NAPOLEONKA
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
Co NAPOLEONKA ma wspólnego z NAPOLEONEM? Jak to co? Francuskość! NAPOLEONKA – w tych miejscach, w których nie jest wypełniona kremem, budyniem lub bitą śmietaną – składa się z cieniutkich blacików ciasta francuskiego, a znana jest co najmniej od końca XVIII w. Najbardziej zaś znanym XIX-wiecznym Francuzem był Napoleon I. Niechaj więc najlepsze francuskie ciastko weźmie imię od najznamienitszego Francuza! „Słownik warszawski” notuje nazwę (ten) NAPOLEONEK z definicją ‘ciastko składające się z 3 części jakiegoś ciasta, przekładane kremem, konfiturą’ [SJPW, 14, 127]. Takie ciastko, jakie opisuje słownik, jadane było we Francji jako „ciastko neapolitańskie”. Być może francuskie określenie napolitain ‘neapolitański’ zostało przekształcone na „napoleoński”. Nazwę NAPOLEONKA rozsławiła na pewno znana, przedwojenna, warszawska cukiernia „Napoleonka”, mieszcząca się przy dawnym placu Napoleona (obecnie: placu Powstańców Warszawy) i słynąca właśnie z pysznych NAPOLEONEK. Niektórzy twierdzą nawet, że nie tylko rozsławiła nazwę, lecz ją stworzyła.
Źródło: [SJPW,14,127; SJP PWN; USJP; J. Majewski, Nowy Świat 53, GW, 16.08.2007; A. Jabłońska, D. Matyaszek, Napoleon i jego epoka w Wielkopolsce]