PRZYSŁÓWEK
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
Jest nieodmienny i samodzielny. Lubi przebywać w towarzystwie czasownika - wchodzi z nim w związek przynależności, stając się okolicznikiem, czasami łączy się także z przymiotnikami lub innymi przysłówkami, a nawet z rzeczownikami – wtedy jednak staje się przydawką. PRZYSŁÓWEK może się stopniować, ale o tym, czy sensownie podda się temu zabiegowi, decyduje jego znaczenie: jeśli jest PRZYSŁÓWKIEM jakościowym, będzie się stopniować (np. ciekawie – ciekawiej – najciekawiej), jeśli jest PRZYSŁÓWKIEM okolicznościowym, nie ulegnie przekształceniom (bo niby jak? boso – „bosiej” – „najbosiej”?). Przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym – tak samo jak przymiotniki w tych stopniach – nigdy nie połączą się z cząstką NIE (piszemy: nie lepiej, nie gorzej, nie najnudniej i nie najefektowniej). O tym zaś, czy PRZYSŁÓWEK w stopniu równym przyciągnie do siebie cząstkę NIE czy ją odepchnie, decyduje jego pochodzenie: jak ma dobre, odprzymiotnikowe pochodzenie, to podobnie jak przymiotnik połączy się z cząstką NIE (niełatwo, nienagannie, niegrzecznie i niegrzesznie), a jak ma „złe” pochodzenie, czyli nie pochodzi od żadnego przymiotnika, to odpycha od siebie NIE na odległość całej spacji (nie wczoraj, nie dzisiaj i nie jutro, nie nocami i nie czasami, nie chyłkiem i nie po omacku)...
Źródło: [SO PWN; SJP PWN; USJP; NSPP; WSPP; Baza CKS]