Moda

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 4(79)/2013
Moda

„Pytanie o modę nie jest modne wśród intelektualistów” – pisał Gilles Lipovetsky w wydanej prawie dwadzieścia lat temu książce The Empire of Fashion. Dressing Modern Democracy. Od tamtego czasu wiele się zmieniło, w kulturoznawstwie i naukach społecznych daje się obecnie zauważyć wzmożone zainteresowanie modą i ubiorem. Świadczyć może o tym stale rosnąca liczba publikacji akademickich, a także nowych tytułów czasopism naukowych poświęconych temu zagadnieniu. Zmieniło się i to, że obecna refleksja rozwija się na przecięciu bardzo różnych dyscyplin, przede wszystkim socjologii i antropologii, ale również kultury wizualnej, historii idei czy teorii gender, uzupełniając tym samym dotychczasowe badania prowadzone z perspektywy historycznej czy kostiumologicznej. Wraz z rozwojem kulturowych studiów nad modą (z ang. fashion studies) temat ubioru nie tylko zaczął być traktowany wieloaspektowo, ale też doczekał się w takim właśnie ujęciu akademickiej legitymizacji. Można sądzić, że ta zmiana spojrzenia związana jest ze wzrastającym znaczeniem mody w demokratycznych społeczeństwach, a także z dynamiką rynków kapitalistycznych, napędzanych przez zmienne, coraz mniej czytelne i często sprzeczne ze sobą trendy. Dobrym przykładem oddającym te przemiany jest hipster jako postać, którą określa przede wszystkim sposób uczestnictwa w modzie oraz stosunek do mody. Jak pisze Artur Szarecki w zamieszczonym w tym numerze tekście Antynomie późnego kapitalizmu, pojawienie się tej figury w społeczeństwach zachodnich stanowi wyzwanie dla samego rozumienia nowoczesności i modernizmu oraz „opozycji takich, jak konformizm i indywidualizm, publiczne i prywatne, sztuczność i autentyczność” (ze wstępu Justyny Jaworskiej i Agaty Zborowskiej).

Table of contents

Moda. Historia, teoria, praktyki

"Krawiec" i Operetka - Małgorzata Szpakowska
Antynomie późnego kapitalizmu, czyli po co hipsterowi moda? - Artur Szarecki
Luksus w czasie kryzysu - Alicja Raciniewska
Zombie Boy: moda a ciało modela - Weronika Pérez Borjas
Ciało za kratami. Uniform więźnia Guantanamo jako współczesny kostium opresji - Karolina Sulej
Dekonstrukcyjne praktyki projektantów mody - Agata Zborowska
O kłopotliwych konsekwencjach soluszu mody i architektury - Wojtek Moćko
Człowiek jako zwierzę projektujące. - Karolina Sulej, Susan Yelavich
Między modą a habitusem. Mieszkania polskiej inteligencji z lat 60. w magazynie „Ty i Ja” - Justyna Jaworska
Moda okresu transformacji w magazynie „Twój Styl”: konstruowanie klasy średniej - Anna Konieczyńska
Kobiecy kostium i męskie przebranie w feministycznym pisarstwie historycznym Jadwigi Żylińskiej - Lucyna Marzec
Hedonizm, purytanizm i fashion studies - Tomasz Majewski

Z warsztatów kulturoznawców

Aparat - Malina Barcikowska
Wandalizm jako forma oporu wobec współczesnej sztuki ulicy - Maciej Kowalewski
Samopoznanie a świat współczesny - Szymon Wawrzyniak
Ciało w Biesach – ciało biesów. Komunikacja niewerbalna w powieści Fiodora Dostojewskiego - Urška Zabukovec
Przestrzeń kulturowa Gliwic w pisarstwie Horsta Bienka - Ilona Copik
Przyszłość branży fonograficznej – scenariusze rozwoju - Anetta Janowska
Semiotyka mody - Marek Hendrykowski

Reviews

Spojrzenie przez wirtualne okno - Anna Nacher
Naprawianie kapitalizmu - Roman Chymkowski
Filmowa garderoba - Anna Śliwińska