48 uczestników tegorocznej edycji Gaude Polonia pochodzi z Ukrainy (33), Białorusi (13) i Rosji (2). Stypendyście reprezentują następujące dziedziny twórczości: sztuki wizualne (17), konserwacja dzieł sztuki (6), muzyka (9), muzealnictwo (4), literatura/przekład (3), fotografia (3), historia i krytyka sztuki (2), teatr (2) oraz film i reżyseria dźwięku (po 1 os.). Podczas stypendium realizowali projekty w 22 polskich uczelniach artystycznych i instytucjach kultury, zlokalizowanych w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Białymstoku, Gdańsku oraz Arkadii i Nieborowie (szczegółowy wykaz w załączeniu). Wartość tegorocznego budżetu stypendialnego Gaude Polonia wyniosła 2 238 257 zł.

– „Gaude Polonia to bardzo ważny element działalności Narodowego Centrum Kultury na rzecz popularyzacji naszej kultury w Europie Środkowo-Wschodniej oraz twórczego dialogu artystów z Polski i państw naszego regionu. Inne ważne przedsięwzięcia NCK w tym obszarze to Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie, na którego drugą edycję zapraszamy do Warszawy w dniach 15-23 listopada, oraz festiwal Wschód Kultury, łączący trzy festiwale Polski wschodniej i trzy miasta: Rzeszów, Lublin i Białystok. Jego idea bezpośrednio nawiązuje do programu Partnerstwa Wschodniego, obchodzącego w tym roku swoje 10-lecie. I w poprzednich i w tegorocznej edycji wśród gości Wschodu Kultury znaleźli się stypendyści Gaude Polonia. Czujemy się niezwykle wyróżnieni, że w imieniu Ministra Kultury możemy realizować ten ważny program stypendialny, który służy budowaniu płaszczyzny zrozumienia i dobrych kontaktów na gruncie współpracy kulturalnej pomiędzy Polską, a jej bli­skimi sąsiadami.” – komentuje dyrektor Narodowego Centrum Kultury prof. Rafał Wiśniewski.

Program Stypendialny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Gaude Polonia został zainicjowany w 2003 roku. Jest adresowany do młodych (do 40 roku życia, w wyjątkowych wypadkach do 45 roku życia) twórców z Europy Środkowo-Wschodniej, w pierwszej kolejności z Białorusi i Ukrainy, a jego celem jest promocja kultury polskiej oraz współpraca między środowiskami artystycznymi Polski i krajów naszego regionu Europy.

Z programu Gaude Polonia korzystają twórcy, którzy wykażą się znaczącym, udokumentowanym dorobkiem w danej dziedzinie twórczości. Warunkami otrzymania stypendiów są ponadto: interesująca koncepcja projektu stypendialnego, pozytywnie oceniona przez komisję, oraz przynajmniej komunikatywna znajomość języka polskiego. Półroczny pobyt w Polsce (od 1 lutego do 31 lipca) umożliwia zagranicznym twórcom poznanie współczesnej kultury polskiej oraz doskonalenie warsztatu twórczego pod opieką uznanych polskich artystów, pedagogów i tłumaczy oraz instytucji kultury w najważniejszych i największych ośrodkach kulturalnych w Polsce.

Przez 18 lat realizacji programu Gaude Polonia przyznano łącznie 720 stypendiów twórcom z Albanii, Armenii, Białorusi, Bułgarii, Kazachstanu, Macedonii, Mołdawii, Rosji, Serbii i Ukrainy. Najwięcej stypendiów otrzymali Ukraińcy (566) i Białorusini (114). W tym czasie program zakorzenił się nie tylko w polskim systemie stypendiów twórczych, ale przede wszystkim – zdobył uznanie w środowiskach twórczych i artystycznych krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Gaude Polonia wzmacnia więzi kulturowe między Polską a krajami regionu. Ogromna większość stypendystów nie tylko staje się bowiem ambasadorami kultury polskiej w swoich krajach, ale też podtrzymuje nawiązane podczas stypendium relacje z polskimi środowiskami twórczymi i artystycznymi. Często są oni również animatorami dalszej współpracy kulturalnej między naszymi krajami.

W minionych latach w programie Gaude Polonia wzięli udział wybitni przedstawiciele różnych dziedzin kultury, o wysokiej pozycji zawodowej w swoich krajach, np. w Ukrainie: Serhij Żadan – pisarz, Marianna Kijowanowska – poetka i tłumaczka, Hanna Ochrimczuk – ekspertka w dziedzinie muzyki tradycyjnej, Mykyta Kadan – artysta sztuk wizualnych; w Białorusi: Artur Klinau – pisarz i artysta sztuk wizualnych, Dzmitry Łybin – kompozytor, Aleksandr Humala – dyrygent, Dina Daniłowicz – artystka sztuk wizualnych i kuratorka, czy też rosyjski poeta i tłumacz Igor Biełow i armeński reżyser Wahram Mchitarjan.

Wnioski do kolejnej edycji programu, realizowanej w 2020 r. przyjmowane są do 15 października. Łączna wartość świadczeń w ramach programu Gaude Polonia na sfinansowanie półrocznego pobytu w Polsce jednego stypendysty wynosi ponad 43 tys. W ramach stypendium NCK zapewnia uczestnikom programu środki na zakup materiałów do pracy twórczej, indywidualnego tutora, zakwaterowanie oraz pieniądze na utrzymanie i własne wydatki.