Settings and search
Wojny Kulturowe przeciw Polsce – nowa seria wydawnicza NCK
Seria historyczna przybliżająca kształtowanie opinii i wyobrażeń nt. Rzeczypospolitej przez państwa ościenne
Wojny Kulturowe przeciw Polsce to nowa popularnonaukowa seria historyczna Narodowego Centrum Kultury. Jest poświęcona świadomym zabiegom dyfamacyjnym przeciwko Polsce prowadzonym głównie przez Imperium Rosyjskie (następnie Związek Radziecki) i Prusy (następnie Rzeszę Niemiecką) – państwa, które dokonały rozbiorów I RP. Działania te miały służyć początkowo uzasadnieniu akcji rozbiorowej, rzekomo słusznych pretensji do polskich ziem, a następnie utrzymywaniu podziałowego status quo. Autor pierwszego tomu poświęca dużo uwagi również obrazowi Polski w innych krajach: Francji czy Anglii, gdzie popularyzowano wiedzę nt. Polski poprzez relacje z podróży, encyklopedie czy doniesienia prasowe.
Przebieg działań propagandowych był wielotorowy. Wpływano na opinię publiczną m.in. poprzez instrumentalne wykorzystywanie i nagłaśnianie wybranych wydarzeń (np. rzezi toruńskiej), akcentowanie ułomności polskiego ustroju państwowego, utrwalanie antypolskich stereotypów poprzez idee historiograficzne, traktaty naukowe czy literaturę. Deprecjonowano dokonania historyczne i kulturalne oraz podkreślano własną wyższość cywilizacyjną. Wszystko to służyło posunięciom w sferze politycznej i militarnej. Po rozbiorach kontynuowano działania wymierzone w polską tożsamość i dążono do neutralizacji polskiego przekazu kulturowego.
Książki oparte są na bogatym materiale źródłowym, część z nich zawiera ciekawy materiał ilustracyjny.
W ramach serii w 2020 roku ukazały się dwa tytuły:
„Królestwo anarchii”. W poszukiwaniu nowożytnych wyobrażeń o Rzeczypospolitej i jej mieszkańcach
Książka dr. Jacka Kordela dowodzi, że wizerunek Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII w. kształtował się nie tylko samorzutnie, będąc wypadkową trafnych spostrzeżeń i neutralnych ocen. W dużej mierze był efektem świadomych i celowych zabiegów państw postronnych. Zastrzeżenia wobec podstaw ustrojowych, szeroko komentowane zapóźnienia w sferze społecznej, gospodarczej, oświatowej i obyczajowej, a także imputowana Polakom nietolerancja religijna – stanowiły oręż w walce dyplomatycznej i politycznej.
Autor analizuje obraz Polski i Polaków popularyzowany w piśmiennictwie oświeceniowych luminarzy (Leibniza, Monteskiusza, Woltera) oraz inne osiemnastowieczne źródła: styryjską tablicę narodów, materiały propagandowe na temat rzezi toruńskiej czy relacje z podróży. Dowodzi, jak osobiste ambicje i często mylne, niezweryfikowane wyobrażenia autorów znajdowały odzwierciedlenie na kartach ich utworów.
Długi kulturkampf. Pruskie i niemieckie wojny kulturowe przeciw Polsce w latach 1975-1918
Poświęcona okresowi zaborów książka prof. Grzegorza Kucharczyka przybliża te działania państwa pruskiego, których celem było zneutralizowanie polskiego przekazu kulturowego i utrwalenie wizerunku Rzeczpospolitej jako kraju bez historii, społecznie i gospodarczo zapóźnionego. Jej podział przedstawiano jako dziejową konieczność, zaś trwałe wcielenie do Prus, a następnie Rzeszy Niemieckiej – jako szansę na rozwój cywilizacyjny.
W długim dziewiętnastym stuleciu elity niemieckie rozwijały idee uzasadniające konieczność „pracy kulturowej” na Wschodzie. Grunt dla nich stanowiły wyobrażenie o pruskiej wyższości, mit kulturtregerstwa oraz głęboko już zakorzenione antypolskie stereotypy. Narracja o Polakach (czy szerzej: Słowianach) jako tych, których trzeba stale wychowywać, przewija się w niemieckim dyskursie politycznym oraz w literaturze i z czasem ewoluuje – w okresie Wielkiej Wojny przybierając już ton wyraźnie protekcjonalny, czy wręcz agresywny.
Więcej ciekawych publikacji znajdziecie w naszych księgarniach stacjonarnych oraz na sklep.nck.pl.
