Fotorelacja z wernisażu wystawy 

- W kontekście artystów, których dzieła prezentujemy, rok 2022 jest szczególny - upamiętniamy 550. rocznicę urodzin Lucasa Cranacha Starszego, 130. rocznicę przyjścia na świat Brunona Schulza oraz 80. jego tragicznej śmierci. Te trzy jubileusze stały się pretekstem do przyjrzenia się dwóm mistrzom, którzy żyli w odległych od siebie epokach. Tworzyli jednak niezależne, autorskie kreacje, odważnie łamiąc konwencje i prowokując którzy tworzyli bardzo autonomiczne, indywidualne kreacje, odważnie łamiąc konwencje i prowokując - mówi prof. Rafał Wiśniewski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Ekspozycja przedstawia piętnaście prac Brunona Schulza ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie wykonanych w technice graficznej cliché verre, polegającej na wydrapaniu rysunku na pokrytej prześwietloną emulsją kliszy fotograficznej, a następnie fotografowaniu jej na światłoczułym papierze. Siedem rysunków w ołówku i kredce pochodzi ze zbiorów Muzeum Literatury. Prezentujemy też trzy odbitki drzeworytnicze Lucasa Cranacha St. z kolekcji Biblioteki PAU i PAN w Krakowie oraz XIX-wieczną litografię na podstawie obrazu Cranacha „Judyta” ze zbiorów MW we Wrocławiu.

Lucas Cranach Starszy (1472 – 1553) to jeden z czołowych twórców niemieckiego renesansu
i reformacji. Artysta o wielu talentach - malarz, grafik, projektant, drukarz i aptekarz, zaprzyjaźniony z Marcinem Lutrem, autor wielu śmiałych dzieł o dworskiej, radosnej estetyce. Jego odważna erotyka jest odzwierciedleniem wkraczających na północ Europy nowych, ożywczych, homocentrycznych prądów i neoplatońskiej filozofii miłości. Jego Ewy, Judyty, Wenus są ucieleśnieniem piękna i okrucieństwa. Spoglądają na widzów nieczułe, niewidzącymi oczyma. Ich silna, pewna postawa, cielesna atrakcyjność i chłód spojrzeń antycypują Schulzowskie obsesje.

Późnym ideowym potomkiem Cranacha jest Bruno Schulz (1892 – 1942) malarz, grafik, pisarz, skromny nauczyciel ze zasymilowanej żydowskiej rodziny z Drohobycza. Twórczość plastyczna Schulza poprzedza twórczość literacką. Jego dzieciństwo i młodość wypełniają niezliczone rysunki. Najpierw fantastyczne zwierzęta, kolejno portrety członków rodziny, wreszcie obsesyjnie kreślone postacie – ubrane i nagie – w zaaranżowanych scenach. Podczas pobytu w Wiedniu w czasie I Wojny Światowej uczęszcza na wykłady na wiedeńskiej Politechnice i w Akademii Sztuk Pięknych. Styka się z także teoriami Freuda. Kobieta zajmuje centralne miejsce w jego twórczości plastycznej. Jest personifikacją twórczych, a zarazem destrukcyjnych sił instynktu miłości. Śmiała sztuka Schulza zapowiada przewrót w myśleniu o erotyce. Bliska jest wizjom surrealistów, choć kobieta nigdy nie jest uprzedmiotowiona. Przeciwnie, to femme fatale, stanowiąca połączenie mocy, drapieżności a zarazem delikatności. To nacechowana ambiwalencją wizja kobiety eterycznej i destrukcyjnej.

Wystawa w Kordegardzie jest próbą znalezienia wspólnego mianownika dla prac pochodzących z dwóch różnych epok i odmiennych światów. Prace wchodzą w niekonwencjonalny dialog, ujawniając zaskakujące treści i otwierając pole dla nowych interpretacji.

Sztuka Cranacha i Schulza - choć tworzona w innym czasie i dla innego odbiorcy - przedstawia podobną wizję kobiety. Indywidualna ekspresja artystów każe im przekraczać granice kanonów obyczajowych. Artyści wykazują odwagę, łamią konwencję, urągają tradycji. Ośmielają się odkryć na wskroś współczesną bujną zmysłowość, nie odzierając jej jednak z mitologicznych przenośni.

Kordegarda Galeria Narodowego Centrum Kultury: Wenus. Schulz / Cranach
Czas trwania:  4 sierpnia – 28 sierpnia 2022

Kurator: Katarzyna Haber

Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego kordegarda.org