- Podczas odczytu wygłoszonego w Osiekach w 1970 roku wybitny artysta awangardowy, Zdzisław Jurkiewicz powiedział: „Nie chcąc być więźniem jakiegokolwiek formalizmu (..) tym bardziej czujemy potężniejące ciśnienie rzeczywistości, nie trzeba nam tropić za bretonowską niezwykłością – zwyczajną rzeczywistość należy uczynić niezwykłą”. Zapraszając dziś Państwa do galerii Narodowego Centrum Kultury mam pewność, że spotkanie z twórcami uczestniczącymi w plenerze będzie czasem niezwykłym. Cieszymy się, że możemy Państwa zaprosić na klasyczną ekspozycję awangardowej myśli konceptualnej. To kolejna - po czerwcowej wystawie słynnej Galerii 72 z Chełma - prezentacja wybitnych zbiorów polskiej sztuki współczesnej, którą zaprosiliśmy do Kordegardy z odległego zakątka Polski i odkrywamy przed stołeczną publicznością. Osieki to ważny rozdział w życiu artystycznym wielu znakomitych twórców, który zasługuje na przypomnienie i refleksję – podkreśla profesor Rafał Wiśniewski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury. 

Plenery w Osiekach trwale wpisały się w historię polskiej awangardy i stanowią swoisty fenomen. Odbywały się nieprzerwanie od 1963 do 1981 roku. Ich powstanie zawdzięczamy inicjatywie Mariana Bogusza - artysty i animatora życia artystycznego, także współzałożyciela Grupy 55 i Galerii Krzywe Koło, oraz Jerzego Fedorowicza i Ludmiły Popiel, artystów z Koszalina. Kolekcja osiecka, której fragment z 1970 roku prezentujemy w Kordegardzie, powstawała wraz z kolejnymi edycjami Międzynarodowych Spotkań Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki. Organizatorzy starali się wpisać plenery i prezentacje zapraszanych artystów i krytyków sztuki, w dyskurs toczący się w środowiskach artystycznych. Plenery były areną nieskrępowanej wymiany myśli, sporów. Stały się terenem eksploracji form artystycznych ale również elementem gry z ówczesną władzą o niezależność artystyczną twórców. Stan wojenny, którego 40 rocznicę obchodzimy w tym roku, zakończył te działania.  

Wystawa w Kordegardzie, prezentująca kolekcję Osieki. Plener 70 składa się z dzieł sztuki, dokumentacji fotograficznej, ale i nagrań audio. Pokazujemy powstałe wówczas dzieła Janusza Orbitowskiego, Jana Ziemskiego, Jerzego Kałuckiego, Barbary Grobelnej i Ryszarda Siennickiego, a także konceptualne w swojej  istocie prace Zbigniewa Makarewicza, Barbary Kozłowskiej, Antoniego Dzieduszyckiego, Natalii LL czy Andrzeja Lachowicza ofiarowane mającemu wówczas powstawać w Koszalinie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Zachęcamy również do wysłuchania wykładu znanego krytyka i teoretyka sztuki, Jerzego Ludwińskiego: Sztuka w epoce postartystycznej. Jest to jeden z najważniejszych tekstów konceptualnych w Polsce, przedstawiający  zarys rewolucji artystycznej lat 60. XX wieku. Realizacje w zapisie fotograficznym, odręczne notatki wraz z nagraniem wykładu Jerzego Ludwińskiego dają szansę wejrzenia w klimat przełomu lat 60. i 70. i ówczesnych dyskusji i sporów o sztukę niemożliwą.

Kuratorka wystawy: Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz (NCK)