Settings and search
DESZCZUŁKA w DESZCZU
Czy DESZCZUŁKA ma coś wspólnego z DESZCZEM? Tylko jeśli namoknie. A tak na serio – zdrobnienie DESZCZUŁKA należy oczywiście do rodziny wyrazowej słowa DESKA, natomiast ze słowem DESZCZ, należącym do zupełnie innej rodziny, łączy je jedynie podobieństwo brzmieniowe. Dzisiaj na małą DESKĘ mówimy DESECZKA. Ale to słowo stosunkowo młode, notowane dopiero od początków XIX w. Wcześniej (XV-XIX w.) stosowano zdrobnienie DESZCZKA – i to od niego właśnie w czasach staropolskich powstała DESZCZUŁKA, która pozostała w użyciu nawet po wyparciu DESZCZKI przez DESECZKĘ. W staropolszczyźnie formant ‑ułka był żywy i chętnie wykorzystywany: tworzono w ten sposób wiele zdrobnień, z których jedynie niektóre zachowały się do dziś: DESZCZKA > DESZCZUŁKA, niecka > niecułka, czasza > czaszka > czaszułka, beczka > beczułka, rzeczka > rzeczułka…
Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; SEJP Bor, 112-113; ESJP, I, 268]