Konferencję podzieliliśmy na dwie Dyskusje panelowe oraz Warsztaty. Wykład inauguracyjny Miasto jako wytwór kultur gustu wygłosił prof. dr hab. Sławomir Gzeli z Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

Panel 1 Polityka kulturalna w przestrzeni miejskiej został poświęcony zagadnieniom kształtowania strategii kulturalnych na terenie miasta. Okazuje się, że strategie te nie muszą być koniecznie wytyczane przez władze samorządowe (które oczywiście takie strategie opracowują), ale mogą rodzić się w instytucjach kultury, które podejmują konkretne działania na rzecz kształtowania nowego wizerunku swojego otoczenia. Dobrym przykładem jest tu teren postoczniowy w Gdańsku (wystąpienie Aleksandry Szymańskiej). Dr Monika Murzyn-Kupisz z Krakowa pytała o w tym kontekście o zagospodarowywanie terenów pobudowlanych, kiedy powstaje nowy obiekt kultury. Na jakim etapie dochodzi do publiczno-prywatnego partnerstwa i na ile partnerstwo to ma korzystne zastosowanie dla rozwoju kultury w mieście. Paneliści wyrażali żal (wypowiedzi Jana Kamińskiego i Marty Żakowskiej) z powodu braku zrozumienia władz dla działań oddolnych, mających ożywić przestrzeń miejską. Podkreślali autorytarność władz w stosunku do przestrzeni miejskiej, za którą czują się one odpowiedzialne, nie dopuszczając do szerokiego dialogu społecznego w tym zakresie. 

Panel 2 Wyobraźnia miejska stawiał pytania o możliwości i granice działania w przestrzeni miejskiej. Właściwie dziś już nie wypada – jak podkreślali panel iści – mówić o kulturze w mieście jako o osobnym sektorze aktywności, ale trzeba spojrzeć na całość i spytać o kulturę, która jest wpisana w wyobraźnię miasta czy wyobrażenie o mieście. Kultura jest integralnym składnikiem rozwoju i działań miejskich (wypowiedzi prof. Mirosława Duchowskiego i Jakuba Banaszaka). Rodzi się pytanie, jakie aktywności w przestrzeni publicznej zaliczymy do sztuki, jakie mechanizmy kształtują dziś naszą kulturę wizualną i czy jest ona zjawiskiem powszechnym czy elitarnym (wypowiedź Lidii Klein).

Organizatorami konferencji Miasto – publiczne czy prywatne? O polityce kulturalnej w przestrzeni miejskiej byli: Narodowe Centrum Kultury, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Instytut Badań Przestrzeni Publicznej oraz Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej. Patroni konferencji: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Res Publika Nowa.

Relacja z warsztatów Projektowanie przestrzeni publicznej

Na zakończenie konferencji „Miasto – publiczne czy prywatne?” odbyły się warsztaty na temat projektowania przestrzeni publicznej, na przykładzie starówki miasta Elbląg. Warsztaty poprzedzone były krótką prezentacją wygłoszoną przez prof. Mirosława Duchowskiego, przybliżającą charakter elbląskiej starówki, z uwzględnieniem problemów z jakimi przestrzeń ta się boryka. Przestrzeń starego miasta w Elblągu została określona mianem „martwej”, oferującej niewiele zarówno mieszkańcom Elbląga jak i turystom.

Po części teoretycznej, organizatorki warsztatów: dr Elżbieta Anna Sekuła i Aleksandra Litorowicz z Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej, podzieliły uczestników na kilkuosobowe zespoły i wyjaśniły konkretne zadania, których głównym celem było wygenerowanie pomysłów na rewitalizację i gentryfikację starówki za pomocą symulacji konsultacji społecznych.

Każdy z grupy miał za zadanie wcielić się w rolę konkretnej osoby ze społeczności elbląskiej: seniora, urzędnika, członka organizacji pozarządowej, prywatnego inwestora i turysty. Po zapoznaniu się z wycinkiem mapy i możliwościami fizycznymi starówki, każdy miał zaprezentować swoje stanowisko i pomysły na rewitalizację przestrzeni, z zachowaniem prywatnych interesów postaci, w którą się wcielał. Po „burzy mózgów” wszystkie zespoły prezentowały na forum przebieg dyskusji i ostateczne rezultaty, jakie udało im się osiągnąć.

Pośród najczęściej pojawiających się pomysłów były różne warianty zagospodarowania przestrzeni otaczającej stare miasto w duchu sportowym i rekreacyjnym, tak by przyciągnąć jak najwięcej grup wiekowych i społecznych miasta Elbląg i aby umożliwić połączenie finansowania publicznego i prywatnego tego przedsięwzięcia. Większość uczestników była za skupieniem życia wokół rzeki i wykorzystanie jej jako centrum życia kulturalnego i społecznego.

Warsztaty, choć bardzo krótkie (ok. 2h), udanie pokazały ideę roli głosu społeczności w kształtowaniu nowo planowanych przestrzeni publicznych. Pogodzenie opinii tak różnych jak głos urzędnika, prywatnego inwestora, turysty czy seniora nie było zadaniem łatwym, ale wykonalnym, co dowiodło, że konsultacje społeczne są bardzo istotnym elementem planowania przestrzeni. Miejmy nadzieję, taka inicjatywa będzie miała coraz większe zastosowanie w rzeczywistości, a bezpośredni użytkownicy przestrzeni coraz bardziej będą liczyć się przy podejmowaniu decyzji o zagospodarowaniu otoczenia, w którym funkcjonują na co dzień.

- Justyna Wiśniewska (uczestniczka warsztatu)
 

"Miasto publiczne czy prywatne? O polityce kulturalnej w przestrzeni miejskiej" - 18.04.2013 by Obserwatorium Kultury Nck on Mixcloud

"Miasto publiczne czy prywatne?" cz. II - 18.04.2013 by Obserwatorium Kultury Nck on Mixcloud