramiczne – 27 maja 2025, Nowa Słupia

Także w dniu 27 maja 2025, lecz w Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi odbyły się warsztaty ceramiczne. Uczestniczyli w nich mieszkańcy regionu, artyści oraz reprezentanci uczelni partnerskich. Warsztaty promowały tradycję świętokrzyskiego rzemiosła ceramicznego i sprzyjały integracji międzypokoleniowej. Gościem specjalnym, a zarazem prowadzącym, był znany ceramik ludowy, laureat konkursu sztuki ludowej, który dzielił się swoimi doświadczeniami i wiedzą o lokalnych technikach, Pan Zdzisław Nowak. Obecność artysty wzbogaciła warsztaty o lokalny kontekst kulturowy oraz unikatowe spojrzenie na dziedzictwo regionu.

Zajęcia odbywały się w dwóch grupach – od godziny 9.00 do 11.00 z oferty skorzystała lokalna społeczność, natomiast w godzinach 11.00–14.00 warsztaty były dedykowane młodym artystom, projektantom i wykładowcom z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz uczelni partnerskich z Ukrainy i Bułgarii, w tym Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki, Uniwersytetu Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnovo oraz Dniepropietrowskiego Fachowego Kolegium Kultury Sztuki. Wydarzenie stanowiło cenne doświadczenie dla wszystkich uczestników – łączyło pokolenia, kultury i style pracy twórczej, ukazując ceramikę jako żywą i aktualną formę artystycznej wypowiedzi oraz jako źródło współczesnych inspiracji. Tematem przewodnim warsztatów był „Twardowski na kogucie”.

Warsztaty rzeźbiarskie – 28 maja 2025, Park Legend „Łysa Góra”

Kolejne wydarzenie odbyło się w Parku Legend w Nowej Słupi. Uczestnicy – studenci, wykładowcy, mieszkańcy, w tym dzieci, seniorzy i osoby ze szczególnymi potrzebami – pracowali wspólnie nad rzeźbami inspirowanymi dziedzictwem kulturowym regionu. Warsztaty przybliżały techniki snycerskie, rzeźbę figuralną i tradycyjne zdobnictwo ludowe. Prowadzącym był uznany świętokrzyski rzeźbiarz, członek Zarządu Stowarzyszenia Twórców Ludowych, odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi Pan Andrzej Kozłowski. Warsztaty łączyły przeszłość z teraźniejszością, integrując różnorodne środowiska i promując lokalne dziedzictwo. Zajęcia zostały podzielone na dwie części – pierwsza, w godzinach 13.30–16.30, skierowana była do studentów i wykładowców Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz uczelni partnerskich z Ukrainy i Bułgarii, natomiast druga, od 17.00 do 19.00, przeznaczona była dla mieszkańców Gminy Nowa Słupia, w tym dzieci, seniorów oraz osób ze szczególnymi potrzebami. Międzynarodowy wymiar warsztatów podkreśliła obecność gości z zagranicznych uczelni artystycznych, co umożliwiło wymianę wiedzy, technik i inspiracji między twórcami z różnych krajów i pokoleń. Warsztaty w Parku Legend były wyjątkową okazją do wspólnej pracy twórczej, odkrywania lokalnych tradycji i budowania mostów między sztuką dawną a współczesną. Integrując społeczność lokalną i środowiska akademickie, wydarzenie wzmocniło poczucie tożsamości kulturowej i pokazało, że tradycyjne rzemiosło może być inspiracją dla nowoczesnego projektowania.

Warsztaty wycinankarskie – 30 maja 2025, Rudki

W GOKSiT w Rudkach zorganizowano międzynarodowe warsztaty wycinankarskie, których celem była wymiana tradycji i doświadczeń pomiędzy Polską, Ukrainą i Bułgarią. Uczestnicy poznawali techniki wycinanki świętokrzyskiej, ukraińskiej i bułgarskiej. Zajęcia prowadziła lokalna artystka Lucyna Kozłowska, specjalizująca się w łączeniu tradycyjnych wzorów z autorskimi projektami. W wydarzeniu uczestniczyli młodzi artyści i wykładowcy z uczelni partnerskich: Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki, Uniwersytetu Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnovo i Dniepropietrowskiego Fachowego Kolegium Kultury i Sztuki. Warsztaty zostały podzielone na dwie części – pierwszą, w godzinach 13.30–16.30, skierowaną do studentów i młodych twórców oraz drugą, w godzinach 17.00–19.00, dedykowaną lokalnej społeczności regionu świętokrzyskiego. W trakcie zajęć uczestnicy zgłębiali charakterystyczne cechy lokalnych tradycji – prostotę i geometryczność wycinanki świętokrzyskiej, bogactwo motywów i ornamentyki w wersji ukraińskiej oraz dekoracyjność i wyrazistość form w tradycji bułgarskiej. Uczestnicy mieli okazję stworzyć własne kompozycje, czerpiąc inspirację zarówno z dawnych motywów, jak i współczesnych trendów w sztuce ludowej. Powstałe dzieła stały się symbolem współpracy ponad granicami, otwartości na różnorodność i poszanowania dla dziedzictwa kulturowego. Warsztaty wycinankarskie w Rudkach potwierdziły, że sztuka ludowa, odpowiednio interpretowana, może być dynamiczną formą międzynarodowego dialogu i edukacji artystycznej.

Mobilne warsztaty projektowe – 28 maja–2 czerwca 2025, Rudki

W dniach od 28 maja do 2 czerwca 2025 roku w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Rudkach odbywały się mobilne warsztaty projektowe, stanowiące cykl spotkań poświęconych projektowaniu użytkowemu inspirowanemu estetyką oraz tradycyjnym rzemiosłem ludowym. Wydarzenie miało charakter międzynarodowy i objęło współpracę przedstawicieli czterech uczelni artystycznych z Polski, Ukrainy i Bułgarii – Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytetu Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnovo, Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuk oraz Dniepropietrowskiego Fachowego Kolegium Kultury i Sztuki.

Zajęcia odbywały się według ustalonego harmonogramu i prowadzone były przez dr. Macieja Zdanowicza oraz dr. Wojciecha Domagalskiego. Warsztaty miały na celu twórczą reinterpretację dawnych technik rzemieślniczych – takich jak ceramika, snycerstwo i wycinanka – w kontekście nowoczesnego designu i zrównoważonego projektowania. Uczestnicy pracowali nad autorskimi koncepcjami zabawek – edukacyjnych, terapeutycznych, symboliczno/rytualnych, interaktywnych, które łączyły tradycję z innowacją. Powstające projekty uwzględniały także zasady designu inkluzywnego, uwrażliwiającego na potrzeby różnych grup społecznych łącząc metodologie projektowania etnograficznego oraz partycypacyjnego z elementami metodyki IDEO. Uczestnicy eksperymentowali z materiałami, technikami i formami, co pozwoliło im wypracować innowacyjne rozwiązania projektowe osadzone w kontekście kultury świętokrzyskiej, ukraińskiej i bułgarskiej. Warsztaty były otwarte dla lokalnej społeczności.

Wizyty studyjne – 31 maja 2025

W ramach projektu zorganizowano także warsztaty w formie wizyt studyjnych, w kluczowych instytucjach kultury i edukacji regionu świętokrzyskiego. Uczestnicy odwiedzili m.in. pracownię Feel the City, Instytut Dizajnu w Kielcach, Muzeum Zabawek i Zabawy, Wydział Sztuki UJK, Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni. Spotkania miały na celu poszerzenie wiedzy o lokalnym dziedzictwie, zrównoważonym projektowaniu i współczesnym wzornictwie. Działania te wzmocniły kompetencje artystyczne i projektowe uczestników, umożliwiając im dalszy rozwój w duchu świadomego i odpowiedzialnego designu.

Wystawa finałowa – 3 czerwca 2025, Rudki

3 czerwca 2025 roku w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Rudkach odbyła się wystawa finałowa międzynarodowego projektu „Synergie Tradycji i Designu”. Wydarzenie było zwieńczeniem współpracy artystyczno-dydaktycznej pomiędzy Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach, Lwowską Narodową Akademią Sztuk, Uniwersytetem Św. Cyryla i Św. Metodego w Veliko Tarnowo oraz Dnieprzańskim Fachowym Kolegium Kultury i Sztuki. Kuratorem wystawy był dr Maciej Zdanowicz – artysta i teoretyk sztuki, designu społecznego z UJK. Na ekspozycji zaprezentowano prace młodych artystów z Polski, Ukrainy i Bułgarii, którzy w trakcie wcześniejszych warsztatów projektowych i rzemieślniczych tworzyli obiekty łączące tradycyjne techniki ludowe z nowoczesnym podejściem do designu, uwzględniającym zrównoważony rozwój. Inspiracją dla uczestników było dziedzictwo regionu świętokrzyskiego, a także kultury bułgarskiej i ukraińskiej. Wspólne działania twórcze zaowocowały powstaniem dzieł, które nie tylko oddawały hołd tradycji, ale również pokazywały jej potencjał jako źródła nowoczesnych rozwiązań projektowych.

Wydarzeniu towarzyszył koncert muzyki dawnej w wykonaniu artystów związanych z Mid Europe Early Music Festival pod kierownictwem prof. Marka Toporowskiego, który wykonał recital klawesynowy na instrumentach z epoki lub ich wiernych kopiach. Wystawa przyciągnęła mieszkańców, projektantów, edukatorów i studentów. Podczas koncertu mogliśmy usłyszeć utwory J.S. Bacha, M.S. Berezowskiego i G. Ph. Telemanna. Słuchacze zostali wprowadzeni w atmosferę skupienia i refleksji, co harmonijnie współgrało z przekazem wizualnym wystawy.