Settings and search
Stan i zróżnicowanie kultury wsi i małych miast w Polsce
Czy istotnie mamy do czynienia z „kresem kultury chłopskiej” i co to w rzeczywistości XXI stulecia oznacza?Czy prawdą jest powszechnie stawiana teza o marginalizacji, zapóźnieniu i wykluczeniu tej części polskiej populacji z głównego nurtu przemian także w dziedzinie kultury symbolicznej? Czym jest zatem dzisiaj kultura wsi i małych miast i na czym zasadza się jej odrębność?
ze wstępu autorów:
Przybliżone choćby zdiagnozowanie stanu kultury na wsi polskiej w okresie PRL-u i później, podczas transformacji, obarczone jest wieloma trudnościami.
Przede wszystkim dlatego, że po roku 1989 zaprzestano systematycznego gromadzenia i opracowywania danych na temat kultury, w czym poprzednio specjalizowały się takie instytucje jak Instytut Kultury czy Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury. Po drugie, w tym samym czasie nastąpił faktyczny zanik tradycyjnie uprawianej socjologii kultury – dyscypliny nakierowanej właśnie na opis instytucjonalnej, kadrowej i finansowej kondycji kultury w Polsce oraz na ocenę poziomu uczestnictwa społeczeństwa w różnych sferach kultury. Po trzecie wreszcie, pojawiły się rozproszone inicjatywy badawcze analizujące rozwój poszczególnych społeczności lokalnych, „małych ojczyzn”, wspólnot terytorialnych, diaspor i pograniczy, w których nie operowano już pojęciem wsi ani socjologicznym pojęciem kultury.
Pojawiły się za to nowe określenia, np. dziedzictwo kulturowe, pamięć kulturowa i zaczęto badać, na ile te elementy sprzyjają budzeniu tożsamości lokalnej, podmiotowości danego środowiska i formowaniu społeczeństwa obywatelskiego.
Uwzględniająca powyższe okoliczności analiza kultury na wsi będzie zatem obejmowała trzy wymiary:
- wskazanie założeń ideologicznych składających się na obowiązujący w danym okresie model polityki kulturalnej;
- dającą się sformułować na podstawie dostępnych danych ilościowych (dotyczących przede wszystkim poziomu finansowania, instytucji i uczestnictwa) diagnozę kondycji kultury;
- refleksję nad stosowaną aparaturą pojęciową (zwłaszcza nad znamienną przemianą, jaka zaszła w socjologii kultury po roku 1989).
Badania przeprowadzone latem i jesienią 2010 roku są dopełnieniem analiz, jakie niemal analogiczny zespół przeprowadził w roku 2008 w kontekście kultury miejskiej na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ówczesne badania zostały zwieńczone raportem przedstawionym na Kongresie Kultury Polskiej w Krakowie, opublikowanym ostatecznie w formie monografii zespołowej (Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych).
Książka jest dostępna w księgarni NCK w cenie 35 zł.
