Słowniki terminów OŻK służą objaśnianiu znaczeń nazw używanych do opisu danych. Po wskazaniu znaczeń nazwy te stają się terminami (czyli zdefiniowanymi pojęciami). Zbiór definicji danego pojęcia, pochodzący z różnych słowników tworzy jego - specyficznie tu rozumiane - pole znaczeniowe. Można powiedzieć, że słowniki  (wraz z Biblioteką OŻK) są "SERCEM" tego systemu prezentacji wiedzy. Bez nich interpretacja danych, które pokazujemy na mapach, wykresach i w tabelach  byłyby   bardzo trudna lub wręcz niemożliwa.  Prezentujemy je na kilka sposobów:

-    jako zbiór haseł w Słownikach terminów : klikając w konkretną literkę alfabetu można odnaleźć  hasło, następnie, po kliknięciu w hasło, można zobaczyć zbiór jego definicji w dostępnych słownikach, (por. niżej - charakterystyka słowników); można też wpisać hasło w pole oznaczone ikonką lupy (szukaj);

-  jako wyjaśnienia pojęć używanych w skróconych opisach wskaźników prezentowanych na mapach, w tabelach i na wykresach (kliknięcie w o czym mówi ten wskaźnik); po otwarciu opisu  wystarczy kliknąć w nazwy oznaczone na czerwono by otworzyły się definicje w dostępnych słownikach;

- jako zbiory  haseł (definicji) dopasowanych do konkretnej problematyki danego wskaźnika w tzw. Pełnych opisach wskaźników - ta możliwość jest dopiero przygotowywana:  na razie przykłady struktury tego rodzaju opisów można zobaczyć na osobnej podstronie (aby można było z niej wygodnie korzystać  zbudowaliśmy wyszukiwarkę pełnych opisów i podłączamy ją do stron z mapami);

- jako wyjaśnienia pojęć używanych również na innych podstronach niniejszego wortalu - np. tak jak tu: mamy link do hasła wortal.

Zbiory  definicji dotyczące poszczególnych pojęć pozwalają się zorientować, które pojęcia (i w jakich słownikach) są definiowane w sposób zrozumiały, jasny i wyczerpujący, a które zdefiniowane są w sposób niepełny, nieprawidłowy i/lub mętny. Niektóre pojęcia, mimo iż występują w źródłowych charakterystykach danych lub w tekstach źródłowych (takich jak np. ustawy), nie są w ogóle definiowane - zaznaczamy to zarówno w definicjach, jak i  w komentarzach do całego pola znaczeniowego danego pojęcia, oraz - szerzej  - omawiamy to w uwagach metodologicznych do danach  zawartych w Pełnych opisach wskaźników. (Każda definicja jest opatrzona inicjałami  w nawiasach oznaczającymi osobę, która stworzyła bądź wprowadziła dane hasło - jest to oznaczenie wyłącznie na potrzeby zespołu OŻK).

Słowniki (nie wszystkie - por. niżej)  mogą być traktowane jako odrębne zasoby autoryzowanej przez OŻK wiedzy, ale ich podstawową funkcją jest dostarczanie zdefiniowanych pojęć, koniecznych do tego by rozumieć sens i ograniczenia danych o kulturze prezentowanych na mapach, wykresach i w tabelach.

Słowniki GUS i słownik terminów prawnych nie są przez nas uważane za w całości poprawne. Zwłaszcza z perspektywy nowoczesnej teorii i metodologii badań kultury niektóre pojęcia są bardzo anachroniczne.  Trzeba jednak wziąść pod uwagę, że dane w  bazie Gusowskiej, (z której tu głównie korzystamy, jeśli idzie o statystykę publiczną  czyli dane Banku Danych Lokalnych GUS) zostały zebrane i podporządkowane podanym definicjiom, wobec tego przypisywanie im innych znaczeń oraz budowanie wykraczających poza nie interpretacji jest - po prostu - błędne.

To samo dotyczy prawa: definicje zaczerpnięte z przepisów prawnych są często niezadawalające lecz wskazują obowiązującą wykładnię. W  wypadku obu słowników zmuszeni byliśmy niekiedy dokonywać rekonstrukcji definicji, np.: gdy cytowane źródło mówiło o danym pojęciu w kilku różnych miejscach lub gdy elementy definicji pojawiały się w kilku źródłach. Kolejną wadą tych zasobów jest, iż są one niekompletne, pojęcia i nazwy nie zawsze w ogóle są definiowane.

W wypadku słowników  terminów encyklopedycznych i Wikipedii mieliśmy większą swobodę: mogliśmy wybierać tylko te pojęcia i nazwy, które - wg nas - rzetelnie opisują współczesną kulturę, co - z kolei - spowodowało jednak, iż te słowniki nie są kompletne.

Słowniki terminów teorii i metodologii kultury oraz słownik terminów przyjętych przez zespół  konstruowaliśmy zgodnie z przyjętą podstawą teoretyczną lub po to by pokazać rozmaitość stanowisk teoretycznych w danej kwestii, a zarazem by - traktując je jako argumenty - przekonywać Użytkownika do przyjętej tutaj koncepcji kultury.

Słownik terminów inspirujących: zdecydowaliśmy się go tutaj zamieścić, mimo iż treści w nim zawarte niekoniecznie posiadają walory naukowe czy też spełniają logiczne kryteria dobrej definicji (tych zresztą nie spełnia wiele definicji przyjmowanych w humanistyce i naukach społecznych, ale też przez GUS czy w prawie dotyczącym kultury). Ten słownik  ma za zadanie otwierać wyobraźnię, pokazywać nietrywialne strony rzeczywistości kulturalnej, a także  pokazać, iż wiedzą można się bawić!

 Dla wygody PT Użytkowników proponujemy następującą konwencję posługiwania się słownikami w opisach danych:

- jeżeli wskaźnik jest zbudowany z  danych GUS to jako pierwsze definicje  nazw  danych na mapie, w tabeli lub na wykresie należy  obejrzeć definicje Gusowskie, następnie  encyklopedyczne, prawne i kolejne;

- jeżeli wskaźniki opierają się na danych pochodzących z BIP lub z programów  Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (baza SZPON) czy też danych ze stron internetowych JST, to jako pierwsze należy uwzględnić definicje prawne, następnie encyklopedyczne, następnie naukowe i na końcu  - Gusowskie;

-  w wypadku baz "miękkich" (np. opartych na analizach pola semantycznego, które dopiero budujemy), służących ewaluacji wydarzeń  lub atmosfery kulturalnej jako pierwsze będą pojawiały się definicje teoretyczne i metodologiczne, jako następne zaś encyklopedyczne itd.

OŻK wykorzystuje następujące słowniki:

1) słownik kultury GUS - zestawiony zarówno z pojęć i definicji figurujących na stronach  internetowych GUS, jak i w wydawnictwach papierowych; póki co jest tu wiele definicji zadziwiających, figlarnych i/lub kuriozalnych, ale - nolens volens - por. wyjaśnienia wyżej - musimy się nim posługiwać w takiej postaci, w jakiej GUS go tworzy; ponieważ od pewnego czasu GUS zmienia  swoje definicje zdecydowaliśmy się zapisywać te zmiany przy pomocy odnośnika: "stan na dzień xyz";

2) słownik terminów encyklopedycznych - zestawiony z pojęć, definicji i fragmentów opisów z tzw. Wielkich Encyklopedii PWN oraz encyklopedii, leksykonów i słowników tematycznych kultury (np. takich jak: Wielka Encyklopedia Muzyki, Słowniki Terminów Plastycznych, Encyklopedia Socjologii itp....);

3) słownik terminów Wikipedii - zestawiony z polskiej (docelowo również z obcojęzycznych wersji) Wikipedii;  jak wskazano wyżej - uwzględniamy tu tylko te hasła, które są - naszym zdaniem - dobrze opracowane;

4)  słownik terminów prawnych - zestawiony z rozmaitych źródeł poznania prawa  (zarówno papierowych, jak i  internetowych); tu także  mamy zamiar dokumentować zmiany przy pomocy odnośnika: "stan na xyz"; słownik ten uzupełniliśmy  opisem wyjaśniającym czy są, z punktu widzenia prawa, poszczególne źródła prawne (informacje te są dostępne w zakładce Prawo kultury);

5) słownik terminów teorii i metodologii kultury - zestawiony jest z pojęć i definicji zawartych w literaturze fachowej (socjologia, psychologia i antropologia, ekonomia kultury, szczegółowe teorie dziedzin kultury np. : teatrologia, filmoznawstwo, teoria literatury, teoria muzyki, itd.);

6) słownik terminów przyjętych przez zespół OŻK-  rozwija się w zgodzie z wypracowywaną przez zespół OŻK, w ramach antropologii współczesności, teorią kultury; tu głównym problemem jest uściślanie  i dopracowywanie poszczególnych haseł w miarę wypracowywania ich sensów; zespół liczy na twórczą i krytyczną refleksję PT Użytkowników w stosunku do przedstawionych w tym słowniku propozycji;

7) słownik terminów inspirujących - de facto jest słownikiem "uskrzydlających" cytatów z różnych dziedzin; jest to swoisty "klucz do wyobraźni" oraz - zarazem  silva rerum OŻK. Warto pamiętać, że w tym słowniku mogą się znaleźć również definicje, których  nie popieramy - mówiąc najłagodniej, ale  zamieszczamy je po to by je komentować i - poprzez krytykę - pokazywać lepiej sensy zgodne z przyjętą przez nas teorią kultury.

8) do każdego zbioru haseł (definicji) przygotowujemy komentarz ułatwiający PT Użytkownikom interpretację tego zbioru i/lub wybór najlepszej albo najbardziej pasującej do  Ich potrzeb definicji. (BF)