Warsztaty online

Warsztaty będą okazją, by dowiedzieć się jak projektować leśne wyprawy dla dzieci. Od czego zacząć leśną przygodę z najmłodszymi? Jak oswoić dziką przyrodę, zaspokajać dziecięcą ciekawość i zgłębiać tajniki natury jednocześnie nie wyrządzając jej krzywdy? Porozmawiamy o walorach swobodnej zabawy, ale równocześnie znajdzie się też kilka sprawdzonych propozycji na aktywności w terenie.
 

Prowadząca:

Anna Warzyńska – edukatorka przyrody i przewodnik beskidzki. W Fundacji Dzieci w Naturę – współautorka spacerowników dla dużych i małych po dzikiej Przyrodzie Warszawy i Krakowa, prowadzi przyrodnicze spacery edukacyjne dla dzieci ze szkół i przedszkoli oraz weekendowe mikrowyprawy po miejskiej dziczy. Pomysłodawczyni leśnych półkolonii w mieście. Miłość do przyrody drzemie w niej od najmłodszych lat, kiedy jeździła w góry, czy pod namiot z rodzicami lub w harcerstwie. Prywatnie mama dwójki dzikich dzieciaków, z którymi wzajemnie zaraża się ciekawością natury. Uwielbia chwytać chwile w przyrodzie robiąc zdjęcia. 

Warsztat wprowadzający do antropologicznej interpretacji krajobrazu. Jego formą będzie moderowany spacer krytyczny wsparty wprowadzeniem do badania kontekstu miejsca metodami etnograficznymi. Warsztat umożliwi poznanie różnych działań eksplorujących znaczenia wpisane w krajobraz. Uczestnicy i uczestniczki otrzymają materiał podsumowujący.  

Uczestniczący w warsztatach dowiedzą się w jaki sposób metody etnograficzne są przydatne w tworzeniu interpretacji miejsca i jak można z nich czerpać w procesie poznawania żyjącego krajobrazu. 

Warsztaty złożone są z trzech części. Pierwsza wprowadza do antropologicznej interpretacji krajobrazu (wykład, metoda pytań otwartych), druga prezentuje wybrane elementy pracy etnograficznej (forma spaceru krytycznego), trzecia łączy doświadczenia uczestników z wcześniej wprowadzonymi elementami (konwersatorium/ moderowana dyskusja). 

Prowadząca:

Magdalena Zych – antropolożka kultury, kuratorka, kustoszka Muzeum Etnograficznego w Krakowie, gdzie od 2009 koordynuje projekty badawcze i kreuje sytuacje współpracy naukowo-artystycznej. Dotychczas pracowała m. in. z krajobrazem miejskiej zieleni, współczesnych rytuałów, pamięci o spornym dziedzictwie. Współautorka wystaw i publikacji. Publikuje m. in. w kwartalniku „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni” oraz w „Kontekstach”. 

 

Celem warsztatu jest głęboka refleksja uczestników nad projektami, które realizują w odniesieniu do ekologii. Warsztat będzie okazją do autoaudytu wydarzeń, przyjrzenia się ich emisyjności i zaproponowania nowych, ekologicznych rozwiązań. Na warsztacie uczestnicy dowiedzą się jak pogłębiać swoją wiedzę i świadomość ekologiczną.  

Prowadząca:

Joanna Tabaka – specjalizuje się w przełamywaniu barier w dostępie do kultury poprzez edukację pracowników instytucji kultury i przedstawicieli samorządów. 

Przeprowadziła ponad 100 warsztatów, webinarów i spotkań z zakresu promocji kultury, rozwoju publiczności i działań proekologicznych dla instytucji kultury w całej Polsce. Jako ekspertka była zapraszana do udziału w ogólnopolskich konferencjach i publikacjach. Dwukrotnie uzyskała stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

Prowadzi dwa blogi na Facebooku: „Widok na Widownię” (od 2015 r.) i „Zielona Instytucja Kultury” (od 2020 r.). Jest autorką publikacji „Kultura naturze, z Syrenką w tle”, o dobrych praktykach proekologicznych w warszawskich instytucjach kultury. 

Mieszkańcy dzielnicy Stare Miasto odczuwali brak wspólnej przestrzeni oraz brak terenów zieleni w otaczającej ich przestrzeni. Jedyny dostępny publiczny plac był dzikim parkingiem i zajmowany był stale przez samochody. W tym samym czasie zrodził się pomysł stworzenia parku kieszonkowego, czyli pierwszej w Polsce Zielonej Sali Wykładowej. 

Zielona Sala Wykładowa jest przestrzenią multifunkcjonalną, która zawiera w sobie wiele wewnętrznych funkcji, m.in. funkcję wystawienniczą, miejsce do prowadzenia wykładów, ścianę projekcyjną, miejsce do prowadzenia wykładów oraz „galerię jednej rzeźby”. Kluczowym celem projektu było ukazanie ludziom, że tereny zielone to obszary funkcjonalne, park kieszonkowy, w którym można się zrelaksować jest jednocześnie miejscem, w którym można organizować warsztaty,czy też wystawiać i podziwiać sztukę. Projekt stanowi istotny wkład w lubelską społeczność, dając ludziom możliwość wzbogacenia się na wielu płaszczyznach.  

Zielona Sala Wykładowa powstała wraz z zakończonym programem edukacyjnym. Projekt jest dostosowany do obszaru, tak aby animatorzy kultury mogli podejmować różnego rodzaju działania jednorazowe oraz cykliczne, np. spotkania miasta i dzielnic, warsztaty, wystawy rzeźb, grupy dyskusyjne, pikniki, a także coroczne wydarzenia organizowane przez instytucje miejskie i kulturalne (np. Noc Kultury, Miasto Poezji, Carnaval Sztukmistrzów lub imprezy okolicznościowe). 

Webinarium będzie prezentacją idei zielonej sali wykładowej i instrukcją do stworzenia jej we współpracy z różnymi podmiotami (np. urząd miasta, wydział zieleni, architekci krajobrazu, animatorzy kultury). 

Prowadzący: 

Wojciech Januszczyk – architekt krajobrazu, pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Architektury Krajobrazu KUL, współwłaściciel pracowni projektowej Garden Concept Architekci Krajobrazu, Inspektor Nadzoru Terenów Zieleni i biegły sądowy. Pełnił funkcję prezesa ogólnopolskiego Stowarzyszenia Architektury Krajobrazu, z ramienia której w 2008 roku podpisał przystąpienie Polski do Ogólnoświatowej Federacji Architektury Krajobrazu (IFLA). Wraz z zespołem Garden Concept zdobył szereg nagród w konkursach dotyczących przestrzeni publicznych i komercyjnych. Twórca ''Ogrodu Snu'' zrealizowanego w ramach wystawy Zieleń to Życie wspierającego działania Fundacji Ewy Błaszczyk ''AKOGO?''. Uczestnik Festiwalu Ogrodów w Bolestraszycach, gdzie tworzy autorskie realizacje ogrodów pod cyklicznym tytułem ''Protest Garden'' zwracające uwagę społeczną na współczesne problemy związane z przestrzenią i krajobrazem kraju. W swoich działaniach komercyjnych kieruje się autorską ideą ''Ogród to też dom'' wskazującą na funkcjonalny charakter przestrzeni przy domach jednorodzinnych. Dyrektor artystyczny IN GARDEN - Festiwalu Sztuki Ogrodów i Przestrzeni Publicznej. 

Dziedzictwo kulturowe z perspektywy wsi i miasteczka wydaje się sprawiać mnóstwo kłopotów. Bo co ciekawego można o nim opowiedzieć, gdy historia przez duże H toczyła się gdzieś obok, a w okolicy nie ma zabytków, na tle których dobrze się sfotografować? Podobne narzekania często można usłyszeć w małych miejscowościach, dlatego interpretacja dziedzictwa takich miejsc to przede wszystkim sposób na to, by docenili je miejscowi. Ale najpierw odkryli i zrozumieli, a w rezultacie zaangażowali się na jego rzecz. W trakcie warsztatu będziemy odczytywać znaki ukryte w krajobrazie kulturowym, podzielimy się doświadczeniami ze spotkań z Polską lokalną, jej mieszkańcami oraz dziedzictwem, które staramy się odmieniać przez wszystkie przypadki.

Metoda:

Warsztat zapozna uczestników z metodą interpretacji dziedzictwa – procesem komunikacji, zaplanowanym by ujawniać znaczenia i związki dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego dzięki wykorzystaniu zachowanych obiektów, artefaktów, krajobrazu i przestrzeni.

Kluczowa będzie interakcja z uczestnikami, ich aktywna postawa oraz bezpośredni kontakt z dziedzictwem. Uczestnicy wykonają szereg ćwiczeń z pogranicza takich dziedzin jak edukacja, dziennikarstwo, marketing, turystyka i rekreacja, planowanie i projektowanie

 

Prowadzące:

Katarzyna Zarzycka – historyczka sztuki, animatorka kultury. Autorka wielu wydawnictw i materiałów upowszechniających dziedzictwo kulturowe, w tym szeregu publikacji dla dzieci oraz projektów i programów edukacyjno-kulturalnych. Kuratorka kilku wystaw nagrodzonych w kolejnych edycjach konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla.

Barbara Łepkowska – historyczka sztuki, absolwentka edukacji artystycznej ASP w Krakowie, fotografka, graficzka, animatorka kultury. Od wielu lat współpracuje z Sekcją Edukacji Muzeum Narodowego w Krakowie. Współorganizatorka i autorka projektów i materiałów edukacyjnych, opracowań graficznych książek i publikacji internetowych.

Prowadzimy Fundację Plenerownia (www.plenerownia.pl). Przez wiele lat organizowałyśmy w całej Polsce projekt „Sztuka na kółkach”, co pozwoliło nam „od podszewki” poznać oblicza lokalnych krajobrazów i skomplikowane relacje mieszkańcy – dziedzictwo kulturowe. Projekt został wyróżniony m. in. przez jury konkursu Europa Nostra, a nam przyznano za jego realizację odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Świat zmienia się błyskawicznie, potrzebujemy umiejętności nauki, by się w nim na bieżąco odnajdywać: obserwacji, doświadczania, krytycznego myślenia, refleksji, zadawania pytań, poszukiwania. Wiemy, że aby doświadczać życia wypełnionego nauką, ludzie potrzebują rozwinąć umiejętność bycia obecnym. Polega ona na zaprzyjaźnieniu się z własnymi wewnętrznymi doświadczeniami i zaufaniu im, przyswojeniu sobie umiejętności nawigowania po wewnętrznym krajobrazie umysłu i ciała oraz w zewnętrznym środowisku nauki we współpracy z innymi ludźmi. W nawigowaniu wspierają nas empatia dla siebie, kontakt ze zmysłami, współczucie, życzliwość dla innych, uważność. Są to predyspozycje umysłu człowieka, których trenowanie nie tylko czyni je katalizatorami uczenia się, ale również rozpalają ciekawość świata i życia. 

„Praktyka życzliwej obecności…” to, oparty na tradycji non-violence (m.in. Porozumienia bez przemocy, praktyk współczucia Thoma Bonda), praktykach uważności i doświadczeniu wielozmysłowym, mini-trening tworzenia relacji ze sobą i ze światem zamiast reakcji na to, co nas spotyka. 

Warsztaty zostały zaprojektowana jako 3h spotkanie, w trakcie którego uczestniczki i uczestnicy będą praktykować komunikację w tradycji non-violence oraz ćwiczenia z obszaru mindfulness, wspierające w empatycznym kontakcie. Proponowane ćwiczenia są zanurzone w wielozmysłowym doświadczaniu świata i wychodzą poza werbalne i wzrokocentryczne postrzeganie. Uczestniczki i uczestnicy otrzymają także podstawy teoretyczne dotyczące proponowanych ćwiczeń oraz wiedzę, jak konkretne ćwiczenia można transferować do codziennych doświadczeń zawodowych i osobistych: rozumienia własnych wewnętrznych doświadczeń, samoakceptacji, radzenia sobie z silnymi emocjami, ugruntowania w uważnej koncentracji. 

Być może życzliwa obecność jako podstawa dla naszego poznania, nauki i rozwoju pomoże nam wyjść z lęku o stan przyszłości i zadbać o wspólny dobrostan. 

Start: ARTzona  

17 września godz. 12.30  

Prowadząca: 

Weronika Idzikowska (MIK) – animatorka kultury, edukatorka praw obywatelskich, trenerka. Na co dzień zajmuje się holistyczną edukacją dzieci i dorosłych, pracą z bezradnością i sprawczością tych, którzy pracują bezpośrednio z innymi ludźmi, ekologią zasobów i przywództwa, praktyką uważności i współczucia z naciskiem na MBSR (redukacja stresu przez medytację uważności). Jest autorką podręczników z zakresu edukacji kulturowej i pracy z dziedzictwem. Na stałe zakotwiczona w Małopolskim Instytucie Kultury w Krakowie. Praktykuje obecność opartą o umiar i ciszę. 

Parki kulturowe, oprócz waloru ochrony zabytków, stanowią ciekawe i stosunkowo rzadko używane przez samorządy narzędzie, ustanawiane dla ochrony krajobrazu kulturowego. Temu celowi służą ograniczenia i zakazy, wprowadzane w uchwałach tworzących park kulturowy.  

Sama procedura utworzenia parku kulturowego, choć skomplikowana i wieloetapowa, umożliwia wykrystalizowanie się przepisów, które mają również charakter kreujący przyszłość danego obszaru. Ustanowienie parku kulturowego to zadanie nie tylko interesariuszy instytucjonalnych, ale również proces umożlwiające uczestniczenie w nim podmiotów spoza sektora usług publicznych, w tym także obywateli, w ramach szeroko rozumianych konsultacji społecznych. Dobre przepisy, które są następstwem wszystkich etapów tworzenia parku kulturowego to takie, które nie tylko poprawiają jakość przestrzeni publicznej, ale również jakość życia mieszkańców –  eliminując chaos reklamowy, występowanie niepożądanych działalności usługowych czy penetrowanie przestrzeni publicznej przez emisję dźwięku czy światła. W czasie warsztatów uczestnicy zapoznają się nie tylko z metodą tworzenia parków kulturowych ale również uzyskają informację o tym jak wgląda w praktyce funkcjonowanie przepisów i czy warto tworzyć parki kulturowe. 

Wykład zapozna uczestników z ideą tworzenia parków kulturowych. Omówiony zostanie również cały proces jego powstania oraz doświadczenia zebrane na przykładzie krakowskich parków kulturowych, ze szczególnym naciskiem na Park Kulturowy Nowa Huta.  

Uczestnicy zostaną zapoznani z przyjętą w Krakowie metodologią tworzenia parków kulturowych oraz doświadczeniami praktyka, uczestniczącego w tworzeniu oraz wykonywaniu przepisów uchwał o parkach kulturowych. Następnie będą mogli zastanowić się wspólnie nad potrzebą tworzenia takich form ochrony zabytków w swoich miejscowościach  

Prowadzący: 

Wacław Mikrut – przede wszystkim prawnik. Od ponad czterech lat pracownik Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa, odpowiedzialny m.in. za tworzenie parków kulturowych. Wcześniej wieloletni pracownik administracji zespolonej. Poza pracą w Urzędzie Miasta Krakowa wykonuje zawód radcy prawnego, współpracując jako Of counsel z kancelarią specjalizującą się w tematyce szeroko rozumianego prawa budowlanego.  

Warsztaty przybliżą źródła metodyki interpretacji dziedzictwa, która stosowana była początkowo w odniesieniu do przyrody i rozszerzyła swój zakres o dziedzictwo kulturowe. Uczestnicy poznają podstawowe zasady i narzędzia pracy interpretatorskiej (np. nawiązywanie do uniwersaliów, czy stosowanie tzw. kluczy dostępu, które ułatwiają nawiązanie kontaktu z dziedzictwem). Uczestnicy będą mogli zastosować w działaniu wybrane narzędzia.  

Interpretować, w dużym skrócie, to nie tylko opowiadać historie, ale również angażować odbiorców do interakcji i własnej refleksji. Dlatego warsztaty prowadzone będą w interaktywnej, ćwiczebnej i dialogicznej formie. 

Prowadzący: 

dr Sebastian Wacięga (MIK) - interpretator i trener przy European Association for Heritage Interpretation, współpracownik muzeów w ramach programu Dynamika Ekspozycji w Małopolskim Instytucie Kultury, współtwórca gier edukacyjnych inspirowanych dziedzictwem i współpracownik instytucji kultury w zakresie zespołowego planowania strategicznego.  

Warsztaty mają na celu pokazanie, jak zapisać historię danego miejsca i przestrzeni, uchwycić to, co materialne i niematerialne. Metodą na to może być archiwistyka społeczna.  

Szereg praktyk takich jak: zbieranie starych zdjęć, opowieści, nagrań, wspomnień, stanowiących zapis pamięci o miejscach i społecznościach je tworzących, to właśnie archiwistyka społeczna. Dzięki niej możemy odkrywać historię będącą poza tzw. ,,głównym nurtem" - oddolną i jednostkową.  

Uczestnicy warsztatów dowiedza się, w jaki sposób prowadzić takie działania, jak sprawić, żeby angażowały otoczenie i stawały się budulcem danej społeczności. 

Prowadzące: 

Małgorzata Pankowska-Dowgiało – historyczka, archiwistka, kierowniczka Działu Rozwoju Kompetencji Archiwistów Społecznych w Centrum Archiwistyki Społecznej. Wcześniej pracowała w Fundacji Ośrodka KARTA, gdzie m.in. kierowała Archiwum Fotografii, prowadziła projekty z zakresu opracowania, udostępniania i popularyzacji zbiorów archiwalnych. Lubi literaturę faktu i teatr.   

 

Adriana Kapała – historyczka, archiwistka, działaczka społeczna. Koordynatorka edukacji i szkoleń w Centrum Archiwistyki Społecznej. Poprzednio związana z Fundacją Ośrodka KARTA, gdzie koordynowała projekty dokumentacyjne w nurcie historii mówionej.  
Na co dzień zakochana w starych filmach, poezji i nagrywaniu relacji świadków historii.  

W ramach warsztatów uczestnicy zostaną zapoznani ze specyfiką i możliwościami ogrodnictwa partycypującego, które pozwala na oddolną integrację społeczności na poziomie lokalnym w warunkach miejskich w oparciu o idee edible landscaping, czyli jadalnego krajobrazu. Ogrodnictwo, a zwłaszcza ogrodnictwo partycypujące, okazuje się bowiem jedną z tych płaszczyzn, które, będąc otwartą dla i na każdego, szczególnie mocno wiążą ludzi współtworzących jakiś projekt. Stąd uczestnicy warsztatów stworzą wspólnie w oparciu o idee edible landscapingu niewielką instalację ogrodniczą. Zostaną w ten sposób zaznajomieni nie tylko z teoretycznymi podstawami ogrodnictwa partycypującego, lecz także sami poznają jego uwarunkowania. Dodatkowo uczestnicy zostaną zapoznani z aktywnościami okołoogrodniczymi, m.in. narzędziami internetowymi usprawniającymi komunikację podczas prac nad wspólnym zadaniem. Wszystkie treści poruszane podczas warsztatów zostaną bogato zilustrowane przykładami zaczerpniętymi z autorskiego projektu #Krowodrza111.

Podczas warsztatu uczestnicy zdobędą wiedzę:

— Co to jest jadalny krajobraz, edible landscaping?

— Jakie rośliny jadalne można wykorzystać w budowaniu jadalnego krajobrazu, w zależności od stanowiska (cień vs. słońce) oraz miejsca nasadzeń (piramidy tyczne, donice, skwery)?

— Jakie rośliny użytkowe łączyć ze sobą, a jakich połączeń lepiej unikać?

— Czym jest „partyzantka roślinna” i jak ją można ją wykorzystać do działań aktywizujących społeczność lokalną? Jakie rośliny nadają się do niej najlepiej?

— Jak przygotować krok po kroku event w oparciu o jadalny krajobraz? — Jak umiejętnie zastosować synergię sztuki i ogrodnictwa do aktywizacji mieszkańców i międzygeneracyjnej współpracy? (Praca na przykładach).

Co będziemy robić:

— Opracujemy plan festiwalu Zjedz Nową Hutę. (Know-how: wykorzystanie socialmediów, gromadzenie funduszy, docieranie do mieszkańców i ich aktywizacja, pomysł na eventy towarzyszące, sposoby pozyskiwania miejsc pod nasadzenia w przestrzeni miejskiej).

— Wyprodukujemy bomby nasienne.

— Stworzymy miniinstalację z roślin jadalnych.

Prowadzący:

Łukasz Szydłak – założyciel sąsiedzkiego ogrodu Zielony Blok (www.zielonyblok.pl); współorganizator projektu #Krowodrza111, upamiętniającego tradycje ogrodnicze Dzielnicy V Krakowa; założyciel grupy Ogrodnicza Krowodrza, skupiającej lokalnych miejskich ogrodników. W swoich działaniach sięga po ogrodniczą partyzantkę, mobilne ogrody społeczne i instalacje ogrodnicze. Łączy uprawy ogrodnicze ze sztuką jako spoiwem dla lokalnej społeczności.