Ustawienia i wyszukiwarka
29 października 1924 roku urodził się Zbigniew Herbert
29 października 1924 r. obchodzimy 95 rocznicę urodzin Zbigniewa Herberta, jednego z najwybitniejszych polskich poetów i eseistów, autora cyklu o Panu Cogito, wielokrotnego kandydata do Nagrody Nobla.
Dzieciństwo poety i wczesna młodość związane są ze Lwowem. Ojciec był legionistą i obrońcą miasta, potem kierował bankiem, a jego liczne podróże pomogły synowi rozbudzić zainteresowanie sztukami pięknymi, co znalazło potem odbicie w wierszach nawiązujących do klasyki malarstwa, rzeźby, a także mitów greckich. W 1944 r. tuż przed wkroczeniem wojsk radzieckich do Lwowa rodzina Herbertów wyjechała do Krakowa.
Rozpoczęte tam studia prawnicze poeta kontynuował w Toruniu. Na wydziale filozofii spotkał tam swojego mistrza Henryka Elzenberga, który w centrum zainteresowania stawiał perfekcję, szlachetność oraz związki między dobrem i pięknem. Między innymi z tych rozważań Herbert ukuł później formułę „potęgi smaku”, która dyktowała niechęć do estetycznej, moralnej i politycznej bylejakości PRL.
Z oficjalnym debiutem doczekał do postalinowskiej odwilży. - W 1956 r. ukazał się tom „Struna światła”, a potem kolejne: „Hermes, pies i gwiazda” (1957) i „Studium przedmiotu” (1961).. Herbert opisywał współczesność używając języka antyku. Tak objawił się jego klasyczny smak i fascynacja kulturą śródziemnomorską, które znajdują również odzwierciedlenie w cyklu esejów „Barbarzyńca w ogrodzie”, zapisując wrażenia z podróży do Francji i Włoch (1962).
W 1963 r. Herbert przeniósł się do Paryża, gdzie nawiązał kontakty z polską emigracją, w tym z Czesławem Miłoszem jego tłumaczem na angielski. Obu poetów łączyłybardzo burzliwe relacje, w tym wieloletni konflikt osobisty, metafizyczny, polityczny, zakończony symbolicznym pojednaniem tuż przed śmiercią Herberta.
W 1964 r. poeta odebrał prestiżową Nagrodę Kościelskich, która była zapowiedzią kolejnych wspaniałych tomów. Przełomem był „Pan Cogito” z 1974 r. Tytułowy bohater, alter-ego poety, prezentował pełen godności klasycyzujący sceptycyzm wobec komunistycznej rzeczywistości. Tę postawę kontynuował w wydanym w podziemiu „Raporcie z oblężonego Miasta” (1983), napisanym po wprowadzeniu stanu wojennego.
Poeta pointował swoje estetyczne i polityczne wybory z 70-tych, gdy zaangażował się w działalność opozycji i sygnował protesty przeciwko cenzurze oraz wpisaniu do konstytucji przewodniej roli PZPR i sojuszu z ZSSR. Po 1989 r. uczestniczył w tworzenie intelektualnego zaplecza prawicy. Krytykował ustalenia Okrągłego Stołu.
Godził się ze światem w „Epilogu burzy” wydanym w 1998 r. Opublikował również zbiór esejów „Martwa natura z wędzidłem” o sztuce niderlandzkiej, „Labirynt nad morzem” oraz dramaty „Jaskinia poetów” i „Lalek”.
Zmarł 28 lipca 1998 r. Bogate biografie poświęcili mu Joanna Siedlecka („Pan od poezji”) oraz Andrzej Franaszek („Herbert. Biografia”).