29 października 1924 r. urodził się Zbigniew Herbert

Data publikacji: 29.10.2018
Średni czas czytania 3 minuty
drukuj

29 października 1924 roku urodził się we Lwowie Zbigniew Herbert, jeden z najwybitniejszych poetów polskich, eseista, dramatopisarz, autor cyklu o Panu Cogito – intelektualiście, racjonaliście mierzącym się z dziedzictwem przeszłości i pojałtańską Europą.

O skali i randze dzieła Herberta świadczy choćby to, że od 1960 roku znajdował się na liście kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Jego twórczość, obfitująca w mitologiczne postaci, osadzona w dziedzictwie antyku i renesansu, zarówno w sztukach plastycznych, jak i literaturze – była i jest remedium na przemijalność kolejnych artystycznych mód, a także manifestem „potęgi smaku”.

Herbert w listach – (auto)portret wieloraki wkrótce w księgarniach NCK! →

Idylliczne dzieciństwo poety, którego ojciec był legionistą, obrońcą Lwowa, dyrektorem banku, przerwał wybuch II wojny światowej. Po wojnie studiował prawo, a potem filozofię w Toruniu, gdzie jego mistrzem stał się Henryk Elzenberg. Publikując na łamach prasy, także pod pseudonimem, nie angażował się w oficjalny nurt życia kulturalnego w czasie socrealizmu. Pracował jako geometra w spółdzielni inwalidzkiej, dorabiał jako dawca krwi.

Tomem poezji „Struna światła” debiutował po śmierci Stalina w 1956 r. Korzystając z politycznej odwilży, w 1958 r. wyjechał do Francji i Włoch, co zaowocowało tomem esejów „Barbarzyńca w ogrodzie” (1962). Podróże, przerywane powrotami do kraju, stały się sposobem na piekło PRL. Kolejne – jak ta do Grecji – zawdzięczał prestiżowym nagrodom m.in. Kościelskich (1964) i Lenaua (1965).

Duchowym i ideowym manifestem Herberta stał się tom „Pan Cogito” z 1974 r. Do postaci bohatera i alter ego powracał wielokrotnie. Przesłaniem dla wielu Polaków stała się fraza „Bądź wierny. Idź”. Poeta protestował m.in. przeciw cenzurze i wpisom do konstytucji przewodniej roli PZPR oraz sojuszu z ZSSR. Po powstaniu „Solidarności” ponownie powrócił do kraju, działając w drugoobiegowym „Zapisie”.

Czas stanu wojennego zapisał w „Raporcie z miasta oblężonego”. Godził się ze światem i dawnymi przyjaciółmi tomem „Epilog burzy”. Zmarł 28 lipca 1998 r.

Rok 2018 Sejm RP ogłosił Rokiem Herberta. NCK wyda z tej okazji książkę Herbert w listach – (auto)portret wieloraki pod redakcją dra hab. Tomasza Korpysza i prof. dra hab. Wojciecha Kudyby, pokazującą poetę z mniej znanej, prywatnej perspektywy.