Settings and search
KIBITNA NIEWIASTA
Jeszcze słownik Doroszewskiego rejestruje interesujący, a zupełnie dziś zapomniany przymiotnik KIBITNY, czyli – wg Doroszewskiego – ‘mający zgrabną kibić; smukły, gibki’, a wg Bańkowskiego ‘gibki, łatwo się zginającyw pałąk’. Książę Adam Kazimierz Czartoryski, ubolewając nad nie najzgrabniejszym sposobem ubierania myśli w słowa, pisze: Chwaląc osobę z urody, zamiast mówienia, że jest ta osoba kształtną albo kibitną, mówią (jak dosłowni tłumacze), że jest dobrze zrobioną [Myśli o pismach polskich..., za: SJP Dor]. Sam rzeczownik KIBIĆ – literackie, XIX‐wieczne zapożyczenie z dialektów ruskich – miał pierwotnie znaczenie ‘pałąk’, ‘coś długiego, giętkiego’ (stąd znaczenie poetyckie ‘szczupła kobieca talia’), ten sam rdzeń odnajdziemy zresztą w słowie KIBITKA, również zapożyczonym z rosyjskiego. Rosyjska кибитка do dziś ma dwa znaczenia: ‘kryty wóz podróżny’ (o pokryciu rozciągniętym na pałąkach, czyli „kibiciach” – u nas mający złą sławę pojazdu, którym wywożono skazańców na Sybir, oraz ‘jurta koczownicza’, czyli służąca za namiot płachta – także rozpięta na pałąkach.
Źródło: [SO PWN; SJP PWN; USJP; NSPP; WSPP; Baza CKS]