Wiktoria Myroniuk: „W poszukiwaniu Agaty”

Date of publication: 21.09.2020
Średni czas czytania 4 minutes
print

Opowiadanie powstało dzięki programowi stypendialnemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Gaude Polonia

Artystka realizuje projekt oparty na historii rodzinnej swojej prababci Agaty. Wcielając się w rolę detektywki, Wiktoria Myroniuk zbiera wszelkie informacje na temat swojej przodkini i jej bliskich. Odtwarzając życiorys tytułowej bohaterki, artystka umiejętnie miesza prywatne wspomnienia świadków z legendami i faktami. Rozmawiając z osobami, które znały Agatę, oraz zbierając informacje ze źródeł otwartych, Wiktoria stara się odtworzyć codzienność osoby żyjącej ponad wiek temu i na jej przykładzie zbadać mikrohistorie różnych państw.

Życiorys tytułowej bohaterki został ukształtowany przez najważniejsze wydarzenia XX wieku. Niemniej jednak artystka pragnie spojrzeć na biografię swojej krewnej przez pryzmat mikronarracji i indywidualnych doświadczeń. Być może dzięki tej zmianie perspektywy możliwe będzie wytworzenie alternatywnej, bardziej intymnej i bezpośredniej metody kreowania historii. Życiorys prababci artystki był bardzo burzliwy, gdyż za sprawą różnych wydarzeń historycznych wielokrotnie zmieniała ona miejsce zamieszkania – przebywała w Niemczech, Rosji, Polsce, Ukrainie*.

Relacje z tego śledztwa artystka układa w krótkie opowiadania opatrzone materiałem ilustracyjnym złożonym ze zdjęć, rysunków, map i innych artefaktów kultury wizualnej, pozostających w rodzinnych zbiorach lub odnalezionych w archiwach online.

* Tytułowa bohaterka Agata była córką Ukrainki i Polaka. Urodziła się w Niemczech, gdzie jej rodzice dziwnym trafem znaleźli się w 1917 roku. Stamtąd przenieśli się do Horodenki (obecnie obwód iwano-frankowski), skąd nazistowska armia zabrała Agatę do niewielkiej pruskiej wioski (prawdopodobnie na terytorium teraźniejszego Dolnego Śląska). Po zakończeniu wojny udało jej się wrócić do domu. Jednak po kilku latach została wysłana na Syberię, gdzie spędziła prawie trzy lata w więzieniu, a następnie pracowała tam przy budowie drewnianych (fińskich) domów. Po kilku latach udało jej się wrócić do rodzinnej miejscowości, ale nie zagrzała tam miejsca na długo, gdyż z powodu różnych zdarzeń zdecydowała się ruszyć w dalszą drogę. Tym razem wyjechała do Polski, gdzie osiedliła się we wsi Wińsko na Dolnym Śląsku. Miejsce to stało się jej przystanią do końca życia. Najwidoczniej nasza bohaterka zaaklimatyzowała się w tym miejscu, gdyż wiadomo, że założyła tam Koło Gospodyń Wiejskich, stając się ważną postacią dla lokalnego życia kulturalnego.


Wiktoria Myroniuk (ur. 1985) - ukraińska artystka sztuk wizualnych i teatralnych, performerka i kuratorka pochodząca z Kołomyi . Absolwentka  Akademii Kijowsko-Mohylańskiej (2010) oraz Universidad de Alcalá de Henares (2012). Uczestniczka festiwali artystycznych m.in. we Francji,  Hiszpanii, Niemczech, Peru, Szwajcarii, Ukrainie. Swoja twórczość prezentowała m.in. w galeriach: Mystecki Arsenał (Kijów), Muzeum Sztuki Współczesnej (Odessa), "Izolacja" (Donieck). Artystka otrzymała stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Gaude Polonia" na 2020. W czasie stypendium realizowała projekt "W poszukiwaniu Agaty", w którym przyglądała się najważniejszym wydarzeniom XX wieku przez pryzmat archiwów rodzinnych oraz innych artefaktów, które pozostały po prababci artystki - Agaty.  Projekt stanowi próbę osobistej artystycznej refleksji nad tragicznymi wydarzeniami XX wieku