Settings and search
SZPAKAMI KARMIONY
Mówimy o kimś, że to ktoś SZPAKAMI KARMIONY, gdy chcemy powiedzieć, że jest nadzwyczaj sprytny. SZPAK to ptak inteligentny (jak zresztą wiele innych ptaków – ale akurat szpaczą inteligencję dostrzegliśmy i doceniliśmy), a przy tym obdarzony zdolnościami mimetycznymi: potrafi naśladować nie tylko odgłosy innych zwierząt, lecz także ludzką mowę. Cecha ta była niezwykle ceniona przez człowieka: SZPAKI hodowano w domach, w klatkach, tak jak dzisiaj kanarki czy papużki faliste. Przypisywano SZPAKOM takie cechy, jak spryt, przebiegłość, ale także mądrość, zwłaszcza wynikającą z doświadczenia. Mówiono STAREGO SZPAKA NIE ZŁAPIESZ NA PLEWY, mając na myśli, że nie oszuka się doświadczonej osoby (z czasem SZPAKA z tego przysłowia wyparł jednak WRÓBEL), o kimś mądrym, doświadczonym i znającym rozmaite fortele mówiono „SZPAK z niego”, a SZPACZKOWAĆ znaczyło ‘figlować’ – bo młode, trzymane w domach SZPAKI jako bystre i żwawe ptaszęta lubiły dokazywać.
Źródło: [SFJP; SJP PWN; SJP Dor; USJP; SMiTK, 1143]